Truyền thông Trung Quốc tuần này đưa tin về trường hợp hai mẹ con bị ngộ độc thực phẩm khá đặc biệt. Theo Aboluowang, cô Triệu, người Quảng Đông nấu món mướp đắng xào ớt để ăn cơm. Ăn xong không lâu, cô bắt đầu cảm thấy không khỏe, buồn nôn, chóng mặt... nên vội vàng về phòng nằm. Tuy nhiên, sự khó chịu không thuyên giảm và cô thậm chí còn bắt đầu nôn mửa. Mẹ cô ăn cùng con cũng bị các triệu chứng tương  tự, thậm chí mắt mũi tối sầm và ngất xỉu. Cả hai được người nhà đưa đi viện cấp cứu. 

Sau khi hai bệnh nhân được đưa đến bệnh viện khẩn cấp, bác sĩ đã ngay lập tức tiến hành điều trị theo mục tiêu. Vì Triệu còn khá trẻ và có các triệu chứng tương đối nhẹ nên sau khi điều trị, cô nhanh chóng được chuyển đến phòng bệnh đa khoa. Tuy nhiên, mẹ cô rơi vào trạng thái nguy kịch, phải nằm dài ngày, tình trạng mới được cải thiện. 

Vì sao họ bị ngộ độc?

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, sau khi lấy mẫu và xét nghiệm các mẫu vật nôn mửa, thức ăn thừa và các gia vị liên quan đến món ăn hai mẹ con dùng trong bữa trưa, họ phát hiện món ăn có chứa quá nhiều nitrite, đây chính là "thủ phạm thực sự" khiến hai mẹ con bị ngộ độc. Cái gọi là nitrite thực chất là thuật ngữ chung để chỉ một nhóm hợp chất vô cơ, chủ yếu là natri nitrit. Do tác dụng sát trùng nên nó thường được sử dụng làm chất bảo vệ màu và chất bảo quản được thêm vào một số thực phẩm chế biến. Nói một cách logic thì nó tương đối an toàn, vậy tại sao nó có thể đầu độc con người?

Nguyên nhân chính là do khi hấp thụ quá nhiều chất này, sau khi vào cơ thể con người có thể kết hợp với huyết sắc tố trong máu và làm tăng hàm lượng sắt huyết sắc tố. Tuy nhiên, methemoglobin không thể kết hợp với oxy nên sẽ gây ra tình trạng thiếu oxy trong cơ thể, cuối cùng gây ra các triệu chứng ngộ độc. Sau khi ngộ độc thực phẩm nitrit, bệnh nhân có thể bị tím tái da và khiến niêm mạc xanh tím, khó thở, chóng mặt, đánh trống ngực, nôn mửa, sốc, trường hợp nặng có thể dẫn đến tử vong. Vì vậy, bạn phải luôn chú ý đến các biện pháp phòng ngừa.

Các nguyên nhân chính gây ngộ độc thực phẩm do nitrit gây ra

Đầu tiên, người ta nhầm lẫn nitrit với muối ăn vì hai loại này có bề ngoài khá giống nhau. Đây là nguyên nhân chính. 

Thứ hai là việc ăn quá nhiều thực phẩm có muối nitrit, đặc biệt là một số người thích các sản phẩm thịt chế biến sẵn, dễ dẫn đến ngộ độc. Thứ ba là ăn rau để quá lâu, thối, mới ngâm cũng có thể dẫn đến ngộ độc nitrite.

Trong trường hợp của gia đình bà Triệu, nguyên nhân chính là do ăn rau quả để lâu. Bản thân rau củ đã chứa một lượng nitrite nhất định - khoảng 0,48mg/kg; còn rau lá xanh có hàm lượng nitrat cao hơn, khoảng 1000-3000mg/kg. Khi muối chua hoặc bị hỏng, nitrat trong rau sẽ được enzyme nitrat reductase của vi khuẩn chuyển hóa thành nitrite nên hàm lượng này sẽ tiếp tục tăng cao, lúc này nếu đưa vào cơ thể với lượng lớn sẽ dễ dàng vượt quá giới hạn cho phép và dẫn đến ngộ độc.

Nitrite có nhiều tác hại, vậy tại sao nó vẫn có mặt trong bảng thành phần của nhiều loại thực phẩm?

Trên thực tế, nitrite gần gũi với cuộc sống của chúng ta hơn nhiều so với tưởng tượng. Nó rất phổ biến trong tự nhiên. Gạo, đậu, rau, thịt, trứng... đều chứa một lượng nitrite nhất định. Ngoài ra, nitrite còn được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như công nghiệp, xây dựng. Nó cũng thường thấy trong các sản phẩm thịt để tăng màu sắc bắt mắt. 

4 loại thực phẩm chứa hàm lượng nitrite cao, ăn càng ít càng tốt

Về lượng nitrite ăn vào, theo các chuyên gia, việc vô tình nuốt phải hoặc uống quá nhiều trong thời gian ngắn, đặc biệt khi đạt 0,2-0,5g có thể dẫn đến ngộ độc và nếu vượt quá 3g có thể trực tiếp dẫn đến tử vong. Vì vậy, chúng ta phải chú ý kiểm soát lượng nitrite hấp thụ. Những thực phẩm sau đây có hàm lượng nitrite cao và cần đặc biệt chú ý: 

- Thực phẩm chế biến sẵn có màu sắc rực rỡ

Hầu hết các thực phẩm chế biến sẵn có màu rực rỡ đều sử dụng nitrite làm phụ gia thực phẩm, vì vậy hãy cẩn thận để nhận biết chúng.  

- Rau lá xanh và thức ăn thừa có thể bảo quản lâu dài

Nếu các loại rau lá xanh được bảo quản trong thời gian dài, đặc biệt là rau bina, mướp đắng... thì hàm lượng nitrite trong chúng sẽ tăng lên, vì vậy hãy cố gắng không ăn rau đã để quá lâu. 

- Dưa chua muối xổi

Nên hạn chế ăn dưa muối xổi. (Ảnh minh họa).

Hàm lượng nitrite trong dưa muối xổi rất cao, gấp tới hàng chục lần so với dưa chua muối qua ngày, vì vậy tốt nhất bạn không nên ăn món này. Hãy nhớ hai thời điểm khi ăn dưa chua, đó là ngâm ngấu hoặc đợi dưa ngấu đủ ngày mới ăn.

- Nước lẩu ninh lâu

Lẩu nấu càng lâu thì hàm lượng nitrite trong đó càng cao, vì nitrite trong một số sản phẩm thịt và rau chế biến sẵn sẽ hòa tan vào nước lẩu trong quá trình nấu.