Văn phòng Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos ngày 3/1 công bố sắc lệnh cải tổ Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC), lần đầu tiên kể từ khi cơ chế này được thiết lập vào năm 2001 dưới thời tổng thống Gloria Macapagal-Arroyo. Sắc lệnh loại bỏ phó tổng thống và các tổng thống tiền nhiệm khỏi cơ quan tư vấn cho tổng thống về các chính sách liên quan đến an ninh.

Sắc lệnh do Tổng Thư ký NSC Lucas Bersamin ký ban hành vào ngày 30/12/2024. Ông nói động thái này nhằm "tái tổ chức và tinh giản" thành phần NSC, chỉ còn quan chức chủ chốt trong lĩnh vực lập pháp, quốc phòng, ngoại giao và nội các.

Với sắc lệnh mới, Phó tổng thống Sara Duterte và cựu tổng thống Rodrigo Duterte đều không còn tư cách thành viên NSC. Bà Sara và ông Rodrigo đều chưa bình luận về diễn biến.

"Hiện tại, Phó Tổng thống không còn được coi là phù hợp với các trách nhiệm thành viên trong Hội đồng An ninh Quốc gia", Bersamin trả lời họp báo, song nhấn mạnh rằng Tổng thống Marcos có quyền bổ sung thành viên hoặc cố vấn khác vào cuộc họp của NSC tùy theo sự vụ.

Tổng thống Duterte và con gái Sara Duterte-Carpio (giữa) tại Tokyo, Nhật Bản hồi tháng 10/2019. Ảnh: Reuters

Động thái này diễn ra khi bà Duterte đang đối mặt với một cuộc điều tra liên quan đến cáo buộc đe dọa sát hại Tổng thống Marcos và gia đình ông.

Vào cuối tháng 11/2024, bà Sara, con gái 46 tuổi của cựu tổng thống Rodrigo Duterte, đã tổ chức một cuộc họp báo trực tuyến với nhiều ngôn từ gây tranh cãi. Bà tuyên bố từng liên hệ sát thủ yêu cầu sẵn sàng hạ ông Marcos, Đệ nhất Phu nhân và Chủ tịch Hạ viện, trong trường hợp mình bị ám sát trước.

NSC sau đó đã lên án những phát ngôn của Duterte, coi đây là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia. Cục Điều tra Quốc gia (NBI) đang xem xét những tuyên bố này. Trong khi đó, bà Sara giải thích rằng phát ngôn của mình đã bị hiểu sai và đưa ra khỏi ngữ cảnh.

Trong hai năm qua, Phó tổng thống Duterte từng công khai chỉ trích NSC không mời bà dự họp, mặc dù về lý thuyết bà là thành viên của hội đồng. Cựu tổng thống Rodrigo Duterte cũng gây tranh cãi với những bình luận cho rằng đảo Mindanao quê nhà nên ly khai, sau đó vấp phải chỉ trích gay gắt từ Phủ Tổng thống Philippines.