Hệ miễn dịch được ví như những "người lính canh" hoặc "lá chắn tự nhiên" của cơ thể con người, một mặt có chức năng loại bỏ vi khuẩn, virus, vật thể lạ, mặt khác có tác dụng đào thải các tế bào già cỗi, tế bào đột biến trong cơ thể để tạo nền tảng cho sức khỏe. Dù có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến sự suy giảm khả năng miễn dịch nhưng một trong số những tác nhân chính lại đến từ chính các thói quen xấu hàng ngày của chúng ta.

Dưới đây là 5 hành vi tàn phá hệ miễn dịch nghiêm trọng mà nhiều người đang mắc phải.

1. Ngủ không đủ giấc, thường xuyên thức khuya

Theo trang Mayo Clinic, thiếu ngủ có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của bạn. Một nghiên cứu của Đại học Chicago (Hoa Kỳ) cho thấy so với những người ngủ 7,5-8,5 tiếng mỗi đêm, những người chỉ ngủ 4 tiếng mỗi đêm có ít hơn 50% kháng thể chống lại bệnh cúm. Các nghiên cứu khác cũng cho thấy rằng những người không ngủ đủ giấc hoặc thường xuyên thức khuya có nhiều khả năng bị bệnh hơn sau khi tiếp xúc với virus, chẳng hạn như virus cảm lạnh thông thường. Thiếu ngủ cũng có thể ảnh hưởng đến tốc độ phục hồi của bạn nếu bạn bị ốm.

Trong khi ngủ, hệ thống miễn dịch của bạn giải phóng các protein gọi là cytokine, một số trong đó giúp thúc đẩy giấc ngủ. Một số cytokine cần tăng lên khi bạn bị nhiễm trùng hoặc viêm hoặc khi bạn bị căng thẳng. Thiếu ngủ có thể làm giảm sản xuất các cytokine bảo vệ này. Ngoài ra, các kháng thể và tế bào chống nhiễm trùng bị giảm trong thời gian bạn không ngủ đủ giấc.

Vì vậy, cơ thể bạn cần ngủ để chống lại các bệnh truyền nhiễm. Thiếu ngủ trong thời gian dài cũng làm tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường, bệnh tim và mạch máu (tim mạch).

Bạn cần ngủ bao nhiêu để tăng cường hệ thống miễn dịch? Thời lượng giấc ngủ tối ưu đối với hầu hết người lớn là từ 7 đến 8 tiếng ngủ ngon mỗi đêm. Thanh thiếu niên cần ngủ từ 9 đến 10 tiếng. Trẻ em ở độ tuổi đi học có thể cần ngủ từ 10 tiếng trở lên.

2. Thói quen ăn uống kém lành mạnh

Các thói quen ăn uống kém lành mạnh có thể gây suy dinh dưỡng và ảnh hưởng tiêu cực đến hệ miễn dịch.

Theo Medical News Today, chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng tới tất cả các khía cạnh sức khỏe của con người. Chẳng hạn, dinh dưỡng có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật (đường ruột), chức năng rào cản đường ruột, quá trình viêm và chức năng bạch cầu... tất cả trong số đó đều ảnh hưởng đến chức năng miễn dịch.

Một số thói quen ăn uống kém lành mạnh nhiều người mắc phải có thể kể đến như uống quá nhiều đồ uống có cồn, tiêu thụ quá nhiều muối, đường, ăn thường xuyên đồ chiên rán, ăn kiêng quá mức...

3. Căng thẳng tinh thần thường xuyên

Nhà miễn dịch học lâm sàng Leonard Calabrese (Hoa Kỳ) cho biết các cảm xúc như tinh thần căng thẳng, trầm cảm, bi quan sẽ ảnh hưởng đến quá trình tiết glucocorticoid… từ đó ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch.

Cụ thể, căng thẳng khiến cơ thể bạn sản xuất ra nhiều hormone gây căng thẳng cortisol. Trong thời gian ngắn, cortisol có thể tăng cường khả năng miễn dịch của bạn bằng cách hạn chế viêm nhiễm. Nhưng theo thời gian, cơ thể bạn có thể quen với việc có quá nhiều cortisol trong máu. Và điều này mở ra cơ hội cho tình trạng viêm nhiễm nhiều hơn.

Ngoài ra, căng thẳng làm giảm tế bào lympho của cơ thể - tế bào bạch cầu giúp chống lại nhiễm trùng. Mức độ tế bào lympho của bạn càng thấp, bạn càng có nhiều nguy cơ nhiễm virus, bao gồm cả cảm lạnh thông thường và vết loét lạnh.

4. Ít vận động, tập thể dục

Theo Viện Sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), ít vận động thể chất tích lũy trong nhiều tuần và nhiều tháng có thể dẫn đến rối loạn chức năng hệ thống miễn dịch, về nguyên tắc, có thể làm tăng tính nhạy cảm với nhiễm trùng và làm trầm trọng thêm sinh lý bệnh của các tình trạng phổ biến ở người lớn tuổi, bao gồm bệnh tim mạch, ung thư và rối loạn viêm nhiễm.

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng 30 phút tập thể dục nhịp điệu như đi bộ nhanh và chạy bộ mỗi ngày có thể giúp cải thiện số lượng tế bào bạch cầu và cải thiện chức năng của hệ thống miễn dịch.

5. Uống không đủ nước

Hệ thống sức khỏe Baptist Health (Hoa Kỳ) cho biết: Một người có thể tồn tại khoảng một tuần mà không cần nước vì cơ thể con người bao gồm 75% là nước. Loại bỏ độc tố và chất thải trở thành một nhiệm vụ khó khăn khi mất nước. Không thể loại bỏ các mảnh vụn này, cơ thể bạn dễ bị nhiễm trùng hơn. Cơ thể không đủ nước cũng có thể làm giảm mức năng lượng, dẫn đến thiếu tập thể dục và hệ thống miễn dịch suy yếu.

Uống nước có thể giữ ẩm cho màng nhầy của đường hô hấp, giảm tốc độ sinh sản của virus cảm lạnh... đặc biệt là tăng cường khả năng miễn dịch.