Hiện nay, có thể dễ dàng nhận thấy những khó khăn khi thuê nhà ở Úc. Điển hình như những hợp đồng thuê nhà ngắn hạn, việc người thuê nhà phải chờ đợi rất lâu để được chủ nhà sửa lại nhà, và những điều kiện sống dưới mức tiêu chuẩn là những khiếu nại phổ biến nhất của 1/3 người Úc đang phải thuê nhà hoặc căn hộ để ở.

 

Song, vẫn còn một tia sáng lóe lên từ phía đường chân trời, có thể giúp ích cho hàng triệu người thuê nhà hoặc căn hộ ở Úc. Đó chính là mô hình xây căn hộ để cho thuê (BTR), hiện đang được triển khai tại Anh và Mỹ, nhưng chưa được áp dụng tại Úc. Nói một cách đơn giản, mô hình xây căn hộ để cho thuê có nghĩa là thay vì các nhà thầu bán những căn hộ mới xây cho các nhà đầu tư là cha và mẹ, thì những căn hộ này sẽ được giữ lại bởi các nhà đầu tư là các tổ chức, chẳng hạn như các quỹ hưu bổng, hoặc chính các nhà thầu, để được cho thuê trong dài hạn.

 

Hồi tháng Tám năm nay, nhà thầu Mirvac Group đã tuyên bố khởi đầu phân khúc xây căn hộ để cho thuê tại Úc, đồng thời xác nhận ý định cung cấp một số dự án thuộc loại này tại thị trường Úc. Các nhà thầu khác như Lendlease, Grocon và Stockland cũng đã bày tỏ sự ủng hộ công khai đối với mô hình này. Giám đốc phụ trách mảng nhà ở thuộc nhà thầu Stockland, ông Andrew Whitson, trước đó đã từng nhận định rằng mô hình này có thể sẽ “thực sự thay đổi tình thế hiện tại”.

 

Như vậy, mô hình xây căn hộ để cho thuê có ý nghĩa như thế nào đối với người thuê căn hộ? Câu trả lời là vì rất nhiều căn hộ chỉ có một chủ nhân duy nhất, cho nên những căn hộ này sẽ có giá hợp lý hơn đối với người thuê căn hộ. Điều này đồng nghĩa có ít gánh nặng về chi phí thuê căn hộ được chủ thầu chuyển sang cho người thuê căn hộ.

 

Bà Selina Short thuộc công ty xây dựng và địa ốc EY Managing Partner, đã phát hiện tiềm năng rất lớn từ mô hình xây căn hộ để cho thuê. “Chúng tôi nhận thấy sự đa dạng từ lĩnh vực căn hộ cho thuê này, cũng như dự đoán rằng mô hình mới sẽ tạo ra những trải nghiệm khác biệt hoàn toàn đối với những người thuê căn hộ. Hơn nữa, khi bạn xây căn hộ để cho thuê, bạn sẽ phải tập trung hơn đến các dịch vụ và các tiện ích xung quanh căn hộ đó”, bà Short giải thích.

 

Nhà nghiên cứu về việc chuyển đổi nhà ở thuộc Đại học University of Melbourne, ông Matthew Palm, đã hoàn toàn tán thành với nhận định của bà Short. Ông Palm cho rằng “Mô hình xây căn hộ để cho thuê là một điều tuyệt vời. Bởi vì tại hầu hết các dự án căn hộ được xây chuyên để cho thuê, người quản lý luôn có mặt tại các dự án đó. Do vậy, nếu bạn muốn sửa máy nước nóng thì bạn có thể đến văn phòng của người quản lý ở tầng dưới để nhờ hỗ trợ. Bạn cũng không cần phải chờ đợi một nhà đầu tư là cha hoặc mẹ để kiểm tra email của bạn về việc sửa chiếc máy đó. Song, việc chỉ có một người quản lý đối với rất nhiều căn hộ sẽ tạo cho bạn khả năng tự sắp xếp các vấn đề trong căn hộ của mình”.

 

Bên cạnh đó, nhân viên chính sách cấp cao thuộc Công đoàn Người thuê nhà bang NSW, ông Ned Cutcher, cũng nhận thấy tiềm năng từ các dự án xây căn hộ để cho thuê. “Những nhà thầu của các dự án đó thường chú trọng đến danh tiếng của họ nhiều hơn so với những nhà đầu tư ở quy mô nhỏ lẻ là các bậc cha mẹ. Chính vì vậy, các nhà thầu này sẽ có động lực lớn hơn để cung cấp các dịch vụ và cách thức quản lý với chất lượng tốt, đem lại lợi ích cho người thuê căn hộ”, ông Cutcher lưu ý.

 

Tuy nhiên, ông Cutcher cũng đưa ra cảnh báo đối với ý kiến cho rằng mô hình xây căn hộ để cho thuê là một phương thuốc chữa bách bệnh, có thể khắc phục mọi vấn đề của người thuê căn hộ. “Chúng tôi không hy vọng rằng lĩnh vực mới nổi này sẽ thay đổi đáng kể văn hóa nhà ở hiện nay, vì đây chỉ là một biện pháp thứ yếu chứ không phải là một giải pháp toàn diện. Các mục tiêu về nhà ở giá rẻ phải bao gồm các dự án nhà mới, và việc cải tổ luật pháp là điều cần thiết để gia tăng sự an toàn đối với việc thuê nhà trong tương lai”, ông Cutcher cho biết.

 

Đối với mức độ ảnh hưởng của mô hình xây căn hộ để cho thuê, ông Cutcher phát biểu như sau “Nếu bạn hỏi tôi liệu một nhà thầu có thể xây căn hộ để cho thuê, rồi sau đó thu tiền thuê nhà với giá rẻ để thu hồi vốn đầu tư của họ, thì tôi sẽ trả lời là không. Điều cần thiết ở đây vẫn là việc trợ cấp từ phía chính phủ. Nhưng tôi không nghĩ rằng chính phủ sẽ dẫn đầu xu hướng này, cho nên tôi dự đoán mô hình mới sẽ được triển khai tại Úc ở phân khúc căn hộ cao cấp, do một hoặc hai nhà thầu thực hiện. Một khi mọi người nhìn thấy ví dụ về mô hình này, sẽ có một sự chuyển đổi xảy ra và hy vọng là chính phủ sẽ trợ cấp cho các dự án loại này”.

 

Tương tự như ông Cutcher, Giám đốc điều hành Hiệp hội Ngân quỹ Bất động sản, ông Paul Healy, cũng tỏ ra thận trọng đối với mô hình xây căn hộ để cho thuê. “Chúng tôi không biết rằng mô hình này sẽ hoạt động như thế nào tại Úc và nó cũng chưa được kiểm tra. Mặc dù đây hiện là vấn đề được nhiều người quan tâm, song chúng ta phải chú ý đến nền kinh tế, vì cuối cùng thì các nhà thầu sẽ tìm kiếm lợi nhuận từ khoản đầu tư của họ”, ông Healy phân tích.

 

Dù vậy, mô hình xây căn hộ để cho thuê cũng phải đối mặt với những rào cản về mặt quy định. Gần đây, Bộ trưởng Ngân khố liên bang Scott Morrison đã công bố một cơ chế mới. Theo đó, các quỹ đầu tư tín thác sẽ không còn được dùng để đầu tư vào các chương trình nhà ở nữa, trừ khi là để đầu tư xây nhà ở dành cho cộng đồng người dân có thu nhập thấp. Trong khi đó, những khoản tín thác này lại là doanh thu chính để các tập đoàn quốc tế đầu tư vào các dự án bất động sản ở địa phương.

 

Xét theo khía cạnh khác, Giám đốc phụ trách bộ phận bất động sản thuộc công ty Lendlease, bà Kylie Rampa, cho rằng “Nước Úc cần phải đổi mới nhiều hơn, vì tại Anh và Mỹ, quan hệ hợp tác giữa chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng đầu tư quốc tế rộng lớn đã hình thành và phát triển”. Cũng theo chuyên gia này, việc thiếu chính sách miễn giảm thuế đối với mô hình căn hộ cho thuê, chẳng hạn như chính sách khấu trừ đầu tư thua lỗ, đang cản trở hoạt động đầu tư của các nhà thầu đối với mô hình này.