Quyết định tịch thu cổ phần tư nhân 5 công ty chiến lược tại Ukraine được công bố trong cuộc họp báo chung của Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Oleksiy Danilov, Bộ trưởng Quốc phòng Oleksii Reznikov và Thủ tướng Denys Shmyhal. Sự xuất hiện đồng loạt của các quan chức cấp cao Ukraine cho thấy tính nhạy cảm của động thái này.

"Đây không phải quốc hữu hóa, mà là trực tiếp giành quyền kiểm soát tài sản trong thời chiến. Chúng sử dụng những khuôn khổ pháp lý hoàn toàn khác nhau", Bộ trưởng Reznikov cho hay.

"Tài sản sẽ được hoàn trả cho chủ sở hữu hoặc đền bù phù hợp sau khi kết thúc tình trạng thiết quân luật", ông Danilov nói thêm.

Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine trong cuộc họp báo tại Kiev hôm 7/11. Ảnh: Reuters.

5 công ty gồm nhà sản xuất động cơ Motor Sich, hãng năng lượng Ukrnafta và Ukrtatnafta, công ty sản xuất xe tải và phương tiện cơ giới AvtoKrAZ, cùng doanh nghiệp chế tạo máy biến áp Zaporizhtransformator. Cổ phần tư nhân tại 5 công ty sẽ được giao cho Bộ Quốc phòng Ukraine quản lý.

Đây là lần đầu chính phủ Ukraine dùng luật thời chiến để nắm quyền kiểm soát doanh nghiệp tư nhân từ khi Nga mở chiến dịch quân sự hồi tháng 2, cũng là động thái can thiệp lớn nhất của Kiev vào lĩnh vực kinh tế suốt nhiều tháng qua.

"Những bước đi như vậy là cần thiết với đất nước trong thời chiến, tuân thủ luật pháp hiện hành và sẽ đáp ứng nhu cầu bức thiết với ngành quốc phòng. Trong giai đoạn khó khăn hiện nay, chúng ta phải dành mọi nguồn lực để giải phóng lãnh thổ và hỗ trợ quân đội", Tổng thống Volodymyr Zelensky viết trên Telegram, đồng thời để ngỏ khả năng nắm quyền kiểm soát thêm nhiều doanh nghiệp trong tương lai.

Loạt công ty này có một phần sở hữu nhà nước, nhưng phần lớn cổ phần có liên quan đến các doanh nhân quyền lực tại Ukraine như Ihor Kolomoisky và Kostiantyn Zhevaho.

Trong số này, Motor Sich là một trong những nhà sản xuất động cơ phản lực cho máy bay và trực thăng lớn nhất thế giới, đồng thời cũng là hãng chế tạo và lắp đặt động cơ tuabin cho tàu biển nổi tiếng. Công ty kế thừa nhiều công nghệ sản xuất động cơ phản lực từ thời Liên Xô.

Vyacheslav Boguslaev, cựu chủ tịch hội đồng quản trị và tổng giám đốc công ty Motor Sich, hồi tháng trước bị bắt với cáo buộc phản quốc và thông đồng với lực lượng Nga.