"Sau khi vụ can thiệp, những người đồng cấp của chúng tôi ở Liên bang Nga đã được cảnh báo phù hợp để tránh những tình huống tương tự có thể làm leo thang căng thẳng trên Biển Đen", văn phòng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cho biết ngày 17/8.

Động thái diễn ra sau khi Nga ngày 13/8 thông báo tàu tuần tra Vasily Bykov đã bắn cảnh cáo tàu Sukru Okan đang trên đường đến cảng Izmail của Ukraine, do thuyền trưởng không phản hồi yêu cầu dừng lại để kiểm tra. Quân nhân Nga sau đó đã lên Sukru Okan, mang cờ Palau, với hỗ trợ của trực thăng Ka-29.

Giới chức Thổ Nhĩ Kỳ bị chỉ trích do không có phản ứng, dù Sukru Okan thuộc sở hữu một công ty vận tải biển nước này. Văn phòng Tổng thống Erdogan ngày 17/8 bác bỏ, cho rằng về kỹ thuật, phản ứng về sự việc tùy thuộc Palau.

"Ngay cả khi chủ sở hữu là công ty Thổ Nhĩ Kỳ, tàu Sukru Okan vẫn không mang cờ Thổ Nhĩ Kỳ", văn phòng cho biết. "Theo luật pháp quốc tế, 'quốc gia tàu mang cờ' quan trọng hơn tên hay đặc tính của tàu".

Palau là quốc đảo ở Thái Bình Dương. Cờ nước này thường được các công ty vận tải sử dụng để tự do tiếp cận các cảng quốc tế.

Tàu Sukru Okan di chuyển qua eo Bosphorus ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ ngày 10/7. Ảnh: Reuters

Cuộc kiểm tra tàu Sukru Okan diễn ra gần một tháng sau khi Nga tuyên bố rút khỏi Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, thỏa thuận có điều khoản đảm bảo cho xuất khẩu ngũ cốc Ukraine qua một hành lang an toàn. Nga thông báo thu hồi mọi đảm bảo hàng hải liên quan, cảnh báo có thể coi tất cả tàu đến cảng Ukraine là phương tiện vận chuyển hàng quân sự.

Giới chức Ukraine chỉ trích Nga "tấn công có chủ ý và kiểm tra cưỡng ép" Sukru Okan. Ukraine cũng đòi xác định danh tính các quân nhân Nga tham gia kiểm tra tàu hàng Sukru Okan và cho biết "sẽ chọn cách phản ứng tốt nhất có thể".

Các cảng trên sông Danube của Ukraine, trong đó có Izmail, chiếm khoảng 1/4 lượng ngũ cốc xuất khẩu trước khi Nga rút khỏi Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen. Sau sự kiện này, các cảng nói trên trở thành tuyến đường xuất khẩu ngũ cốc chính của Ukraine.

Vị trí cảng Izmail. Đồ họa: RYV