"Sự việc khí cầu Trung Quốc là nỗi hổ thẹn, giống như màn thể hiện khủng khiếp ở Afghanistan. Mọi thứ khác xung quanh chính quyền Biden đều cực kỳ kém cỏi", cựu tổng thống Mỹ Donald Trump đăng trên mạng xã hội Truth hôm 4/2, nhắc đến cuộc rút quân hỗn loạn của Mỹ khỏi Afghanistan hồi tháng 8/2021.

Washington hôm 4/2 bắn hạ khí cầu Trung Quốc sau nhiều ngày vật thể này di chuyển trong không phận Mỹ. Theo một quan chức quốc phòng cấp cao Mỹ, những khí cầu như vậy từng xuất hiện ba lần thời chính quyền Trump.

"Các khí cầu giám sát của chính phủ Trung Quốc đã đi qua lục địa Mỹ trong thời gian ngắn ít nhất ba lần thời chính quyền trước. Chúng tôi đã nói chuyện trực tiếp với giới chức Trung Quốc thông qua nhiều kênh, nhưng thay vì giải quyết, Trung Quốc lại đưa ra lời giải thích thiếu độ tin cậy", quan chức này cho hay.

Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trong sự kiện vận động tranh cử tại Columbia, Nam Carolina, hôm 28/1. Ảnh: AFP.

Hạ nghị sĩ Cộng hòa Michael Waltz cho biết Lầu Năm Góc từng thông báo cho quốc hội về khí cầu do thám của Trung Quốc bay gần các bang Texas và Florida dưới thời chính quyền Trump.

"Chúng tôi biết đã có những vụ xâm nhập gần Florida và Texas, nhưng chúng tôi không rõ có loại hệ thống nào trên những quả khí cầu này hoặc liệu những vụ xâm nhập này xảy ra ở vùng lãnh hải hay đất liền", nghị sĩ Waltz nói.

Ông Trump phủ nhận những thông tin này. "Họ chỉ giỏi gian lận trong bầu cử và tung thông tin sai lệch. Bây giờ họ lại tung tin những khí cầu Trung Quốc xuất hiện dưới thời chính quyền Trump nhằm chuyển hướng chú ý khỏi những chuyện ngớ ngẩn trong chính quyền của 'Biden chậm chạp'. Trung Quốc quá tôn trọng Trump nên điều này không bao giờ xảy ra. Toàn là tin giả", ông Trump cho hay.

Mark Esper, từng là bộ trưởng quốc phòng thời Trump, cũng bày tỏ ngạc nhiên về thông tin này. "Tôi không thấy ai báo cáo cho tôi hoặc đọc bất cứ thứ gì nói rằng khí cầu do thám Trung Quốc đã bay trên đất Mỹ", Esper nói.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc bày tỏ "không hài lòng và mạnh mẽ phản đối" quyết định bắn hạ khí cầu của Mỹ. Họ cho biết đã yêu cầu Mỹ xử lý vấn đề một cách bình tĩnh, chuyên nghiệp và kiềm chế nhưng Mỹ "phản ứng thái quá và vi phạm thông lệ quốc tế". Bắc Kinh để ngỏ khả năng "đưa ra thêm các phản ứng cần thiết".

Trong khi đó, giới chức quốc phòng Mỹ bác bỏ giải thích của phía Trung Quốc rằng khí cầu bị gió thổi lạc vào không phận Mỹ.

"Khí cầu do thám này bay có chủ đích qua Mỹ và Canada. Chúng tôi tin rằng nó đang tìm cách do thám các địa điểm quân sự nhạy cảm. Nó đã bay gần nhiều địa điểm nhạy cảm, mâu thuẫn với lời giải thích của chính phủ Trung Quốc rằng đó là khí cầu thời tiết", quan chức Mỹ cho biết, thêm rằng có những khí cầu khác đã được phát hiện ở Trung và Nam Mỹ.

Hành trình của khí cầu Trung Quốc trước khi bị bắn hạ. Đồ họa: Washington Post.