"Không thể đổ lỗi cho người châu Phi vì tỷ lệ tiêm chủng quá thấp tại châu lục này, cũng không thể trừng phạt họ vì đã xác định và chia sẻ thông tin khoa học, y tế quan trọng với thế giới", Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cho biết trong thông cáo ngày 29/11. "Tôi quan ngại sâu sắc vì các quốc gia nam châu Phi bị cô lập do các hạn chế đi lại mới nhằm ngăn Covid-19".

Nhiều quốc gia trên thế giới áp lệnh hạn chế đi lại với người từ khu vực nam châu Phi để ngăn Omicron, dù biến chủng này đã xuất hiện ở châu Âu, châu Á và Bắc Mỹ. Guterres kêu gọi chính phủ các nước xem xét những biện pháp thay thế, bao gồm xét nghiệm nhiều lần nhằm "tránh nguy cơ lây lan và cho phép hoạt động đi lại và kinh tế diễn ra".

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres trong cuộc họp báo tại New York, Mỹ ngày 18/6. Ảnh: Reuters.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhận định nguy cơ từ biến chủng Omicron "rất cao". Tuy nhiên, giám đốc WHO phụ trách châu Phi Matshidiso Moeti phản đối động thái cấm người tới từ khu vực này và chỉ trích quyết định trên "tấn công vào tình đoàn kết toàn cầu".

Các quan chức Nam Phi, quốc gia đầu tiên thông báo chủng Omicron cho WHO, cho biết họ "đang bị trừng phạt" vì xác định một biến chủng đã xuất hiện ở mọi nơi, trong đó có Hà Lan, Anh, Canada và đặc khu hành chính Hong Kong của Trung Quốc. Tổng thống Malawi Lazarus Chakwera chỉ trích các nước phương Tây "mắc chứng sợ châu Phi".

Ca nhiễm biến chủng B.1.1.529, có tên gọi Omicron, đầu tiên được phát hiện ở Botswana, quốc gia láng giềng của Nam Phi, vào ngày 9/11. Giới chức y tế Nam Phi hôm 23/11 phát hiện biến chủng mới trong mẫu bệnh phẩm thu ngày 14-16/11, sau đó thông báo cho WHO.

WHO ngày 26/11 yêu cầu các quốc gia tăng cường nỗ lực giám sát và giải trình tự gen để hiểu rõ hơn về chủng mới. Biến chủng Omicron được cho là ảnh hưởng tới người ở nhóm tuổi dưới 25, có nhiều đột biến và lây lan nhanh hơn chủng Delta.