Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 31/1 công bố nhóm pháp lý mới, chỉ định David Schoen và Bruce Castor đại diện cho ông tại phiên tòa luận tội ở Thượng viện, thay thế nhóm ban đầu gồm hai luật sư Butch Bowers, Deborah Barbier cùng các cựu công tố viên Greg Harris, Johnny Gasser và Josh Howard.

Họ có một tuần để xây dựng chiến lược nhằm đảm bảo cựu tổng thống nhận được đủ sự ủng hộ từ các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa để tránh bị kết tội. Chỉ cần 17 thượng nghị sĩ không quay lưng với Trump, cựu tổng thống sẽ không bị Thượng viện kết tội. Tuần trước, 45 trong số 50 thượng nghị sĩ Cộng hòa cho rằng việc xét xử luận tội Trump sau khi ông rời nhiệm sở là vi hiến.

Luật sư David Schoen tại Florida năm 2016. Ảnh: AP.

Thượng viện Mỹ sẽ bắt đầu phiên tòa luận tội Trump từ ngày 9/2, sau khi nhận được điều khoản cáo buộc ông "kích động bạo loạn" từ Hạ viện. Đội ngũ luật sư mới phải nộp bản tóm tắt lập luận lên Thượng viện vào ngày 2/2 để cung cấp sơ lược cách họ dự định biện hộ cho cựu tổng thống.

Một số nguồn tin nói rằng Trump đã "chia tay" đội luật sư ban đầu vì ông cương quyết muốn thúc đẩy lập luận rằng Joe Biden chiến thắng nhờ gian lận bầu cử. Một số cố vấn của Trump đã nói với cựu tổng thống rằng việc thúc đẩy cáo buộc gian lận bầu cử như lời biện hộ cho vai trò của ông trong cuộc tấn công của đám đông vào Đồi Capitol tháng trước là "không khôn ngoan", có thể làm xói mòn sự ủng hộ vốn đã suy giảm của đảng Cộng hòa dành cho Trump.

Thượng nghị sĩ Cộng hòa John Cornyn cảnh báo đội ngũ của Trump tránh khơi lại những cáo buộc về gian lận bầu cử đã bị bác bỏ. Tốt hơn hết là tập trung vào phản bác cáo buộc "kích động bạo loạn" mà Hạ viện đưa ra, Cornyn bình luận. Luật sư Schoen nói vào đầu tuần này rằng ông không có kế hoạch nêu cáo buộc gian lận bầu cử trong lời biện hộ.

Nhiều nghị sĩ Cộng hòa tại Đồi Capitol hy vọng đội bào chữa sử dụng lập luận rằng tổ chức phiên tòa luận tội cựu tổng thống là vi hiến. Những người thân cận với đội pháp lý của Trump cho biết đó sẽ là một điểm chính để họ bám vào.

Cựu thẩm phán liên bang và luật gia bảo thủ J. Michael Luttig đã nhấn mạnh lập luận này trong bài xã luận trên Washington Post đăng ngày 12/1. Tuy nhiên, một số học giả khác không đồng ý, dẫn chứng việc Thượng viện từng xét xử một cựu quan chức.

Để chuẩn bị cho phiên tòa, Thượng viện đã yêu cầu cả bên Trump lẫn bên công tố (các đảng viên Dân chủ đại diện cho Hạ viện) nêu rõ ràng trong bản tóm tắt "liệu Donald Trump có phải chịu quyền tài phán của phiên tòa luận tội về những hành vi được thực hiện với tư cách tổng thống Mỹ, mặc dù nhiệm kỳ của ông ấy đã hết hay không".

Các công tố viên cũng sẽ nộp lên Thượng viện tài liệu vạch ra lập luận của họ, cáo buộc Trump đã đưa ra những tuyên bố vô căn cứ về gian lận bầu cử, thúc giục người ủng hộ đến thủ đô Washington và sau đó trực tiếp kích động họ đối đầu với quốc hội khi họ đang họp ở Đồi Capitol để chứng nhận việc ông thất cử.

Luật sư Bruce Castor tại một cuộc họp báo ở Harrisburg năm 2016. Ảnh: AP.

Tuy nhiên, luật sư Schoen cho biết ông dự định tranh luận rằng ngôn ngữ của Trump trong bài phát biểu trước cuộc bạo loạn nên được hiểu theo nghĩa bóng và không "cấu thành hành vi kích động bạo lực". "Bây giờ có rất nhiều bằng chứng cho thấy cuộc bạo loạn được một số phần tử lên kế hoạch từ trước. Tôi nghĩ rằng mọi người đã vội vàng phán xét khi cáo buộc Trump có tội", Schoen nói.

Nhưng không phải tất cả cố vấn của cựu tổng thống đều tin tưởng rằng nên lập luận như vậy. Một số người nói rằng các luật sư không cần phải tranh luận về trọng tâm chính của điều khoản luận tội mà chỉ cần bám vào luận điểm rằng việc xét xử Trump sau khi ông mãn nhiệm là vi hiến.

Schoen cho biết sau khi văn phòng của Trump công bố ông sẽ bào chữa cho cựu tổng thống, ông bắt đầu nhận được những lá thư bày tỏ sự ghét bỏ và tin nhắn đe dọa. Nhưng ông không nao núng trước việc đó. "Tôi đã có 36 năm kinh nghiệm làm luật sư dân quyền. Đó là công việc của tôi".