Cho đến bây giờ, thủ tướng Yingluck Shinawatra đã không bao giờ ngờ rằng dự luật ân xá mà đảng Puea Thai thông qua vào ngày 1.11.2013 đã đẩy bà và cả một bộ máy chính phủ đứng bên bờ vực thẳm như ngày hôm nay.

Diễn biến sự kiện

Dự luật ân xá được cho là sẽ mở đường tự do cho hàng nghìn người liên quan đến tham nhũng, và quan trọng hơn nó tạo điều kiện cho cựu Thủ tướng lưu vong Thaksin Shinawatra, anh trai bà Yingluck được trở về quê hương và có cơ hội quay lại chính trường Thái Lan.

Dù dự luật ân xá được bác bỏ vào ngày 11.11.2013, nhưng nó chính là cái cớ để những người vốn là kẻ thù của dòng họ Shinawatra trả thù. Kẻ thù của gia đình Shinawatra phần lớn là những người có quyền lực trong quân đội, bộ máy chính quyền, hệ thống tư pháp, hội đồng cơ mật, tầng lớp trung lưu và giới trí thức.

Những người cơ hội này đã vạch ra những kế hoạch hoàn hảo, bằng cách làm dân chúng nghĩ về những chính sách của chính phủ chỉ để làm lợi cho gia đình Shinawatra và dung túng cho những kẻ tham nhũng.

Mục đích của họ là kích động biểu tình để lật đổ chiếc ghế thủ tướng của bà Yingluck, và nó đã xảy ra vào ngày 24.11.2013 và kéo dài cho đến tận hôm nay.

Dẫn đầu các cuộc biểu tình làm rung động chính trường Thái Lan là Suthep Thaugsuban, người từng là cựu phó thủ tướng. Nhưng theo giới phân tích, nhân vật Suthep chỉ là người được ủy quyền cho một thế lực chưa muốn ra mặt đạo diễn cuộc biểu tình ở thủ đô Bangkok, mà một trong những nhân vật đã lộ diện gần đây là Abhisit Vejjajiva, người một thời cũng từng giữ chiếc ghế thủ tướng Thái Lan trước bà Yingluck.

Ông Suthep Thaugsuban và Abhisit Vejjajiva

Ông Abhisit từng chỉ trích mức độ tham nhũng trong chính phủ Yingluck đã tăng hơn gấp đôi, đồng thời đả kích dự luật ân xá gây tranh cãi của chính phủ.

Những ngày cuối tháng 11, căng thẳng leo thang khi những người biểu tình chiếm văn phòng chính phủ. Trước tình hình đó, thủ tướng Yingluck đã đề nghị người phản đối rời khỏi các văn phòng chính phủ và kêu gọi đàm phán nhằm tìm một lối thoát cho cuộc khủng hoảng chính trị hiện tại. Nhưng đáp lại sự thiện chí đó là sự thách thức hơn nữa và kết quả dẫn đến một cuộc xung đột đổ máu giữa người biểu tình với cảnh sát vào ngày 2.12.

Người biểu tình chiếm trụ sở chính phủ

3 người chết và 221 người bị thương khi hàng ngàn người biểu tình cố gắng phá vòng vây của cảnh sát để vào Sở cảnh sát Bangkok và Phủ Thủ tướng. Cảnh sát phải dùng hơi cay và vòi rồng để trấn áp người biểu tình tại các điểm giao tranh.

Việc đàn áp từ cảnh sát khiến làn sóng giận dữ của người biểu tình tăng cao tột độ và họ tuyên bố sẽ san bằng trụ sở cảnh sát trung ương ở thủ đô Bangkok. Có lẽ lường trước được cơn “nóng giận” từ người biểu tình sẽ gây ra sự cố đáng tiếc, lực lượng cảnh sát đã chủ động loại bỏ rào cản trụ sở cảnh sát để cho phép người biểu tình đi vào. Đây cũng được cho là một động thái làm giảm căng thẳng trước ngày sinh nhật quốc vương Bhumibol Adulyadej ngày 5.12.

Cảnh sát tự dỡ hàng rào kẽm gai để cho phép người biểu tình vao trụ sở

Sức ép từ việc hàng loạt các đại biểu thuộc Đảng dân chủ từ chức khỏi quốc hội, ngày 10.11 thủ tướng Yingluck tuyên bố giải tán quốc hội và kêu gọi bầu cử sớm vào ngày 2.2.2014 và được quôc vương Bhumibol Adulyadej thông qua.

Bầu cử được xem là giải pháp cứu vãn khủng hoảng tại quốc gia này, song Đảng dân chủ đối lập một mực tuyên bố tẩy chay vì họ sợ rằng bà Yingluck sẽ tiếp tục ra ứng cử và đảng của bà tiếp tục giành thắng lợi.

Để ngăn chặn các ứng cử viên đến địa điểm đăng ký tranh cử ở thủ đô Bangkok vào ngày 23.12, dòng người biểu tình đã bao vây khu vực này, đồng thời phong tỏa các ngả đường ra vào. Một số người quá khích cũng ném pháo vào lực lượng cảnh sát bên trong khiến không khí của ngày đầu đăng ký tranh cử thêm căng thẳng. Theo thống kê của Ủy ban Bầu cử Thái Lan, đã có 125 ứng viên tham gia đăng ký ứng cử

Dòng người ngăn cản không cho các ứng cử viên vào đăng ký danh sách ứng cử

Trước sự rối ren và bất ổn ngày càng tăng cao, nhưng quân đội Thái Lan vẫn giữ thái độ trung lập dù thủ lĩnh biểu tình Suthep Thaugsuban nhiều lần kêu gọi lực lượng vũ trang tổ chức đảo chính để lật đổ chính quyền thủ tướng Yingluck Shinawatra.

Thậm chí, trước đề xuất của chính phủ lực lượng vũ trang vẫn tiếp tục giữ vững lập trường không đứng về phía nào. Tuy nhiên, mới đây quân đội nước này tuyên bố không loại trừ khả năng xảy ra đảo chính, và gây hoang mang cho người dân.

Những người ủng hộ chính phủ nói rằng cuộc đảo chính sẽ là thảm họa đối với nền dân chủ Thái Lan, bởi ông Suthep đang có âm mưu giành quyền lực mà không qua bầu cử. Họ cũng bày tỏ sự tức giận và thề sẽ đổ ra đường phố Bangkok để bảo vệ chính phủ của bà Yingluck.

Đang đứng trước sự hoang mang về khả năng đảo chính, đến ngày 31.12, đại diện quân đội nhấn mạnh rằng những tin đồn về kế hoạch đảo chính là hoàn toàn là bịa đặt và không thích hợp trong thời điểm này khi cuộc khủng hoảng đang ngày một leo thang.

Mặc dù các cuộc biểu tình có vẻ như lắng dịu hơn những ngày đầu năm mới, nhưng người đứng đầu phe biểu tình cũng không quên nhắn nhủ rằng cuộc chiến sẽ tiếp tục vào ngày 5.1 và họ sẽ lên kế hoạch để phong tỏa Bangkok vào ngày 13.1.

Trước khi tiến hành phong tỏa thủ đô, người biểu tình cũng đã có màn dạo đầu để hâm nóng căng thẳng, mục đích của họ là nhắm tới cuộc đảo chính, hoặc ít nhất đình hoãn bầu cử ngày 2.2.

Theo đó đã xảy ra một số vụ bắn súng và ẩu đả nhỏ trước ngày đóng cửa Bangkok. Vụ nổ súng xảy ra tại khu vực biểu tình của lực lượng Ủy ban cải cách dân chủ nhân dân (PDRC) chống chính phủ trên đại lộ Ratchadamnoen khiến ít nhất một người chết và bảy người bị thương.

Người biểu tình đã huy động một lực lượng lớn nhân sự ở Bangkok để chuẩn bị cho chiến dịch phong tỏa quy mô. Và trong ngày 13.1, họ đã chắn giữ bảy địa điểm chủ chốt ở thủ đô Bangkok nhằm ngăn cản công chức đến trụ sở làm việc và cắt điện một số cơ quan quan trọng của nhà nước.

Cuộc biểu tình trong ngày 13.1

Về phần thủ tướng Yingluck Shinawatra, bà đã đề nghị quân đội làm trung gian đàm phán giữa chính phủ và những người biểu tình nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay. Nhưng bà khẳng định sẽ tiếp tục giữ cương vị thủ tướng tạm quyền để xúc tiến cuộc tổng tuyển cử vào ngày 2.2 bất chấp những nỗ lực của phe biểu tình đòi lật đổ và trục xuất cả dòng họ Shinawatra ra khỏi đất nước Thái Lan.

Bà Yingluck được ủng hộ

Báo chí quốc tế trích dẫn ý kiến của một số nhà phân tích nhận định, tình hình chính trị Thái Lan đang đứng trước "lối rẽ mới nguy hiểm", có thể làm cho khủng hoảng kéo dài và xảy ra bạo lực. Cuộc biểu tình chống Chính phủ ở Thái Lan không thể chiến thắng bằng cách phá hoại hệ thống dân chủ hiện hành, vì thế nếu muốn lên nắm quyền, đảng Dân chủ đối lập cần có một cuộc chạy đua công bằng thông qua cuộc tổng tuyển cử, hơn là tiến hành biểu tình trên đường phố.

Cũng theo nhận định của một số chuyên gia, sẽ không có đảo chính xảy ra vì tình hình vẫn nằm trong vòng kiểm soát của chính phủ.

Trên cương vị là Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ quốc phòng, bà Yingluck đã khéo léo xử lý mối quan hệ được cho là nhạy cảm giữa chính phủ với quân đội kể từ khi lên nắm chính quyền.

Bên cạnh đó, họ cũng nhắc đến vai trò của nhà vua Thái Lan- Bhumibol Adulyadej. Dù chỉ nắm quyền lực mang tính biểu tượng trong thể chế quân chủ lập hiến, nhưng tiếng nói của đức vua có sức nặng chính trị lớn, có khả năng quy phục được các tầng lớp nhân dân bất kể là người thuộc phái nào.

Thủ tướng Yingluck và nhà vua

Bà Yingluck cũng rất khôn khéo tìm cách tạo dựng mối quan hệ gần gũi với Hoàng gia và trên thực tế đã giành được sự ủng hộ từ lực lượng chính trị này. Chính người đứng đầu Hội đồng cơ mật hoàng gia kêu gọi lực lượng vũ trang hoàng gia ủng hộ Thủ tướng Yingluck vì lợi ích của quốc gia và dân tộc.

Kinh tế bị ảnh hưởng

Nhưng dù gì đi nữa, sự chia rẽ xã hội ở Thái Lan bắt đầu gây sức ép lên nền kinh tế. Trong đó, Chỉ số chứng khoán giảm hơn 12% trong vòng một tháng qua. Đồng Bath cũng xuống mức thấp trong nhiều năm, gần 6% so với đồng USD kể từ đầu tháng 11.2013.

Mới đây Bộ Tài chính Thái Lan đã cắt giảm dự báo tăng trưởng của năm 2013 từ 3% xuống 2,8% do xuất khẩu tăng trưởng yếu, biểu tình làm ảnh hưởng đến du lịch và niềm tin của giới kinh doanh. Dự báo tăng trưởng Thái Lan năm 2014 cũng giảm từ mức 5,1% trước đây xuống còn 4%.

Sự chia rẽ trong xã hội Thái Lan đang đẩy đất nước này vào một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng, đe dọa trực tiếp đến nến kinh tế và cuộc sống của chính người dân. Chỉ số chứng khoán của Thái Lan đã giảm hơn 12% trong vòng một tháng qua. Đồng Bath của nước này giảm xuống mức thấp trong nhiều năm, gần 6% so với đồng USD kể từ đầu tháng 11/2013. Kim ngạch xuất khẩu cũng giảm và ngành công nghiệp du lịch - đóng góp khoảng 7% GDP của nước này (khoảng 25 tỷ USD) bắt đầu bị tác động.