Khu dân cư Xindian ở quận Hồng Khẩu là tổ hợp chung cư cũ xây dựng từ năm 2000 với mật độ dân số rất cao. Gần đây, cuộc sống tại tòa nhà số 4 bị đảo lộn hoàn toàn khi một đơn vị kinh doanh thuê lại tầng trệt để mở trạm đổi pin xe điện.

Trong không gian chỉ chừng 10 m2, đơn vị này lắp đặt dày đặc các tủ sạc cao tầng với 186 ngăn pin, thuộc 8 thương hiệu khác nhau. Diện tích còn lại chật hẹp đến mức chỉ đủ cho một người đi lách qua.

Camera giám sát cho thấy tần suất hoạt động tại đây rất lớn. Trong 30 phút, có hơn 30 người ra vào thay pin liên tục. "Họ nhét những cục pin nóng rực vào sạc rồi lấy pin đầy ra. Chúng tôi cảm giác như đang nằm trên một quả bom nổ chậm", bà Lu, cư dân tòa nhà, nói với phóng viên tờ Xinwenfang.

Không gian chật hẹp của trạm sạc Xindian, quận Hồng Khẩu, Thượng Hải, nơi đặt 186 hộc sạc ngay dưới nơi sinh sống của hàng nghìn người. Ảnh: Kankan news

Nỗi lo của cư dân càng có cơ sở khi trạm sạc này nằm "kẹp" giữa một cửa hàng thiết bị khí đốt và một quán ăn - những nơi vốn có nguy cơ cháy nổ cao. Trong khi đó, trang bị an toàn của trạm chỉ là 4 bình chữa cháy bột khô, hoàn toàn vắng bóng hệ thống phun nước tự động hay hệ thống thông gió đạt chuẩn.

Trước mối đe dọa thường trực, 90% hộ dân tại tòa nhà đã ký đơn tập thể yêu cầu di dời trạm sạc.

Đối mặt với sự phản đối, ông Zhang, người vận hành trạm sạc, phân trần rằng cơ sở có giấy phép kinh doanh từ năm 2023 và tuân thủ quy định tại thời điểm đó. "Các thương hiệu pin cũng có hệ thống giám sát nhiệt độ từ xa", ông nói.

Tuy nhiên, bà Shao, cán bộ Đội Phòng cháy chữa cháy quận Hồng Khẩu, chỉ ra một kẽ hở pháp lý: Trước đây, việc lắp đặt các tủ này không yêu cầu sự phê duyệt riêng của cơ quan phòng cháy mà chỉ cần giấy phép kinh doanh thông thường. "Hợp pháp không có nghĩa là hợp lý hay an toàn", bà Shao nhấn mạnh.

Ông Yu Xin, bí thư chi bộ khu dân cư, đồng tình: "Việc đặt một cơ sở rủi ro cao ngay chân tòa nhà đông người là không thể chấp nhận. Nếu hỏa hoạn xảy ra, đó sẽ là thảm họa không lối thoát".

Thế bế tắc chỉ được khai thông khi Tiêu chuẩn địa phương mới của Thượng Hải về an toàn phòng cháy cho tủ sạc xe điện chính thức có hiệu lực từ ngày 1/11/2025. Quy định này bắt buộc các trạm sạc ưu tiên đặt ngoài trời. Nếu đặt trong nhà, trạm phải có tường ngăn cháy, hệ thống báo cháy, phun nước tự động và thông gió riêng biệt.

Chiếu theo quy định mới, cơ quan chức năng quận Hồng Khẩu đã tái kiểm tra trạm sạc Xindian vào đầu tháng này. Kỹ sư Fan Xinguo, chuyên gia Hiệp hội Phòng cháy chữa cháy thành phố, liệt kê hàng loạt vi phạm: Mật độ sạc gấp đôi tiêu chuẩn, không gian thao tác quá hẹp, thiếu thông gió. Đặc biệt, 5 thiết bị của 3 thương hiệu chưa hề kết nối vào nền tảng giám sát dữ liệu an toàn chung.

Ngay sau cuộc kiểm tra, chính quyền địa phương đã yêu cầu cơ sở này dừng hoạt động và buộc di dời khỏi khu dân cư, trả lại sự an tâm cho người dân.

Vụ việc tại Xindian được xem là hồi chuông cảnh báo cho công tác quản lý an toàn năng lượng tại các siêu đô thị. Chính quyền Thượng Hải cho biết sẽ lấy đây làm tiền lệ để rà soát toàn bộ các điểm sạc tương tự, hướng tới mục tiêu xây dựng 5.000 trạm sạc chuẩn hóa ngoài trời vào cuối năm 2026.