Xiao Li người Đài Loan thường chơi game cả ngày lẫn đêm. Đôi khi để tiết kiệm thời gian, anh mua vài chai Coke vừa chơi, vừa uống. Tuy nhiên, gần đây anh cảm thấy không còn sức lực làm việc, cảm giác thèm ăn ngày càng kém, thậm chí không thức đêm chơi được như trước, đi tiểu rất nhiều lần mỗi ngày. Lúc đầu, anh tưởng là mình quá mệt mỏi nhưng sau một tuần nghỉ ngơi không thấy khá hơn, anh vội tới viện.  

Kết quả khám cho thấy chỉ số protein trong nước tiểu của Xiao Li rất cao, bác sĩ chẩn đoán anh mắc bệnh urê huyết. Sau hơn nửa tháng được điều trị chạy thận, cuối cùng anh đã qua đời, dù được nỗ lực cấp cứu. 

Đi tiểu nhiều ngay sau khi uống nước có phải do suy thận?

Đi tiểu nhiều sau khi uống nước thường được coi là dấu hiệu của bệnh suy thận nhưng trên thực tế, việc uống nhiều nước sẽ làm lượng nước tiểu tăng lên tự nhiên. Đây là hiện tượng sinh lý và là một trong những biểu hiện  trong hoạt động bình thường của thận.

Về tần suất đi tiểu, thực tế tần suất này bị ảnh hưởng bởi khả năng lưu trữ nước tiểu của bàng quang và cơ bàng quang. Khi lượng nước tiểu tiêu thụ vượt quá khả năng lưu trữ của bàng quang, tần suất đi tiểu sẽ tăng lên. Ngoài ra, khả năng kiểm soát cơ bàng quang kém cũng sẽ làm tăng cảm giác buồn tiểu, đặc biệt ở phụ nữ mang thai.

Cũng có một số người không thích uống nước, bàng quang đã ở trong môi trường mất nước lâu ngày. Do đó, khi người đó uống nhiều nước, bàng quang sẽ tự động phản ứng bài tiết, dẫn đến tình trạng đi vệ sinh thường xuyên.

Tất nhiên, ngoài những nguyên nhân sinh lý nêu trên, một số bệnh cũng có thể gây ra tình trạng đi tiểu bất thường như tiểu đường, nhiễm trùng đường tiết niệu, phì đại tuyến tiền liệt... Ngoài ra, cũng có những người bị cao huyết áp và phải dùng thuốc lâu dài. Do ống thận bị tổn thương nên khả năng trào ngược vào ban đêm bị suy yếu, dẫn đến tình trạng tiểu đêm nhiều hơn.

Thông thường, tiểu đêm được gọi là tiểu nhiều khi nó xảy ra nhiều hơn 2 lần hoặc vượt quá 1/3 lượng nước tiểu trong ngày. Hơn nữa, tốc độ hình thành nước tiểu của mỗi cá nhân có sự khác biệt. Một số người chỉ cần 6 đến 8 phút, nhưng một số người có thể cần khoảng 120 phút, miễn là thời gian từ khi uống nước đến khi đi tiểu nằm trong khoảng này sẽ là bình thường. 

Đừng để thận kêu cứu vì chính thói quen của bạn. (Ảnh minh họa). 

Trên thực tế, hầu hết các trường hợp đi tiểu thường xuyên đều không liên quan gì đến thận mà chỉ có những triệu chứng bất thường như đi tiểu thường xuyên kết hợp với lượng protein niệu cao mới có thể là vấn đề về thận.

Vì vậy, việc đánh giá thận có khỏe mạnh không thể chỉ dựa vào tần suất đi tiểu mà còn cần phải đánh giá toàn diện từ nhiều yếu tố.  

Uống quá nhiều nước có phải là thủ phạm gây tổn thương thận? 

Một số người nói rằng uống quá nhiều nước sẽ làm tăng gánh nặng cho thận và gây tổn thương. Tại sao một điều bình thường như nước uống lại có sự khác biệt lớn như vậy? Liệu nước chúng ta uống có thực sự gây gánh nặng cho thận?

Khi nước đi vào cơ thể con người, nó sẽ theo máu đến các mô và cơ quan khác nhau trên khắp cơ thể trong vòng 0,5-1 giờ để bổ sung. Lượng nước còn lại sẽ được thu thập cùng các chất thải khác đến thận, được lọc rồi thải ra ngoài qua nước tiểu.

Thận là một bộ lọc có tổng cộng từ 1 triệu đến 2 triệu nephron. Các nephron tương ứng được kích hoạt theo lưu lượng máu tới bộ lọc. Trong trường hợp bình thường, 1/4 số nephron có thể đáp ứng nhu cầu lọc nên uống một ít nước hợp lý sẽ không ảnh hưởng đến sức khỏe thận.

Tuy nhiên, cần lưu ý uống nhiều nước trong thời gian ngắn sẽ làm tăng khối lượng công việc của thận và khi lượng mồ hôi tăng lên cũng sẽ dẫn đến cơ thể mất quá nhiều muối và ảnh hưởng đến điện giải, gây mất cân bằng cơ thể. Ngoài ra, uống quá nhiều nước có thể dẫn đến mất cân bằng bài tiết và gây ra tình trạng ngộ độc nước.

Đặc biệt đối với những người có chức năng thận kém, không nên uống nhiều nước trong thời gian ngắn. Nói chung, lượng nước uống hàng ngày của người bình thường là 1.500 ~ 1.700ml là có thể đáp ứng nhu cầu hàng ngày của cơ thể.

Ngoài ra, đừng đợi đến khi khát mới uống, vì cơ thể như vậy thường sẽ rơi vào tình trạng mất nước, nồng độ canxi và các tạp chất trong nước tiểu sẽ tăng cao, điều này sẽ làm tăng sự lắng đọng các tinh thể trong nước tiểu và gây ra các bệnh về tim mạch hoặc gây sỏi thận. Nếu mọi việc cứ tiếp diễn như vậy thì ngày càng có nhiều sỏi xuất hiện, điều này cũng có thể gây tắc nghẽn đường tiết niệu, thận ứ nước và tổn thương chức năng thận.

Hơn nữa, nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng tình trạng mất nước lâu dài trong cơ thể con người có nhiều khả năng gây sỏi thận, nhiễm trùng đường tiết niệu, ung thư hệ tiết niệu và các bệnh khác .

Những thói quen nào gây hại thận? 

Tạp chí y tế quốc tế hàng đầu The Lancet đã công bố các báo cáo thống kê có liên quan. Dữ liệu cho thấy tỷ lệ mắc bệnh thận mãn tính ở người trưởng thành ở Trung Quốc cao tới 10,8%. Về cơ bản, cứ 10 người thì có thể có một bệnh nhân mắc bệnh thận, và thủ phạm có thể là những người chưa rõ thói quen sinh hoạt vô thức sau đây: 

- Thường xuyên nhịn tiểu

Nếu nước tiểu không được thải ra kịp thời và đọng lại lâu trong bàng quang sẽ làm tăng tốc độ sinh sản của vi khuẩn và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm bể thận. Bệnh nhân có thể bị đau lưng, đi tiểu thường xuyên, tiểu gấp và thậm chí là tiểu rắt.

- Uống quá nhiều đồ uống

Độ axit cao của đồ uống sẽ ảnh hưởng đến sự cân bằng độ pH của cơ thể con người. Đặc biệt, công việc chính của thận là điều chỉnh độ pH của cơ thể con người. Việc uống quá nhiều đồ uống trong thời gian dài sẽ gây gánh nặng cho thận và tăng khả năng mắc bệnh và làm tổn thương thận.

- Ăn mặn

Tác động trực tiếp của chế độ ăn mặn là hàm lượng muối quá cao, có thể dẫn đến huyết áp cao bất thường, ảnh hưởng đến lưu lượng máu bình thường của thận và làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận.

- Lạm dụng thuốc

Khi cơ thể người bình thường uống thuốc, chúng sẽ lưu thông khắp cơ thể theo máu và cuối cùng được chuyển hóa ra bên ngoài cơ thể qua thận, làm giảm dư lượng thuốc trong cơ thể. Tuy nhiên, lạm dụng thuốc có thể gây quá tải chuyển hóa ở thận, làm tăng nguy cơ nhiễm độc thận và có thể dẫn đến suy thận trong trường hợp nặng.

- Uống trà đặc sau khi uống rượu

Nhiều người cho rằng uống trà đặc sau khi uống rượu có thể giải tỏa cơn say nhưng hành vi này rất nguy hiểm. Vì theophylline trong trà có tác dụng lợi tiểu nên việc uống trà sau khi uống rượu sẽ khiến một lượng lớn rượu chưa kịp phân hủy sẽ tích tụ trong thận, thận sẽ bị kích thích bởi một lượng lớn ethanol, về lâu dài còn gây tổn thương chức năng thận.

Tóm lại, nếu muốn bảo vệ thận, bạn phải chú ý đến tác hại của những hành vi xấu nêu trên và đừng để những thói quen sinh hoạt xấu trở thành mối nguy hại cho sức khỏe. Bạn cũng có thể chú ý hơn đến việc điều chỉnh chế độ ăn uống, kiên trì tập thể dục, thúc đẩy quá trình trao đổi chất của cơ thể.