Cô gái 26 tuổi sẽ tốt nghiệp một trong những trường kinh doanh hàng đầu ở châu Âu vào năm tới. Dù vậy, cô vẫn phải vật lộn để tìm công việc như ý trong giai đoạn "mùa thu vàng tuyển dụng" của Trung Quốc, thường kéo dài từ tháng 9 đến cuối năm.

Có đôi lần cô bỏ lỡ cuộc gọi từ các nhà tuyển dụng tại quê nhà do lệch múi giờ và "jet lag" khi ở Paris. Một bất lợi rõ ràng khác là hầu hết các công ty cô ứng tuyển không còn chấp nhận phỏng vấn trực tuyến vì dịch Covid-19 đã kết thúc. Họ ưu tiên phỏng vấn trực tiếp hơn.

Li cho rằng "bằng đại học đã mất giá nhiều ở Trung Quốc" và doanh nghiệp thường đặt yêu cầu cao đối với sinh viên mới tốt nghiệp. Cô cũng phải cạnh tranh với 11,79 triệu sinh viên tốt nghiệp trong nước vào năm tới. Đây là con số kỷ lục, tăng 210.000 so với năm 2023, theo Bộ Giáo dục nước này. Tất cả phải đối đầu nhau để có việc làm tốt trong bối cảnh kinh tế phục hồi chậm chạp.

Một hội chợ việc làm ở Bắc Kinh, tháng 7/2023 tập trung khá đông sinh viên mới tốt nghiệp trong nước và du học sinh mới từ nước ngoài trở về. Ảnh: Reuters

Theo số liệu gần nhất trước khi Bắc Kinh ngừng công bố, tỷ lệ thất nghiệp trong nhóm tuổi 16-24 vẫn ở mức cao, đạt 21,3% trong tháng 6.

Peng Peng, Chủ tịch điều hành Hiệp hội Cải cách Quảng Đông, tin rằng khó khăn khi xin việc của sinh viên tốt nghiệp ở Trung Quốc sẽ lan sang nhóm du học sinh.

Li chưa tính đến chuyện quay lại quê hương cho đến năm cuối của chương trình học nhưng một biến cố buộc cô phải tìm kiếm cơ hội làm việc gần nhà hơn.

Với những sinh viên theo học chương trình một năm ở nước ngoài, họ cũng nhanh chóng nhận ra Trung Quốc có triển vọng tốt hơn và lựa chọn trở về ngay khi kết thúc việc học hành. Một năm ngắn ngủi không đủ để học xây dựng mạng lưới quan hệ và tích lũy kinh nghiệm làm việc. Chính sách nhập cư bị siết chặt ở các nước như Anh, Mỹ phủ bóng lên con đường sự nghiệp của các du học sinh Trung Quốc.

Eva Tsai, đang theo học ngành truyền thông tiếp thị ở Mỹ, quyết tâm tận dụng các mối quan hệ của gia đình ở Trung Quốc để có sự nghiệp hứa hẹn hơn thay vì cạnh tranh với người bản địa khi làn sóng sa thải làm rung chuyển một số ngành công nghiệp tại đây. Chương trình sau đại học một năm mà Tsai đăng ký không cung cấp đào tạo thực hành tùy chọn - điều kiện để sinh viên quốc tế sở hữu thị thực F-1 tìm việc làm tạm thời ở Mỹ. Điều này khiến cô gần như không thể tìm được việc làm sau khi tốt nghiệp.

Bất chấp cạnh tranh khốc liệt, Tsai cho biết mong muốn làm việc ở Trung Quốc vì cơ hội trong các công ty toàn cầu phong phú hơn. Cô bày tỏ lạc quan về khả năng tìm việc làm ở đại lục vì gia đình có thể cung cấp nguồn lực và quan hệ.

Những công ty công nghệ khổng lồ và công ty đa quốc gia từng là lựa chọn hàng đầu đối với sinh viên tốt nghiệp ở nước ngoài trong nhiều năm. Song sự không chắc chắn trong khu vực tư nhân khi nền kinh tế hướng tới phục hồi đã thay đổi thái độ của một số du học sinh.

Nhiều người mới có bằng thạc sĩ ở nước ngoài đã để mắt đến công việc ổn định trong các công ty nhà nước và các tổ chức chính phủ, những vị trí được gọi là "bát sắt" - công việc có tính ổn định cao và phúc lợi đáng tin cậy - ở Trung Quốc trong nhiều thập kỷ.

Một cuộc khảo sát do nền tảng tuyển dụng lớn Zhaopin thực hiện cho thấy 38,8% sinh viên có bằng cấp ở nước ngoài hy vọng sẽ làm việc trong các doanh nghiệp nhà nước vào năm 2022, tăng 9% so với năm 2021. Tỷ lệ người hy vọng được tuyển dụng trực tiếp vào chính phủ làm công chức khoảng 21%.

Sự nhiệt tình của du học sinh với khu vực công là sự phản ánh ưu tiên hàng đầu về một con đường sự nghiệp ổn định. Chính quyền địa phương không bỏ qua sự thay đổi này.

Hồi tháng 9, Thượng Hải triển khai chương trình thực tập sinh công chức dành cho sinh viên tốt nghiệp từ 73 trường đại học nước ngoài được chỉ định. Ngay sau đó, Bắc Kinh mở rộng điều kiện tham gia chương trình cho cựu sinh viên của 100 tổ chức hàng đầu trong Bảng xếp hạng học thuật các trường đại học thế giới năm 2023 của Thượng Hải.

Li chia sẻ hầu hết bạn bè của cô trở về Trung Quốc đều làm trong các doanh nghiệp nhà nước và các tổ chức chính phủ vì họ có hỗ trợ tài chính mạnh mẽ và quan hệ từ gia đình. Dù vậy, cô thừa nhận sẽ không bắt đầu sự nghiệp ở Trung Quốc nếu cha mẹ cô không bị bệnh.

Li sẽ tiếp tục nộp đơn xin việc vào mùa tuyển dụng tới vì lời đề nghị việc làm mà cô nhận được chỉ đáp ứng "kỳ vọng tối thiểu". "Nếu tôi không thể tìm thấy gì đó tốt hơn vào mùa xuân năm sau, tôi không có lựa chọn nào khác ngoài việc thỏa hiệp," cô nói thêm.