Đảng Dân chủ đã dành nhiều năm để phác họa ông Trump như mối đe dọa cho đất nước và nền dân chủ Mỹ sau cuộc bạo loạn Đồi Capitol hồi tháng 1/2021. Tổng thống Joe Biden hồi tháng 1 từng cảnh báo ông Trump đã sẵn sàng "tiếp tục tấn công nền dân chủ".

Tuy nhiên, ông Trump vẫn đánh bại bà Harris cả về phiếu đại cử tri và phiếu bầu phổ thông. Đảng Cộng hòa cũng giành quyền kiểm soát lưỡng đảng khóa tới. Đối với đảng Dân chủ, đó là đòn giáng khiến nhiều người choáng váng và mất phương hướng.

Khi càng gần đến ngày ông Trump nhậm chức, đảng Dân chủ càng đối mặt chia rẽ về quan điểm. Một số thành viên đảng ủng hộ hợp tác với chính quyền mới, trong khi một số khác kiên quyết rằng cần phải tránh xa. Điều này khiến nhiều đồng minh của đảng thất vọng.

Ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris ngồi ở cánh gà trước khi lên sân khấu vận động tranh cử ở Philadelphia, bang Pennsylvania ngày 4/11. Ảnh: AP

Tổng thống Biden đã có một số cử chỉ thể hiện thiện chí sau khi ông Trump đắc cử. Ông đã gọi điện chúc mừng và sau đó mời ông Trump tới Phòng Bầu dục, bắt tay và hứa hẹn quá trình chuyển giao suôn sẻ. Hai người mỉm cười chụp ảnh cùng đệ nhất phu nhân Jill Biden tại khuôn viên Nhà Trắng. Một số người ca ngợi hành động của ông Biden là lịch sự và đảm bảo quy trình dân chủ.

Những người khác trong đảng Dân chủ cũng để ngỏ khả năng hợp tác, như bày tỏ sẵn sàng làm việc với Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE) do tỷ phú Elon Musk và doanh nhân Vivek Ramaswamy lãnh đạo. John Fetterman, thượng nghị sĩ Dân chủ ở bang Pennsylvania, đã gặp các ứng viên nội các gây tranh cãi của ông Trump như Tulsi Gabbard, Pete Hegseth và Elise Stefanik, đồng thời hứa hẹn phê duyệt họ một cách công tâm.

Axios đưa tin một nhóm nhỏ thượng nghị sĩ, trong đó có ít nhất 2 thành viên đảng Dân chủ, đang cùng thảo luận về thỏa thuận an ninh biên giới mới. "Nếu có thể hợp tác lưỡng đảng trong một số vấn đề như an ninh biên giới hay cải cách nhập cư, tôi nghĩ điều đó sẽ rất tuyệt", Axios dẫn lời thành viên Dân chủ Mark Kelly của bang Arizona.

Khi được hỏi về kế hoạch trục xuất hàng loạt của ông Trump, Thống đốc New York Kathy Hochul, thành viên đảng Dân chủ, tuyên bố "nếu ai đó vi phạm pháp luật, tôi sẽ là người đầu tiên gọi cho Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) để nói 'đưa họ ra khỏi đây'".

Thị trưởng New York Eric Adams, thành viên đảng Dân chủ, cũng lên tiếng ủng hộ một số chính sách dự kiến của ông Trump, thậm chí không loại trừ khả năng chuyển đảng và tranh cử với tư cách ứng viên đảng Cộng hòa trong tương lai.

Tuy nhiên, nhiều thành viên đảng Dân chủ vẫn chỉ trích gay gắt ông Trump, đặc biệt là việc ông và tỷ phú Elon Musk đã tác động để chặn dự luật ngân sách ngăn chính phủ đóng cửa.

"Một tỷ phú điều hành đất nước ư? Chúng tôi giờ có hai người cần phải đối đầu. Nếu những quyết sách được đưa ra theo cách này, điều đó rất đáng báo động", thượng nghị sĩ Dân chủ Mazie Hirono nói.

Đối với nhiều người khác, ký ức về cuộc bạo loạn Đồi Capitol sau khi ông Trump từ chối chấp nhận thất bại bầu cử 2020 vẫn còn rõ nét. "Đây là người đã bị luận tội và kích động cuộc bạo loạn nhằm ngăn chuyển giao quyền lực hòa bình", Corryn Freeman, giám đốc điều hành Liên minh tương lai ở Florida, nói.

Hơn 50 thành viên đảng Dân chủ trong quốc hội và nhà hoạt động dân quyền John Lewis từng không tham gia lễ nhậm chức đầu tiên của ông Trump năm 2017. Hiện tại, hơn chục người nói rằng họ có ý định tẩy chay lễ nhậm chức thứ hai của Tổng thống đắc cử.

"Tôi hoàn toàn ủng hộ việc đảng Dân chủ không có mặt trong lễ nhậm chức, nhưng điều đó không thay đổi được thực tế họ sẽ phải làm việc và tìm cách thông qua các chính sách khi ông ấy là tổng thống", Freeman nói.

Tổng thống đắc cử Donald Trump (trái) và Tổng thống Joe Biden tại Nhà Trắng ngày 13/11. Ảnh: Reuters

Đảng Dân chủ dường như chưa tìm thấy người dẫn dắt đảng thay thế cựu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, 84 tuổi, người giữ vững lập trường đối đầu ông Trump và từng xé bản sao Thông điệp Liên bang sau khi ông Trump phát biểu.

Nhiều đồng minh cho rằng đảng Dân chủ không có chiến lược rõ ràng. "Tôi thấy các thành viên quốc hội và thống đốc bình luận, nhưng không thấy ai nói con đường phía trước là gì, khác với đường hướng cụ thể năm 2016 là phải chống lại ông Trump", Watts nói.

Không ít người kêu gọi đảng Dân chủ nâng đỡ các thành viên trẻ tuổi của Hạ viện. Tuy nhiên, đảng Dân chủ gần đây vẫn chọn nghị sĩ 74 tuổi Gerry Connolly trở thành lãnh đạo ủy ban giám sát và gạt sang một bên nỗ lực của nghị sĩ 35 tuổi Ocasio-Cortez.

Joseph Geevarghese, giám đốc điều hành tổ chức chính trị tiến bộ Our Revolution, cho rằng quyết định của đảng Dân chủ là "sai lầm", khi gạt bỏ những tiếng nói táo bạo.

Cuộc tìm kiếm lối đi cho tương lai của đảng Dân chủ diễn ra giữa lúc giới tinh hoa và công nghệ hàng đầu Mỹ dường như đã "đầu hàng" trước ông Trump. Nhiều doanh nhân hàng đầu đã tìm đến Mar-a-Lago để xây dựng quan hệ tốt đẹp với chính quyền mới.

Dù vậy, nhiều người phản đối ông Trump lâu năm kêu gọi đảng không khuất phục. Tara Setmayer, cựu giám đốc truyền thông của đảng Cộng hòa, cho rằng đảng Dân chủ nên củng cố lại bởi "không thể xây dựng phe đối lập hiệu quả nếu đang trong trạng thái hỗn loạn".

"Đảng Dân chủ nên khai thác nỗi bất bình của những người Mỹ không hài lòng với ông Donald Trump và phong trào MAGA (Đưa Mỹ vĩ đại trở lại). Người dân Mỹ rõ ràng muốn thấy những người chiến đấu vì họ", bà nói.