1. Hoạt động thể chất

Tập thể dục thường xuyên được chứng minh là yếu tố nền tảng trong việc bảo vệ não bộ. Theo Hội nghị Quốc tế Hiệp hội Alzheimer 2025 các hoạt động thể chất giúp chống lại suy giảm nhận thức, ngay cả ở những người mang gen APoE – một kiểu gen có nguy cơ cao mắc Alzheimer. Thể chất khỏe mạnh giúp não bộ nhận được nhiều oxy và chất dinh dưỡng hơn, đồng thời tăng cường lưu thông máu, giúp các tế bào não hoạt động hiệu quả.

Việc duy trì thói quen vận động này cũng giúp chống lại lối sống ít vận động phổ biến trong công việc hay học tập. Bạn có thể thực hiện những bộ môn thể thao yêu thích để tăng cường hoạt động thể chất, điều quan trọng là duy trì đều đặn và tăng dần cường độ để cơ thể nâng cao sức bền và hạn chế chấn thương.

Duy trì thói quen vận động giúp não bộ hoạt động hiệu quả (Ảnh minh hoạ)

2. Quản lý căng thẳng

Căng thẳng, áp lực kéo dài có thể suy giảm tốc độ nhận thức. Quản lý căng thẳng không chỉ giúp bạn cảm thấy nhẹ nhõm mà còn hỗ trợ trí nhớ và khả năng tư duy. Khi căng thẳng kéo dài, hormone cortisol tăng cao, ảnh hưởng xấu đến cấu trúc và chức năng của não bộ, đặc biệt là vùng hippocampus – nơi quyết định trí nhớ.

Để giảm căng thẳng hiệu quả, bạn có thể sắp xếp lại các nhiệm vụ, tập trung vào việc ưu tiên những việc quan trọng, tránh làm quá nhiều việc không cần thiết. Đồng thời, bạn có thể kết hợp thực hành thiền, hít thở sâu, tập thể dục, sở thích cá nhân, viết nhật ký hay giao lưu xã hội đều là những phương pháp hữu hiệu. Quản lý căng thẳng kết hợp với hoạt động thể chất tạo nên nền tảng vững chắc cho việc rèn luyện trí não và bảo vệ chức năng nhận thức.

3. Chế độ ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn uống lành mạnh là yếu tố quan trọng để nuôi dưỡng não bộ. Nghiên cứu FINGER tại Phần Lan cho thấy việc ăn uống cân bằng, kết hợp kiểm soát bệnh tim mạch và tiểu đường, có thể làm giảm nguy cơ mắc Alzheimer. Một chế độ ăn cân bằng nên bao gồm nhiều rau quả, thịt nạc, cá và carbohydrate phức hợp, đồng thời hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán và đường. Việc duy trì cân nặng hợp lý cũng giúp giảm áp lực lên tim mạch, cơ xương khớp và não bộ.

Ngoài ra, chế độ ăn uống lành mạnh giúp não bộ hoạt động tối ưu, tăng cường khả năng học hỏi và trí nhớ. Đồng thời, dinh dưỡng hợp lý cung cấp năng lượng bền vững cho các hoạt động xã hội và rèn luyện nhận thức, tạo thành một chuỗi liên kết giữa cơ thể khỏe mạnh, tinh thần minh mẫn và trí nhớ ổn định.

Chế độ ăn cân bằng hỗ trợ não bộ khoẻ mạnh (Ảnh minh hoạ)

4. Các hoạt động giao lưu xã hội

Não bộ sẽ hoạt động hiệu quả khi bạn tăng tương tác với người khác, tham gia các hoạt động giao lưu xã hội. Khi tham gia các câu lạc bộ hoặc đến các buổi gặp mặt bạn bè giúp não bộ được kích thích thông qua giao tiếp, học hỏi và kết nối cảm xúc. Hoạt động xã hội chất lượng còn giúp giảm căng thẳng, củng cố kỹ năng tư duy và khả năng nhận thức.

Việc duy trì giao lưu xã hội đều đặn còn tạo động lực để bạn tiếp tục duy trì các thói quen sinh hoạt, ăn uống lành mạnh. Đồng thời, khi não bộ được kích thích thường xuyên, các kết nối thần kinh được củng cố, từ đó giúp giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer theo tuổi tác.

5. Rèn luyện nhận thức

Rèn luyện nhận thức là phương pháp duy trì và thử thách kỹ năng tư duy, giúp ngăn ngừa hoặc làm chậm quá trình suy giảm trí nhớ. Các hoạt động rèn luyện nhận thức có thể bao gồm giải các trò chơi trí tuệ, học một kỹ năng mới, tham gia khóa học, thực hành bài tập huấn luyện trí não hoặc sử dụng công nghệ thực tế ảo để kích thích não bộ.

Rèn luyện nhận thức không chỉ giúp trí não linh hoạt mà còn tăng hiệu quả khi kết hợp với giao lưu xã hội. Ví dụ, khi bạn tham gia lớp học nhóm hay trò chơi trí tuệ cùng bạn bè vừa tạo cơ hội giao tiếp, vừa thử thách trí não, từ đó củng cố trí nhớ và khả năng tư duy.