"Trước bẫy Thucydides và các vấn đề biên giới, quân đội phải tăng tốc nâng cao năng lực của mình", thượng tướng Hứa Kỳ Lượng, phó chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc (CMC), phát biểu hôm 5/3 trong cuộc thảo luận nhóm bên lề kỳ họp quốc hội Trung Quốc. Nội dung cuộc thảo luận được cung cấp cho truyền thông ngày 8/3.

Thuật ngữ "bẫy Thucydides" được sử dụng để chỉ cuộc xung đột không tránh khỏi khi một cường quốc nổi lên để thay thế một cường quốc khác. Cụm từ này gần đây được chuyên gia khoa học chính trị Graham Allison của Đại học Harvard dùng để chỉ nguy cơ nổ ra xung đột vũ trang giữa Mỹ và Trung Quốc, cho rằng hai nước đang tiến tới cuộc chiến không ai mong muốn.

Đoàn đại biểu quân đội trong phiên họp quốc hội Trung Quốc tại thủ đô Bắc Kinh, ngày 6/3. Ảnh: AP.

Tướng Hứa Kỳ Lượng cho rằng việc tăng ngân sách quốc phòng là cần thiết để chuẩn bị cho Trung Quốc đối mặt với "bẫy Thucydides". Ngoài ra, ông khẳng định quân đội Trung Quốc còn phải tạo ra những bước đột phá về phương pháp và khả năng tác chiến, đồng thời "đặt nền tảng vững chắc cho việc hiện đại hóa quân đội".

Ông nói rằng sức mạnh kinh tế Trung Quốc đang trỗi dậy với GDP bằng hơn 70% kinh tế Mỹ. "Điều này nghĩa là chúng ta đang ở vị trí then chốt trong chương mới hướng tới sức mạnh", tướng Hứa nói.

Một số quan chức Trung Quốc gần đây công khai nhắc đến thuật ngữ "bẫy Thucydides", trong khi Chủ tịch Tập Cận Bình lại phủ nhận khái niệm này.

"Không có cái gọi là bẫy Thucydides", ông Tập nói trong chuyến thăm thành phố Seattle của Mỹ năm 2015. "Nhưng nếu các nước lớn hết lần này đến lần khác mắc sai lầm trong tính toán chiến lược, họ có thể tạo ra những cái bẫy như vậy cho chính mình".

Giới chuyên gia nhận định báo cáo của tướng Hứa thể hiện "nỗi bi quan ngày càng tăng" của Trung Quốc trong mối quan hệ với Mỹ dưới thời Tổng thống Joe Biden, sau giai đoạn lạc quan ngắn ngủi khi cựu tổng thống Donald Trump rời nhiệm sở.

Binh sĩ Trung Quốc trong một cuộc duyệt binh ở Bắc Kinh. Ảnh: Reuters.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị ngày 7/3 cảnh báo Mỹ không nên vượt "lằn ranh đỏ" của Trung Quốc như trong vấn đề Đài Loan. Tuy nhiên, ông Vương cho biết Bắc Kinh sẵn sàng phối hợp với Washington để kiểm soát đại dịch, khôi phục kinh tế và ứng phó biến đổi khí hậu.

Các cuộc thảo luận về căng thẳng với Mỹ thu hút được sự quan tâm của các đại biểu quân đội trong kỳ họp quốc hội Trung Quốc năm nay. Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa ngày 6/3 cho biết cuộc đối đầu chiến lược với Mỹ đang bước vào giai đoạn bế tắc.

"Kiềm chế và chống kiềm chế sẽ là vấn đề chủ đạo của quan hệ song phương trong dài hạn", tướng Ngụy nói và thừa nhận Trung Quốc đang trong giai đoạn nguy cơ cao về an ninh quốc gia và quân đội "phải cải thiện khả năng chiến thắng kẻ thù mạnh".

Ngô Khiêm, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc, ngày 7/3 cho biết một phần trong 6,8% ngân sách quốc phòng tăng thêm cho năm 2021 sẽ được chi cho các dự án trọng điểm trong kế hoạch 5 năm tiếp theo nhằm giúp quân đội đạt mục tiêu lâu dài là bắt kịp Mỹ nhằm đạt khả năng "chiến đấu và chiến thắng" trong chiến tranh hiện đại. Số còn lại sẽ được chi cho huấn luyện, mua sắm vũ khí và trả lương cho hai triệu quân.

Các tướng quân đội Trung Quốc có quan điểm cứng rắn tương tự đội ngũ an ninh quốc gia của Tổng thống Biden. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin hồi tháng 2 nói với các đồng minh NATO rằng Trung Quốc là một trong những thách thức an ninh của họ.

William Burns, người được Biden đề cử làm giám đốc Cục Tình báo Trung ương (CIA), trong phiên điều trần hồi tháng 2 với Thượng viện Mỹ nói rằng ông coi cạnh tranh với Trung Quốc là chìa khóa cho an ninh quốc gia.