Từ Hi đặc biệt coi trọng chuyện ăn uống, đến mức có riêng một đội ngũ hơn 200 đầu bếp và thái giám chỉ để phục vụ việc bếp núc. Mỗi ngày bà dùng bốn bữa, mỗi bữa có tới hàng trăm món được chọn lọc kỹ càng, chế biến cầu kỳ. Nguyên tắc đầu tiên là thực phẩm phải tươi tuyệt đối. Tuy nhiên, dù có nhiều món, bà chỉ nếm mỗi món tối đa ba thìa, không chỉ để giữ sức mà còn đề phòng bị "đánh thuốc".

Chế độ ăn uống là cách bảo dưỡng thân thể, giảm lão hóa được Từ Hi chú trọng. (Ảnh minh hoạ).

An toàn thực phẩm được đặt lên hàng đầu: mọi món ăn đều phải thử bằng thẻ bạc, nếu có vấn đề, thẻ sẽ đổi màu. Đồ dùng của Thái hậu cũng vô cùng tinh xảo: chén làm từ vàng, bạc hoặc ngọc phỉ thúy, đũa ngà voi mạ vàng.

Bên cạnh đó, các món ăn cho Thái hậu còn được điều chỉnh theo mùa để cân bằng âm dương và bồi bổ khí huyết. Mùa đông thường dùng thịt dê, thịt nai để làm ấm cơ thể; mùa hè lại ưu tiên phục linh, nấm, rau rừng để thanh nhiệt. Riêng gạo nấu cháo cũng không tầm thường: có đến 7 loại khác nhau được tuyển chọn kỹ lưỡng.

Sự tinh tế và chặt chẽ trong chế độ ăn uống ấy chính là lý do khiến Từ Hi Thái hậu giữ được sức sống bền bỉ và diện mạo trẻ trung cho đến cuối đời.

1. Bảo nguyên thang 

Bảo nguyên thang, còn được biết đến với tên gọi Trú nhan dưỡng sinh thang, là món canh cá chép nổi tiếng. Dù công thức chế biến không cầu kỳ, nhưng hiệu quả trong việc làm đẹp, bồi bổ khí huyết, kéo dài tuổi xuân thì chẳng thể xem thường.

Nguyên liệu gồm 1 con cá chép tươi khoảng 1kg, nửa ký thịt bắp bò băm nhuyễn, một chiếc móng giò heo, 1-2 lạng sơn tra sống và 10 quả táo đỏ bỏ hạt. Cá chép được làm sạch ruột, nhồi thịt bò vào bụng, kết hợp tất cả nguyên liệu cùng 2 lít nước, hầm nhỏ lửa liên tục suốt 1 ngày 1 đêm. 

Sau đó lọc lấy nước cốt, để lạnh cho đông, hôm sau vớt bỏ lớp mỡ đóng trên bề mặt, rồi hâm lại cho tan. Mỗi ngày dùng 3 lần, mỗi lần 1 chén. Khi hết lại nấu mẻ mới.

Món canh cá chép không chỉ làm đẹp da mà còn tăng cường khí lực, kéo dài tuổi thọ. (Ảnh minh hoạ).

2. Nhân sâm ngậm miệng 

Từ Hi thái hậu nổi tiếng với thói quen ngậm nhân sâm hằng ngày suốt đời. Mỗi sáng, cung nữ sẽ dâng cho bà 1 đồng cân nhân sâm (khoảng 1/10 lạng). Thay vì nhai nuốt, bà ngậm sâm trong miệng cho đến khi tan hết. Thậm chí, có lần tiếng nói không rõ của thái hậu khiến nhiều người ngỡ bà mắc bệnh ở lưỡi, nhưng thực chất là do bà đang ngậm sâm.

3. Uống bột trân châu

Theo ghi chép trong “Ngự hương phiêu miểu lục” của công chúa Đức Linh, làn da mịn màng như thiếu nữ của Từ Hi Thái hậu dù đã ngoài 60 là nhờ thói quen uống bột trân châu mỗi ngày. Trân châu được nghiền mịn, mỗi lần dùng một thìa pha với nước ấm thành dạng hồ đặc, uống trước khi ngủ và sau khi thức dậy. Ba nguyên tắc bất di bất dịch là: đúng giờ, đúng liều và không ngắt quãng.

4. Cúc hoa diên linh cao

Từ Hi rất yêu thích hoa cúc, các ngự y đã dựa vào đó tạo ra bài thuốc dưỡng sinh gọi là Cúc hoa diên linh cao. Hoa cúc tươi được nấu kỹ, lọc lấy nước cốt rồi cô đặc lại cùng mật ong thành dạng cao. Mỗi ngày dùng 15-20g pha với nước nguội để uống, giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, sáng mắt và kéo dài tuổi thọ.

Thái hậu yêu thích hương hoa cúc, nên các ngự y đã tạo ra một loại cao từ hoa này. (Ảnh minh hoạ).

5. Làm đẹp bằng món ăn 

Từ thời Hán, quan điểm “dược thực đồng nguyên” nghĩa là thuốc và thực phẩm có cùng gốc đã hình thành. Danh y Trương Trọng Cảnh từng biên soạn nhiều món ăn bổ dưỡng như Trư phu thang, Cam thảo tiểu mạch đại táo thang,… giúp làm đẹp và giữ gìn thanh xuân. Đến nay, tư tưởng ấy vẫn được ứng dụng trong nhiều món ăn dưỡng nhan.

6. Da lợn 

Trong y học cổ truyền, da và mỡ động vật được gọi là “tinh huyết hữu tình” có tác dụng nuôi dưỡng âm huyết, làm đẹp da. Da lợn có vị ngọt, tính mát, giúp da mềm mại, sáng mịn. Theo nghiên cứu hiện đại, nó chứa collagen và albumin, hai thành phần quan trọng trong việc giữ độ đàn hồi và chống lão hóa.

Một số món ăn từ da lợn dễ thực hiện:

- Canh da lợn, táo đỏ: Da lợn 500g, hồng táo 100g. Hầm kỹ, nêm chút đường cát. Tác dụng bổ huyết, đẹp da, hỗ trợ điều trị thiếu máu.

- Thịt đông: Da lợn 1kg, hầm kỹ với nước, nêm nếm gia vị, để nguội cho đông lại. Vừa ngon vừa bổ dưỡng.

- Da lợn rán nấu canh: Sau khi rán giòn da lợn đã luộc sơ, bảo quản trong hũ. Khi ăn thì nấu với gà, thịt heo, thêm măng hoặc dưa chuột.

Da lợn chứa collagen và albumin, có tác dụng cải thiện độ đàn hồi và chống lão hóa. (Ảnh minh hoạ).

7. Canh đậu nành, sườn lợn

Một món ăn đơn giản mà mang lại nhiều lợi ích, thường được gọi là “Bổ cốt thang”. Đậu nành (100g) ngâm mềm, sườn lợn (500g) ướp gia vị, tất cả đem hầm với 2 lít nước đến khi nhừ. Dùng thường xuyên giúp bổ sung canxi, phòng ngừa loãng xương.

Đậu nành chứa nhiều protein, vitamin B, E và các axit amin thiết yếu, giúp tăng cường hoạt động não bộ và làm đẹp da. Sườn heo giàu khoáng chất như canxi, phosphate, collagen, đặc biệt phù hợp với người bị suy nhược, loãng xương, tỳ hư, thận yếu.

8. Mộc nhĩ, hồng táo

Mộc nhĩ đen giúp thanh lọc phổi, ích khí; mộc nhĩ trắng bổ phế, làm sạch máu. Hồng táo bổ tỳ, hỗ trợ điều trị huyết hư, giúp da hồng hào. Phụ nữ nếu dùng món này trước và trong kỳ kinh có thể cải thiện sắc diện rõ rệt.

Cách làm: Mộc nhĩ đen 10g, hồng táo 5g, nấu cùng nước đến khi chín mềm, thêm chút đường là thành món chè ngon miệng. Tuy nhiên, tránh ăn cùng hải sản tươi sống, vì dễ gây đầy bụng. Mỗi lần dùng hồng táo không nên vượt quá 10 quả.