Thi thoảng vào bữa sáng, người Việt có thói quen tẩm bổ bằng vài quả trứng vịt lộn để bồi bổ cơ thể, tăng cường sinh lực. Tuy nhiên, mỗi khi ăn trứng vịt lộn, ai cũng ăn kèm một đĩa rau răm. Thực ra, sự kết hợp này không đơn thuần là để tăng cường hương vị, mà nó dựa theo thuyết cân bằng âm dương trong Đông y. Trước thắc mắc của không ít độc giả, lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng (Viện hàn lâm KH&CN Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội) đã dành thời gian để bàn giải về sự kết hợp này, cũng như phân tích sâu hơn về tác dụng dược lý của lá rau răm.

HỎI: Mỗi khi ăn trứng vịt lộn, người Việt thường có thói quen ăn kèm với rau răm, sự kết hợp này có lợi cho sức khỏe như thế nào?

Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng: Trứng vịt lộn sẽ bổ dưỡng, tốt cho cơ thể hơn khi ăn kèm rau răm. Bởi trong Đông y, rau răm vị cay nồng, tính ấm, có tác dụng ấm bụng, sát trùng, tán hàn… Trong khi đó, trứng vịt lộn tính hàn, rất tốt trong việc cải thiện khả năng sinh lý.

Ăn trứng vịt lộn cường dương nên phải kèm rau răm để giảm ham muốn. Đây là sự cân bằng âm - dương, đem lại sự cân bằng cho cơ thể. Thực ra, ngoài rau răm, chúng ta cũng nên ăn trứng vịt lộn cùng gừng, hạt tiêu để tránh lạnh bụng, đầy hơi.

HỎI: Rau răm là loại rau gia vị phổ biến, nhưng nhiều người cho rằng ăn rau răm sẽ gây yếu sinh lý, điều này liệu có đúng không, thưa lương y Bùi Đắc Sáng?

Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng: Về lý thuyết thì có phần đúng. Tức là rau răm gây nóng, giảm tinh khí, gây suy yếu tình dục cho cả nam lẫn nữ. Điều ấy khiến đàn ông kém cường dương tráng khí, phụ nữ rối loạn kinh nguyệt. Nhưng điều ấy sẽ chỉ xảy ra khi bạn ăn quá nhiều rau răm, khoảng nửa cân trong một lúc, ăn thường xuyên và ăn mỗi ngày.

Tuy nhiên, trong thực tế người Việt chỉ ăn rau răm như một loại rau gia vị chứ không ai sử dụng lượng lớn như vậy cả. Đó là lý do vì sao khi ăn rau răm, ta nên lưu ý về liều lượng sử dụng.

HỎI: Rau răm có thể tận dụng để trị những bệnh gì, thưa lương y?

Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng: Trong Đông y, rau răm là vị thuốc tính vị đắng, cay, ấm, có tác dụng kích thích tiêu hóa, làm ngon miệng, ấm bụng, mạnh lưng gối, sáng mắt.

Rau răm có thể được dùng để chữa các chứng bệnh như dạ dày lạnh, đầy hơi, đau bụng; chữa hắc lào, lang ben, chốc lở, sâu quảng (bệnh loét sâu ở chân); chữa rắn cắn hay chó dại cắn.

Một số cách sử dụng rau răm để chữa bệnh như sau:

- Trị say nắng: 1 lượng đủ dùng rau răm, mang đi giã, vắt lấy nước uống.

- Điều trị hắc lào, lang ben, chốc lở: Dùng 1 lượng đủ dùng rau răm, mang đi giã vắt lấy nước cốt rồi hòa với lượng rượu vừa đủ để bôi, dùng bã đắp ngoài.

- Trị nôn nhiều, đại tiện ra nước: 20g hạt rau răm, 40g hương nhu, mang tất cả đi sắc uống.

Hỏi: Khi ăn rau răm, ngoài chú ý về liều lượng không được ăn quá nhiều, chúng ta có cần lưu ý thêm điều gì không thưa ông?

Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng: Có một số trường hợp không nên dùng rau răm . Ví dụ người bị nóng trong, người đang ốm bệnh không nên dùng vì nó tính nóng, sẽ khiến cơ thể thêm khó chịu. Phụ nữ ngày hành kinh không nên ăn vì có thể gây rong kinh. Phụ nữ mang bầu 3 tháng đầu không được dùng vì có thể dẫn đến sảy thai.