"Chúng tôi có thể xác nhận rằng hệ thống SA-22 do Nga điều khiển đã phóng một tên lửa nhằm vào máy bay không người lái MQ-9 Reaper của Mỹ ngày 27/11/2022", đại tá Joe Buccino, phát ngôn viên Bộ chỉ huy Trung tâm (CENTCOM) thuộc quân đội Mỹ, cho biết hôm 21/4.

SA-22 Greyhound là cách NATO gọi hệ thống pháo - tên lửa phòng không tầm ngắn Pantsir-S1 do Nga chế tạo.

Đại tá Buccino thêm rằng quan chức CENTCOM đã liên lạc với phía Nga qua đường dây giảm căng thẳng để thông báo về sự việc. "Sự việc như vậy không diễn ra thường xuyên", ông nói khi được hỏi liệu đây có phải lần đầu phòng không Nga nhắm bắn UAV Mỹ tại Syria hay không.

Hệ thống Pantsir-S1 Nga khai hỏa tại thao trường Ashuluk hồi năm 2017. Ảnh: Reuters

Phát biểu được đưa ra sau khi tờ Washington Post dẫn nội dung các tài liệu mật của Mỹ bị rò rỉ, trong đó tiết lộ tình báo Ukraine lập kế hoạch tập kích nhiều mục tiêu của Nga tại Syria nhưng bị Tổng thống Volodymyr Zelensky ra lệnh đình chỉ.

Phần đánh giá phản ứng của Nga trong tài liệu được minh họa bằng ảnh kèm chú thích "hệ thống SA-22 Nga tại sân bay Qamishli tấn công UAV MQ-9 của Mỹ". Một quan chức Mỹ giấu tên nói rằng quả tên lửa đã trượt mục tiêu trong sự việc này.

Tình huống dẫn tới vụ khai hỏa chưa được công bố, không rõ tổ hợp Pantsir-S1 Nga thực sự bắn trượt hay cố ý tránh mục tiêu.

Vị trí thành phố Qamishli ở miền bắc Syria. Đồ họa: Alaraby

Sự việc tương tự từng xảy ra hồi tháng 5/2022, khi tổ hợp tên lửa S-300 Nga phóng một quả đạn về phía tiêm kích F-16 Israel khi chúng tiến hành đợt không kích gần thành phố Masyaf, tây bắc Syria.

Truyền thông Israel cho hay không có tín hiệu khóa mục tiêu từ đài radar điều khiển hỏa lực của hệ thống S-300 và chiếc F-16 không bị tên lửa đe dọa, khiến các chuyên gia phương Tây cho rằng đó là cách Moskva phát thông điệp răn đe với Tel Aviv mà vẫn hạn chế leo thang căng thẳng.

Đây cũng không phải lần đầu UAV Mỹ bị tấn công hoặc cản trở hoạt động bởi những lực lượng không trực tiếp giao tranh với Washington.

Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) hồi năm 2019 từng bắn hạ máy bay RQ-4 BAMS-D trị giá hơn 200 triệu USD của hải quân Mỹ, cáo buộc nó xâm phạm không phận của Tehran trên eo biển Hormuz.

Phe nổi dậy Quân đội Quốc gia Libya và lực lượng đồng minh cũng từng bắn rơi ít nhất hai chiếc MQ-9 Mỹ trong vòng 4 năm qua. Chính phủ Mỹ từng cáo buộc tập đoàn an ninh tư nhân Wagner của Nga liên quan đến những sự việc này.