Tổ chức Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á (AMTI) thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) hôm 12/10 dẫn các ảnh vệ tinh thương mại cho thấy ba tòa nhà mới được xây và một con đường đang được thi công tại Căn cứ Hải quân Ream, tỉnh Sihanoukville trong tháng 8 và tháng 9.

Báo cáo của cũng cho biết các khu vực khác tại căn cứ đã được giải tỏa, có khả năng để xây dựng thêm. Theo AMTI, mục đích thi công không rõ ràng và có "lo ngại rằng các cơ sở mới đang được xây dựng để tạo điều kiện cho quân đội Trung Quốc hiện diện tại Campuchia".

Binh sĩ Campuchia tại căn cứ hải quân Ream ở Sihanoukville năm 2019. Ảnh: Reuters.

Đại sứ quán Mỹ tại Phnom Penh hôm 13/10 cáo buộc Campuchia thiếu minh bạch về dự án và hối thúc chính phủ công bố toàn bộ mức độ can dự quân sự của Trung Quốc.

"Chính phủ Campuchia không hoàn toàn minh bạch về ý định, bản chất và phạm vi của dự án, cũng như vai trò của quân đội Trung Quốc, làm dấy lên lo ngại về mục đích sử dụng căn cứ quân sự", phát ngôn viên đại sứ quán Chad Roedemeier cho biết trong một tuyên bố.

Phát ngôn viên chính phủ Campuchia Phay Siphan bác bỏ lập luận cho rằng Bắc Kinh đang xây cơ sở cho quân đội Trung Quốc, nói rằng dự án của Trung Quốc tại căn cứ hải quân là một phần trong hỗ trợ phát triển. "Cảng của chúng tôi mở cửa cho tất cả khi hoàn thiện xây dựng", Phay Siphan nói.

Campuchia duy trì mối quan hệ gần gũi với Trung Quốc. Washington ngày càng lo ngại Bắc Kinh có đặc quyền tiếp cận căn cứ, nằm ở vị trí chiến lược trên Vịnh Thái Lan gần Biển Đông.

Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman đã nêu ra "những lo ngại nghiêm trọng" về sự hiện diện quân sự của Trung Quốc cũng như việc xây dựng các cơ sở tại căn cứ Ream trong chuyến công du Campuchia hồi tháng 6. Bà nói rằng một căn cứ quân sự của Trung Quốc ở Campuchia sẽ đe dọa an ninh khu vực và làm tổn hại mối quan hệ giữa Washington và Phnom Penh.

Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh nói với Sherman rằng Trung Quốc đang giúp xây dựng cơ sở hạ tầng nhưng không có điều kiện ràng buộc.

Thủ tướng Campuchia Hun Sen khẳng định quan chức đại sứ quán Mỹ có thể thường xuyên đến thăm Ream, nhưng một tuần sau chuyến thăm của Sherman, một tùy viên quốc phòng Mỹ bị từ chối vào căn cứ.

Đã có những căng thẳng về việc phá dỡ hai tòa nhà do Mỹ tài trợ tại căn cứ hải quân năm ngoái. Mỹ cũng cho biết họ đã gợi ý sửa chữa căn cứ nhưng Campuchia từ chối vào năm 2019, năm Phnom Penh và Bắc Kinh đạt thỏa thuận xây dựng căn cứ.

Theo báo cáo của CSIS, các hình ảnh vệ tinh cho thấy việc xây dựng đã bắt đầu vào tháng 5, bên cạnh vị trí cũ của các tòa nhà do Mỹ tài trợ. Quan chức Campuchia cho biết việc phá dỡ cơ sở do Mỹ tài trợ không liên quan bất kỳ kế hoạch xây dựng nào của Trung Quốc và nó sẽ được di dời đến địa điểm phù hợp hơn.