Lý Tùng, đại sứ Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc về các vấn đề giải trừ quân bị, nói tại cuộc họp trực tuyến do phái bộ Trung Quốc tổ chức ở Geneva, Thụy Sĩ hôm 14/10 rằng hiệp ước AUKUS, thỏa thuận quốc phòng giữa Mỹ, Australia và Anh, đe dọa sự ổn định của khu vực.

"Hiệp ước AUKUS để tăng cường quan hệ đối tác an ninh ba bên là sản phẩm của tâm lý Chiến tranh Lạnh và các khái niệm địa chính trị hạn hẹp. Hợp tác của họ về tàu ngầm hạt nhân là ví dụ về phổ biến vũ khí hạt nhân, chà đạp lên tinh thần của Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí hạt nhân", Lý Tùng nói.

Điểm mấu chốt của AUKUS là Mỹ, Anh sẽ cung cấp công nghệ, hỗ trợ kỹ thuật để Australia chế tạo hạm đội 8 tàu ngầm hạt nhân đầu tiên. Thỏa thuận này sẽ tăng cường đáng kể sức mạnh hải quân cho Australia, một đồng minh thân cận của Mỹ ở Thái Bình Dương.

Giới quan sát đánh giá tàu ngầm chính là lĩnh vực cạnh tranh tiếp theo trong cuộc cạnh tranh quân sự giữa hai siêu cường Mỹ và Trung Quốc, khi Bắc Kinh giờ đây đã thu hẹp đáng kể khoảng cách trong năng lực thống trị bầu trời, mặt biển của Washington.

Tàu ngầm tấn công hạt nhân USS Connecticut rời cảng ở Mỹ để làm nhiệm vụ hồi tháng 5. Ảnh: US Navy.

Ông Lý Tùng cáo buộc AUKUS sẽ "hủy hoại các khu vực không vũ khí hạt nhân ở Nam Thái Bình Dương và Đông Nam Á, khởi đầu cuộc chạy đua vũ trang trong khu vực, phá hoại sự thống nhất, hợp tác cũng như hòa bình và ổn định của khu vực".

Lý Tùng cũng ám chỉ sự cố gần đây khi tàu ngầm tấn công hạt nhân USS Connecticut của Hải quân Mỹ va phải "vật thể không xác định" ở Biển Đông, khiến 11 thủy thủ bị thương. Trung Quốc yêu cầu Mỹ giải thích thêm và bày tỏ lo ngại nghiêm trọng về nguy cơ rò rỉ hạt nhân.

"Sự cố gần đây liên quan tàu ngầm hạt nhân nước ngoài ở Biển Đông cho thấy tàu ngầm hạt nhân nước ngoài được triển khai xa và rộng sẽ chỉ gây ra rắc rối, không được các quốc gia và người dân trong khu vực hoan nghênh", đại sứ Trung Quốc cho hay.

Hải quân Mỹ mở hai cuộc điều tra riêng trong vụ tàu ngầm USS Connecticut va chạm vật thể lạ ở Biển Đông, nhưng vẫn giữ kín mọi thông tin. Trong khi đó, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Bắc Kinh cho rằng sự cố xảy ra chiều 2/10, có thể ở phía nam đảo Hải Nam của Trung Quốc.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 8/10 chỉ trích Mỹ "không minh bạch" về vụ va chạm tàu ngầm, yêu cầu Washington làm rõ về sự cố, gồm vị trí cụ thể, ý định hoạt động của tàu, loại vật thể mà tàu ngầm va phải và liệu có xảy ra rò rỉ hạt nhân gây ô nhiễm môi trường biển hay không.

Mỹ và Trung Quốc gần đây tăng cường các hoạt động tại Biển Đông, khi cuộc cạnh tranh giữa hai siêu cường ngày càng trở nên quyết liệt. Mỹ và đồng minh thường xuyên tiến hành các chiến dịch tự do hàng hải ở Biển Đông, trong khi Trung Quốc cũng tăng cường đưa tàu quân sự tới khu vực và quân sự hóa trái phép các đảo nhân tạo phi pháp tại đây.