Ngày 8/1/2021, hai ngày sau vụ bạo loạn Đồi Capitol, cựu phó tổng thống Mỹ Mike Pence ngồi cầu nguyện, đọc nhẩm câu Kinh Thánh "nhanh lắng nghe, nhưng chậm cất lời và đừng vội nổi giận".

Ông Pence đã "không vội nổi giận" như lời trong Kinh Thánh. Trên thực tế, ông đã vô cùng tức giận, như những gì ông đã chia sẻ trong hồi ký Xin Chúa phù hộ năm 2022. Tuy nhiên, ông không vội thể hiện lửa giận đó bằng lời nói.

Hơn hai năm sau buổi cầu nguyện, cơn giận dữ của ông Pence mới bộc phát, vào thời điểm mà ông cho là phù hợp nhất. Từ một người được nhận xét là luôn trung thành với cựu tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Pence lần đầu tiên trong hai năm qua thể hiện thái độ rạch ròi với cấp trên cũ.

"Lịch sử sẽ buộc ông Donald Trump phải chịu trách nhiệm về ngày 6/1. Hãy nhớ rằng: Chuyện xảy ra ngày hôm đó là nỗi hổ thẹn. Tổng thống Trump đã sai. Những lời nói liều lĩnh của ông ấy đã gây nguy hiểm cho gia đình tôi cũng như mọi người tại Đồi Capitol ngày hôm đó", ông Pence hôm11/3 nói trước các nhà báo và khách mời tại tiệc tối Gridiron, một sự kiện thường niên dành cho giới cổ cồn trắng ở Washington.

Cựu phó tổng thống Pence từng viết rằng những tuyên bố của ông Trump "đã gây nguy hiểm cho gia đình tôi và tất cả những người làm việc tại Đồi Capitol", nhưng chưa từng chỉ trích thẳng thừng và trực diện như vậy.

Cựu phó tổng thống Mỹ Donald Trump và cựu phó tổng thống Mike Pence (phải) tại buổi họp báo ở Nhà Trắng hồi tháng 11/2020. Ảnh: AP.

Dường như ông Pence và các cố vấn coi tiệc tối Gridiron là cơ hội phù hợp để thể hiện rõ hơn thái độ bất bình của ông với Trump.

Nhóm của ông Pence cũng tin rằng động thái này sẽ giúp ông thu phục được những người hoài nghi nhất trong khán phòng, đó là những người hiểu rõ nội tình ở Washington cũng như các nhà báo chính trị, những người ít chú ý tới ông trong cuộc đua tranh ghế ứng viên của đảng Cộng hòa cho bầu cử tổng thống năm 2024.

Pence từ lâu tin rằng vai trò cựu nghị sĩ và thống đốc bang Indiana có thể giúp ông tự do nói lên sự thật khi không còn bị chức vụ phó tổng thống Mỹ ràng buộc.

"Mike Pence đang ở một vị thế khác, nơi ông ấy được tự do và giải phóng theo cách rất ít chính trị gia có được. Tôi tin con đường phía trước của ông ấy sẽ tốt đẹp", Marc Short, cựu phó chánh văn phòng của Pence và là cố vấn cấp cao của ông, cho biết.

Nguồn tin thân cận với Pence nói rằng ông có nhiều cơ hội để phát triển hơn trong vòng bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa so với các đối thủ như Thống đốc Florida Ron DeSantis.

DeSantis được coi là ngôi sao đang lên của đảng Cộng hòa và có thể là đối thủ tiềm năng của Trump, nhưng ông vẫn là người mới và các cử tri chưa biết nhiều về Thống đốc 44 tuổi này. Trong khi đó, mọi người đều đã biết rõ Pence và sẽ bất ngờ nếu ông thể hiện những nét mới mẻ.

"Họ sẽ ồ lên 'ông ấy không như những gì tôi từng nghĩ. Ông ấy quả là người hài hước, cá tính và hay ho'", nguồn tin này nói.

Những người gần gũi với ông Pence coi chiến dịch tranh cử năm 2008 của cố thượng nghị sĩ John McCain là hình mẫu, khi ông McCain bị các đối thủ lúc đó xem thường, nhưng lại là người cuối cùng đại diện đảng Cộng hòa ra tranh cử.

Họ chỉ ra rằng khi còn là nghị sĩ, ông Pence thường xuyên xuất hiện trên báo đài và tham gia các cuộc trò chuyện bên lề với phóng viên trước khi thể hiện "bài bản" hơn trong vai trò thống đốc và sau này là phó tổng thống Mỹ.

Cựu phó tổng thống Mike Pence tại Washington hôm 16/2. Ảnh: AFP.

Nhóm của ông Pence được cho là đang cố gắng giúp ông có cách tiếp cận với công chúng tự do hơn, đảm bảo rằng các sự kiện vận động của ông sẽ có những cuộc trò chuyện bên lề và không coi báo chí như kẻ thù. Ông Pence đã nhiều lần nhắc lại điều này tại tiệc tối Gridiron.

"Trong nhiệm kỳ, tôi có thể làm tốt công việc của mình một phần là nhờ các bạn đã làm tốt nhiệm vụ của bản thân. Người Mỹ biết hôm đó xảy ra chuyện gì vì nhờ các bạn không ngừng đưa tin", ông Pence nói với các phóng viên từng đưa tin về vụ Bạo loạn Đồi Capitol.

Tuy nhiên, vẫn có những giới hạn về khả năng cựu phó tổng thống Mỹ đi xa hơn. Trong khi ông kêu gọi làm rõ sự việc xảy ra vào ngày 6/1/2021, ông vẫn chống lại trát đòi ra làm chứng về ngày hôm đó. Những lời chỉ trích ông tung ra nhắm vào cựu tổng thống Trump tại tiệc tối Gridiron rất gay gắt, song không được ghi hình lại để thể hiện rõ hơn thái độ của ông.

Sau khi xuất hiện ở tiệc tối Gridiron, ông Pence sẽ tiếp tục tổ chức các sự kiện ở New Hampshire và Iowa, hai bang đầu tiên tiến hành bỏ phiếu sơ bộ của đảng Cộng hòa. Cựu tổng thống Trump chưa lên tiếng về những tuyên bố của phó tướng cũ.