Pokie có mặt trong hàng nghìn khách sạn và quán rượu, ở cả các thành phố lớn lẫn thị trấn nhỏ. Pokie biến những quán bar trở thành những thiên đường cờ bạc lấp lánh ánh điện.

Vấn nạn cờ bạc

Australia là nơi sinh sống của chưa đầy 1% dân số thế giới, nhưng chiếm tới 20% dân chơi pokie trên toàn cầu. Tại Australia, cờ bạc rất phổ biến, đặc biệt là đánh bạc trên máy pokie.

Trong khi hầu hết các nước hạn chế cờ bạc, hoặc đẩy cờ bạc vào các sòng bạc và cửa hàng cá cược, thì Australia cho phép máy đánh bạc hiện diện ở quán rượu, sân chơi thể thao và cả những câu lạc bộ cựu chiến binh. Thế nên Australia có lượng máy đánh bạc nhiều thứ 5 toàn cầu.

Andrew Wilkie cố gắng đưa ra dự luật để hạn chế tác động của các máy đánh bạc nhưng không thành công vào năm 2010

Được mệnh danh là “kẻ cướp một tay”, những chiếc pokie bất hợp pháp bắt đầu xuất hiện ở Australia vào những năm 1930. Đến năm 1956, pokie phổ biến đến mức các nhà chức trách New South Wales quyết định hợp pháp hóa chúng trong hàng trăm quán bar mở ra thời hậu chiến.

Các sòng bạc, quán rượu và khách sạn ở New South Wales được phép lắp đặt pokie vào giữa những năm 1990. Các tiểu bang và vùng lãnh thổ khác cũng đã hợp pháp hóa pokie trong một nỗ lực tìm kiếm doanh thu. Ngày nay, những chiếc pokie có mặt trên khắp xứ sở chuột túi. Chỉ riêng ở miền Tây Australia là pokie ít phổ biến hơn.

Vấn nạn đang trở nên trầm trọng hơn. Theo một nghiên cứu mới đây, tỷ lệ người Australia gặp vấn đề về cờ bạc đã tăng gấp đôi trong 10 năm. Cứ 6 người Australia thì một người nghiện cờ bạc nghiêm trọng và tốn trung bình 21.000 AUD mỗi năm cho trò chơi này.

Chi phí xã hội của cờ bạc trong cộng đồng Australia ước tính ít nhất 4,7 tỷ AUD/năm. Hong Kong và Phần Lan xếp ở vị trí thứ 2 và 3, trong khi Mỹ, quê hương của "thánh địa cờ bạc" Las Vegas chỉ xếp thứ 7.

Những cỗ máy Pokie dùng để đánh bạc ở Australia

Những người phản đối cờ bạc cho rằng pokie là nguyên nhân dẫn đến các vụ tự tử, bạo lực gia đình, vỡ nợ và tội phạm tài chính. Hệ lụy xã hội của việc này được phản ánh khá đầy đủ trong con số ước tính 400 người Australia tự vẫn vì những lý do liên quan tới cá cược mỗi năm, tức trung bình hơn một người chết mỗi ngày.

Khi các lệnh phong tỏa nghiêm ngặt chống COVID-19 được ban hành ở Australia, khiến các quán rượu, câu lạc bộ đêm và sòng bạc phải đóng cửa, nhiều người nghiện cờ bạc và người thân của họ đã cảm thấy nhẹ nhõm. Tuy nhiên, khi lệnh phong tỏa được dỡ bỏ, thiệt hại tài chính của họ trước các máy pokie đã tăng lên mức kỷ lục.

Giờ đây, chúng đã trở lại như mức trước đại dịch. Người ta nói rằng dân Australia có “máu” thích đặt cược. Chỉ với 2 con ruồi đậu trên bức tường, người ta cũng có thể nghĩ ra một trò cá cược. Thế nhưng, các nhà nghiên cứu cho rằng đất nước này không phải tự nhiên mà có khuynh hướng đánh bạc nhiều hơn.

Giáo sư Charles Livingstone tại Đại học Monash cho biết: “Australia là nước có tỷ lệ nghiện cờ bạc nhất thế giới vì máy pokie có ở mọi nơi, mọi ngõ ngách trên đường phố. Nghiên cứu chỉ ra rằng càng sống gần pokie thì khả năng một người đánh bạc và gặp khó khăn về tài chính càng lớn”.

Peter Jankowski là một chủ doanh nghiệp gặp khó khăn vào những năm 1990 khi những cỗ máy pokie bắt đầu xuất hiện trong các quán rượu gần nhà ông ở Melbourne. Jankowski ban đầu tìm đến chúng để xả stress sau giờ làm, nhưng rồi tần suất chơi ngày càng tăng lên.

"Giống như có một sòng bạc ngay trước cửa nhà bạn vậy", ông nói. Jankowski ước tính ông đã mất khoảng 100.000 USD trong 6 năm đánh bạc, trước khi một nhà trị liệu giúp ông từ bỏ chúng. Bây giờ, ông làm việc như một nhà trị liệu. "Đây rõ ràng là một chứng nghiện", Jankowski nhấn mạnh.

Vấn nạn đánh bạc ở Australia thông qua các con số thông kê vào năm 2015

Còn đối với Emma, pokie là một lối thoát. Vài năm trước, cô bị bạn trai hành hung dã man. Sự việc đã khiến cô rơi vào tình trạng hôn mê trong 3 tháng. Trong vòng 2 năm sau đó, Emma hiếm khi rời khỏi nhà vì chứng rối loạn căng thẳng sau sang chấn. Thế rồi, khi Emma có đủ dũng khí để bước ra thế giới, thứ đầu tiên cô nhìn thấy là một quán rượu. Một quán rượu đầy những chiếc máy đánh bạc.

Những ngày sau đó, cô liên tục nạp tiền vào máy. “Chơi pokie giống như được uống một thứ gì đó mát lạnh vào những ngày hè nóng nực. Nó giúp tôi quên đi công việc, quên đi cuộc sống. Có khoảng 3 quán rượu trên đường đến chỗ làm. Chỉ mất 3 phút lái xe, nhưng tôi không bao giờ vượt qua được cám dỗ ấy", Emma nói.

Emma chơi nhiều đến nỗi cô thua toàn bộ tiền lương. Cô nói dối bố mẹ là đi làm, nhưng thực chất là dành cả ngày ở quán rượu. Cô có thể ngồi trước chiếc máy pokie trong một thời gian dài mà không ăn uống, đến nỗi cô sụt mất 22 kg. Emma thậm chí còn biển thủ công quỹ ở nơi làm để có tiền đánh bạc. Trong ba tháng, cô trộm hàng chục nghìn USD từ chủ và nướng vào cờ bạc. Khi người chủ phát hiện, họ cho cô một tuần để trả lại hoặc đối mặt với cáo buộc hình sự.

Cha mẹ Emma đã rút tiền từ quỹ hưu trí để giúp cô bồi thường. Họ yêu cầu cô đến hội "Những con bạc ẩn danh" để cai nghiện. Gần một năm sau, họ vẫn chưa hoàn toàn tin tưởng cô. Cô hy vọng một ngày nào đó có thể cùng họ đến quán rượu ăn tối mà không bị những cỗ máy pokie thu hút.

Khó thay đổi

Vào một sáng thứ 7 mưa rả rích hồi tháng hai, hơn 20 người tụ tập trong một ngôi nhà ở phía Tây Nam thành phố Sydney, Australia, cùng uống cà phê và nghiền ngẫm những tấm bản đồ. 5 năm trước, họ đã thắng trong một cuộc chiến pháp lý kéo dài nhằm ngăn dự án xây dựng một quán rượu pokie ở thành phố Casula. Nhưng giờ đây, một nhà đầu tư đã mua lại nhà nghỉ bình dân bên kia đường và đưa ra kế hoạch tương tự.

Truyền thông Australia ước tính các doanh nghiệp cờ bạc tài trợ 60 triệu USD cho ba đảng phái chính trị lớn ở nước này trong năm 2021.

"Ảnh hưởng của những chiếc máy pokie đối với khu vực này sẽ rất lớn", Criss Moore, giáo viên địa phương, người tham gia vụ kiện trước đây, nói. "Sẽ phát sinh thêm 60-90 người nghiện pokie mới".

Thành phố Casula không cần thêm bất kỳ máy đánh bạc nào nữa, bà Moore quả quyết. Trong hai quán rượu bên đường và 4 câu lạc bộ đêm cách đó vài phút lái xe đã có gần 1.000 máy pokie. Moore cũng lo lắng cho ba người đang nỗ lực "cai nghiện pokie" trong vùng.

Một nạn nhân cho biết chồng bà đã đốt 20 năm tiền lương vì những chiếc máy đánh bạc. "Nếu một quán rượu pokie mọc lên bên kia đường thì bất kể khi nào có cơ hội, ông ấy sẽ đến đó", người phụ nữ cho hay.

"Những cỗ máy pokie giống như thỏi nam châm vậy". Iris Capital, đơn vị phát triển dự án quán rượu pokie mới ở Casula, không trả lời yêu cầu bình luận.

New South Wales có số máy pokie gần bằng Canada, nơi có dân số nhiều gấp gần 5 lần bang này. Khoảng một nửa trong hơn 90.000 máy pokie của New South Wales được bố trí ở Sydney và các khu vực lân cận. Đa phần trong số đó đặt ở các vùng ngoại ô tập trung nhiều tầng lớp lao động phía Tây và Tây Nam thành phố. 

Ngành công nghiệp cờ bạc của Australia đã chống lại các cải cách trong hơn một thập kỷ. Có rất ít ý chí chính trị để thay đổi ở một quốc gia nơi ngành công nghiệp cờ bạc tài trợ hàng triệu USD cho các đảng chính trị lớn và trả hàng tỷ USD tiền thuế cho các tiểu bang và vùng lãnh thổ.

Truyền thông Australia năm ngoái đưa tin ngành cờ bạc đã quyên góp ít nhất 60 triệu USD cho ba đảng chính trị lớn trong hai thập kỷ qua. Tại bang New South Wales, một ủy viên gần đây đã bị cách chức sau khi thúc đẩy các cải cách nhằm bảo vệ người đánh bạc.

Các nhà phê bình nói rằng ngành công nghiệp cờ bạc của Australia đã không được cải cách trong hơn một thập kỷ qua.

Vào năm 2010, cựu thượng nghị sĩ Xenophon và một nhà lập pháp độc lập khác, Andrew Wilkie từ Tasmania, đã thúc đẩy một dự luật cải cách ngành công nghiệp cờ bạc, yêu cầu mọi người sử dụng thẻ với mức thua tối đa được đặt trước khi chơi pokie. Dự luật này được thông qua nhưng chỉ tồn tại một thời gian ngắn sau khi liên minh đảng Tự do và đảng Quốc gia bảo thủ lên nắm quyền.

Năm 2018, chi nhánh Công đảng ở Tasmania tuyên bố sẽ loại bỏ máy pokie khỏi các quán rượu và câu lạc bộ. Nhưng ngành công nghiệp cờ bạc đã phát động một cuộc vận động hành lang để phản công. Công đảng cuối cùng để thua trong cuộc bầu cử bang và không thể làm gì hơn.

 “Sự việc như phát súng cảnh cáo tôi không nên can thiệp vào công việc làm ăn của các doanh nghiệp cờ bạc”, ông Wilkie nói. Tim Costello, thuộc Liên minh Cải tổ trò cờ bạc chung quan điểm cho rằng, tầm ảnh hưởng của các công ty thuộc lĩnh vực cờ bạc tại đây có sức mạnh tương đương như Hiệp hội Súng trường quốc gia Mỹ. Nếu súng đạn vẫn được lưu hành tại Mỹ, thì các máy chơi trò chơi cũng sẽ xuất hiện nhan nhản tại Australia.