4 quan chức Mỹ giấu tên hôm 10/12 tiết lộ không quân nước này hồi tháng 3 đã đề xuất chuyển máy bay không người lái (UAV) tầm xa MQ-9 Reaper đời cũ cho Ukraine, cho rằng phương án trên sẽ giúp họ loại bỏ những phi cơ cũ kỹ trong biên chế và đáp ứng nhu cầu sở hữu UAV tầm xa của Ukraine.

Tuy nhiên, sau nhiều tháng "bất đồng và tranh cãi nội bộ", giới chức Bộ Quốc phòng Mỹ vẫn chưa ra quyết định cuối cùng, vì lo ngại rằng thiết bị trinh sát tiên tiến trên UAV tầm xa có thể gây nguy hiểm cho Mỹ nếu rơi vào tay lực lượng Nga.

Quan điểm của Lầu Năm Góc khiến nhiều quan chức Ukraine tỏ ra chán nản, dù họ cam kết chỉ sử dụng UAV tầm xa của Mỹ để đối phó lực lượng Nga trên lãnh thổ Ukraine và hứa chia sẻ dữ liệu mục tiêu với Washington trước khi triển khai đòn tấn công.

UAV MQ-9 Mỹ bay huấn luyện tại bang Nevada năm 2019. Ảnh: USAF.

Ngay từ những ngày đầu chiến sự, máy bay MQ-9 Reaper và phiên bản MQ-1C Gray Eagle cho lục quân Mỹ luôn nằm trong danh sách đề xuất viện trợ của Ukraine, do chúng có thể cung cấp năng lực trinh sát và tiến công uy lực cho Kiev.

Hãng sản xuất General Atomics luôn duy trì liên lạc với giới chức Ukraine suốt nhiều tháng qua, nhằm đạt thỏa thuận chuyển giao công nghệ phù hợp với quy định và lo ngại của chính phủ Mỹ.

Không quân Mỹ liên tục tìm cách loại biên phi đội Reaper đời cũ suốt nhiều năm qua để dành nguồn lực cho những mẫu UAV hiện đại hơn, nhưng các đề xuất của họ đều bị quốc hội Mỹ bác bỏ.

Hồi tháng 3, lực lượng này yêu cầu các đơn vị vận hành dòng Reaper tiến hành đánh giá ảnh hưởng đến hoạt động tác chiến nếu chuyển giao loại phi cơ này cho Ukraine.

Hai nguồn tin nói rằng Bộ chỉ huy Các chiến dịch đặc biệt của không quân Mỹ (AFSOC) đã tình nguyện cung cấp phi cơ trong biên chế, nhưng đề xuất chưa được thông qua bởi hàng loạt rào cản quan liêu của Lầu Năm Góc. AFSOC đang sử dụng khoảng 50 chiếc Reaper được trang bị camera đặc biệt, không có trong phiên bản gốc.

Không quân Mỹ không bình luận, trong khi phát ngôn viên Lầu Năm Góc Pat Ryder nói rằng chưa có thông tin gì mới về vấn đề này.

Nghị sĩ Ken Calvert, thành viên Tiểu ban Phân bổ ngân sách quốc phòng Hạ viện Mỹ, xác nhận không quân nước này ủng hộ kế hoạch chuyển máy bay MQ-9 cho Ukraine, nhưng giới lãnh đạo Lầu Năm Góc thể hiện "không ủng hộ ý tưởng".

MQ-9 Reaper được sản xuất cho Mỹ và xuất khẩu đến một số quốc gia đồng minh thân cận. Đây là một trong những mẫu UAV vũ trang chủ lực của Mỹ, có khả năng mang khoảng một tấn vũ khí gồm bom dẫn đường bằng laser và vệ tinh, tên lửa đối đất AGM-114 Hellfire II, tên lửa đối không AIM-9 Sidewinder. Máy bay có thể hoạt động liên tục 14 giờ với tải trọng vũ khí tối đa.

Mỹ từng viện trợ cho Ukraine một số UAV cỡ nhỏ, trong đó có 1.000 chiếc Phoenix Ghost thuộc gói hỗ trợ trị giá 400 triệu USD được công bố hồi đầu tháng 11. Tuy nhiên, khác với MQ-9 và MQ-1C, những chiếc Phoenix Ghost có kích thước nhỏ hơn và chỉ sử dụng được một lần.