Trong một dịp về nhà người bạn ở miền núi tỉnh Lai Châu chơi, tôi được mẹ bạn thết đãi món bắp nếp bung. Ngô nếp khô được đãi bỏ vỏ ngoài rồi đem bỏ vào một cái hũ sành, chế nước, đậy nắp, vùi ủ vỏ chấu và mồi lửa khoảng gần chục giờ đồng hồ là chín.

Khi chuẩn bị ăn, gạt tro mở nắp hũ mùi bắp bung chín nóng hôi hổi khiến tôi cảm thấy ứa nước miếng. Món bắp nếp bung quả là ngon tuyệt, khi nó không chỉ dẻo, ngọt mà còn tạo dư vị bùi bùi khiến cho tôi ăn đến no bụng mà vẫn muốn ăn thêm một bát nữa… Vâng, cũng phải đến hơn chục năm rồi tôi mới được ăn lại món bắp bung, mà lại là bắp nếp dẻo thơm nên lạ miệng thấy ngon, và không chỉ một bữa, mấy ngày sau tôi đều nài nỉ mẹ bạn bung bắp nữa để được ăn thỏa thích…

Chiều lòng khách, mẹ người bạn tôi còn “biến tấu” thêm bắp bung thành khá nhiều món lạ mà ngon nữa, như: bắp bung với đậu đen, đậu đỏ; bắp bung kèm hạt sen khô; món xôi bắp rắc đậu đỗ... Thưởng thức bất cứ món nào được chế biến kèm bắp bung tôi đều thấy trong đó có vị quen mà lạ, sự giản đơn, dân dã nhưng vô cùng ngon. Chế biến một số món ngon từ bắp bung thực ra không khó, mà chỉ cần quan sát một lần bất cứ ai cũng có thể làm được...

Vâng, lâu lâu mới ăn lại món bắp bung thấy ngon, nhưng ngày còn nhỏ thì hầu như ngày nào tôi cũng phải ăn món này đến ngán ngẩm, bởi nhà nghèo nên quanh năm ngày tháng gia đình tôi đều phải ăn cơm độn khi thì khoai, sắn, lúc lại bắp bung. Chẳng riêng gì gia đình tôi, mà hầu như nhà nào ở quê vẫn thường phải ăn cơm độn như vậy, bởi hết thảy nhà ai cũng nghèo, cũng thiếu đói. Món bắp bung luôn là món chủ đạo bởi bắp có thể trữ khô dùng để ăn dần trong suốt cả năm, chứ không như khoai, sắn chỉ có theo mùa.

Ngô mang bung thường là bắp tẻ, hạt to, chứ không phải là bắp nếp, bởi trồng bắp nếp không năng xuất, còn canh tác bắp tẻ luôn có năng xuất gấp đôi so với bắp nếp. Nhà tôi sau khi thu hoạch bắp mẹ thường phơi khô và chứa trong mấy chiếc bồ để ở chái bếp. Hũ bắp bung nhà tôi thường chia đôi để ghế độn kèm cơm 2 bữa trong ngày. Thi thoảng nhà không luộc khoai, hấp sắn dành cho bữa sáng thì mẹ bung thêm nhiều hơn chút nữa để sớm mai mấy anh chị em chúng tôi lót dạ trước khi tới trường học. Cách ăn truyền thống và phổ thông là vậy, nhưng thi thoảng mẹ cũng chế biến món bắp bung theo cách khác cho lạ miệng, đó là mang phi hành xào mỡ lợn.

Ngô bung xào như vậy ăn tuyệt ngon, thế nhưng khi đó mỡ lợn còn hiếm và đắt đỏ, nhà lại nghèo nên chỉ thi thoảng lắm anh chị em chúng tôi mới được thưởng thức món bắp bung xào mỡ, còn toàn phải ăn bắp bung chay, bắp độn kèm cơm trắng mà thôi. Có những dịp, phải tới 3 tháng ròng nhà toàn ăn cơm độn bắp bung. Ăn đến ngán ngẩm nên nhiều lúc tôi kêu mẹ cho ăn một bữa cơm trắng không có độn bắp bung. Biết là đòi thật đấy nhưng vì số gạo nhà luôn không được dư giả cho lắm nên mẹ chỉ dám độn ít hơn số bắp vào cơm so với mọi ngày thường mà thôi.

Món bắp bung đã đi theo hầu như suốt chiều dài tuổi thơ tôi. Nơi quê nhà nghèo khó và mỗi khi nhớ về nó, tôi tự nhủ mình phải luôn gắng để vượt qua nhiều trở ngại khó khăn trong cuộc sống để mà vươn lên...