Hòn đảo thiên đường nằm ở phía Nam Việt Nam đầy những sản vật và món ngon. Bạn không thể nào bỏ qua những món ngon rất đặc trưng của vùng đất này như bánh xèo Phú Quốc, bánh canh ghẹ, súp mực, canh chua cá nóc, lẩu cá bóp nấu xoài… Thích ăn hải sản nướng, bạn có thể thử bào ngư nướng, cá mú nướng mọi, cồi sò điệp nướng (với đủ loại sốt như sate, muối ớt, nhưng ngon nhất vẫn là nướng chao)…

Chắc chắn bạn sẽ đòi ăn cho bằng được những món ngon đến nỗi quên đường về, đặc biệt chỉ có tại hòn đảo tuyệt đẹp này:

Tiết canh cua

Nghe tên lạ quá phải không. Ừ lạ thiệt. Nhưng nó là món đặc sản của người dân miền biển. Tiết canh cua ra đời từ đâu? Ai là đầu bếp đầu tiên chế biến nên món ăn có hương vị rất riêng của miền đất cuối trời này? Có lão ngư miệt biển kể lại rằng: Xưa kia, trong những chuyến đi biển dài ngày, khi nước uống trên thuyền cạn, không kịp trở về hoặc ghé đảo Hòn Khoai để lấy nước ngọt, người đi biển thường bẻ càng cua, hứng lấy chất dịch bên trong để uống. Vị mằn mặn, ngòn ngọt trong càng cua dễ uống hơn nước biển, lại không tanh. Sau này, có người khéo chế biến thành món ăn trong hành trình tìm món lạ đã nhớ đến chất dịch này trong cơ thể cua, và món tiết canh cua ra đời từ đó. Đúng hay sai? Ta không quan tâm, mà chỉ biết trên thực đơn miền cuối đất đã có món tiết canh cua cùng với hành trình mở đất trên xứ này.

Cua dùng làm tiết canh nhất thiết phải là cua biển, và nên lựa những con có gạch thì đĩa tiết canh cua mới ngon ngọt và đầy đủ chất bổ khi ăn.

Để có đủ tiết làm được một đĩa tiết canh cua loại thường, người ta phải cần từ ba đến bốn con cua loại lớn, mỗi con chừng bảy tám trăm gam đến một ký. Nhưng chưa hết, vì tiết cua không thể hãm được như tiết canh vịt, tiết canh heo nên người ta phải chuẩn bị trước phần nguyên liệu từ một con cua khác. Cua được luộc sơ, khi luộc cho vào một chút rượu đế… để cho thơm thịt cua. Khi cua chín, gỡ lấy từng miếng nạc cua, cho vào đĩa để nguội, rồi trộn với gia vị cho đậm đà; trộn thêm ít ngò gai, tía tô, rau húng xắt nhuyễn và phải có một ít lá quế để giảm bớt vị nồng của cua.

Kế đến mới thực hiện giai đoạn quan trọng nhất là cắt tiết cua. Cua còn sống, rửa thật sạch, sau đó dùng dây buộc thật chặt bốn chiếc ngoe lại thành một chụm. Dùng kéo bén cắt thật ngọt một lượt. Tiết cua màu trắng từ những chiếc chân còn ngo ngoe chảy thẳng xuống đĩa thịt cua đã được bày biện sẵn, ban đầu thành vòi nhỏ, sau cứ ri rỉ cho đến hết. Xong phần chân bên này lại cắt tiếp phần chân bên kia. Ở những con cua có gạch thì ta lấy phần gạch có ở mai cua cho vào đĩa tiếp theo sau phần lấy tiết cua. Phần tiết cua luôn có lẫn nước, khi tiết đã đông, phần nước nổi lên mặt, phải khéo léo dùng muỗng hớt ra cho thật khô, rồi mới rắc lên ngò rí, đậu phộng rang giã nhỏ.

Tiết cua đông lại trông như rau câu. Tiết canh cua ăn là lạ, phần thịt cua mềm lẫn với tiết cua, thêm vào đó vị ngọt béo của gạch cua cho ta một hỗn hợp: mằn mặn, ngòn ngọt khiến dễ hình dung đến những lần trên bãi biển ta ăn cua luộc mà miệng và tay còn dính nước biển. Tiết canh cua cũng được ăn chung với bánh tráng như các loại tiết canh khác, nhưng phần rau thì ngoài mùi tàu, không thể thiếu rau dấp cá và có khi cũng ăn chung với khế chua, chuối chát cũng rất hợp và ngon. Và nhất là, không thể không nhắc đến món tiết canh cua trên mỗi bàn nhậu của cư dân miệt biển sành ăn .

Cá trích tái chanh

Món cá trích tái chanh được xem là đặc sản của đảo Phú Quốc bởi thịt ngon, ngọt và thơm. Lườn cá vắt chanh, cuốn bánh tráng, rau sống chấm nước mắm cốt rất nghiền.

Làm gỏi cá trích đơn giản, tuy nhiên nguyên liệu đi kèm phải đúng mới “nâng” được vị ngon hấp dẫn. Chọn loại cá trích vừa (khoảng 60 con/ kg), nếu nhỏ quá sẽ nhiều xương, mổ bỏ bụng – đầu – xương, chỉ lấy philê hai phần thân, rửa sạch, nặn chanh vào, sau đó xếp ra đĩa. Dùng một ít hành tím bào mỏng và tỏi phi bỏ lên cho thơm.

Rau ăn với cá trích tái chanh phải là loại rau rừng gồm quế vị, đọt cốc, lá bứa, đọt xoài, lá đinh lăng, rau nhái,… và khế chua. Ngoài ra, còn kèm theo dừa bào – chọn loại dừa vừa già tới để có độ dẻo và đậu phộng rang giã nhỏ.

Bánh tráng để cuốn nên chọn loại không quá dai cũng không quá cứng, cắt miếng nhỏ. Đặc biệt, loại bánh tráng này không nhúng vào nước mà dùng dầu dừa bôi sẵn, khi ăn chỉ việc dỡ từng miếng và cuốn.

Khi ăn, gắp miếng cá trích đã tái chanh lên mặt bánh tráng, kèm rau rừng, dừa bào đậu phộng, cuốn lại, chấm với nước mắm chua ngọt. Muốn có nước mắm ngon phải dùng loại nước mắm Phú Quốc có độ đạm cao, thêm đường, ớt, tỏi, chanh. Người lần đầu ăn món cá trích tái chanh hơi ngại, nhưng khi đã thưởng thức rồi sẽ nghiền bởi hương vị rất độc đáo.

Ăn cá trích tái chanh phải “nhắm” với rượu sim Phú Quốc mới đúng điệu.

Rượu sim rừng – sản vật xứ đảo

Gỏi cá nhồng

Hầu hết các vùng biển của Việt Nam đều có cá Nhồng. Cá thon, vẩy mịn, dọc theo lưng có những chấm đen, con nhỏ độ 700 – 800g, lớn cỡ 8 – 9kg. Cá Nhồng ở Phú Quốc được đánh giá ngon hơn những nơi khác do điều kiện môi trường biển tại đây nên cá lớn, thịt ngọt đậm, người lớn và trẻ nhỏ ăn rất tốt.

Chả cá Nhồng chiên hay hấp đều có nét hấp dẫn riêng. Để lai rai thì chấm muối ớt có thêm tiêu rang giã sơ, cắn trúng hạt tiêu rang bể đôi vừa thơm và cay tê lưỡi mới đã. Còn muối ăn với bánh tráng thì cuốn chả và rau chấm nước mắm chua ngọt.

Ở Phú Quốc còn có món gỏi cá Nhồng, đây mới thực sự là độc chiêu của con cá Nhồng. Cá phải thật tươi, lọc lấy phi lê, cắt mỏng, rải hành phi và củ hành tây cắt khoanh lên mặt. Nhưng linh hồn của gỏi cá ở nước chấm. Nước chấm là một hỗn hợp gồm tỏi, ớt, đậu phộng rang giã nhỏ pha với chanh, nước mắm nhỉ và nêm chút đường cho dịu lại. Sau khi pha, nước chấm phải có màu hổ phách mới đúng mức. Vắt chanh vào cá cho tái mặt rồi cuốn cá với bánh tráng, rau sống. Vị của nước chấm này khác hẳn nước chấm cũng làm bằng đậu phộng xay mịn để chấm gỏi cá của miền Trung. Cá dai, ngọt ăn với bánh tráng, rau thơm và nước chấm thật tuyệt vời.

Món nhum Phú Quốc

Họ hàng với loài trai, sò…, nhum có nhiều loại: nhum mỡ, nhum ta… Khi nhỏ, nhum tựa trái chôm chôm, màu đen thẫm. Lớn lên, nhum có hình tròn dẹt, đường kính khoảng 8-10cm. Con nhum lớn hết cỡ có thể bằng trái cam sành nhưng dẹp, dày cỡ ba lóng tay. Người miền Trung chế biến nhiều món ăn như nhum kho, chưng hột vịt để ăn cơm, cháo nhum hải sản (hàu, sò, nghêu) ngọt như cháo trứng gà.

Chả nhum - một món ngon khó quên. Cho thịt nhum tươi vào cái tô lớn, thêm một ít gia vị như tiêu, hành, nước mắm rồi đánh nhuyễn, sau đó đổ vào chảo dầu chiên. Khi miếng chả vàng ruộm, bốc mùi thơm, vớt ra, để ráo. Dùng với bánh đa (bánh tráng dày nhiều mè), rau sống, chuối chát xắt mỏng, sẽ cho một bữa ngon nhớ đời. Tuy nhiên, ngon nhất là làm mắm.

RH biên tập