“Hơn 100 triệu đã bị từ chối chỉ trong tháng 12”, Reuters dẫn lời bà Etleva Kadilli, Giám đốc Bộ phận Cung ứng của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) ngày 13/1.

Phát biểu trước các nhà lập pháp tại Nghị viện châu Âu, bà cho biết nguyên nhân chính mà vaccine bị từ chối là do thời hạn sử dụng quá ngắn.

Con số này cho thấy những thách thức của nỗ lực tiêm chủng trên toàn cầu, mặc dù nguồn cung vaccine ngày càng tăng và COVAX đang tiến gần hơn đến mục tiêu cung cấp một tỷ liều vaccine cho gần 150 quốc gia.

Trong số 15 triệu liều vaccine từ Liên minh châu Âu (EU) bị từ chối, 3/4 là vaccine của AstraZeneca, có hạn sử dụng dưới 10 tuần khi đến nơi bàn giao, theo thông tin của UNICEF.

Một lọ vaccine có hạn sử dụng 11/2021 được nhìn thấy tại bãi rác Gosa ở Abuja, Nigeria vào ngày 22/12/2021. Ảnh: Reuters.

Bà Kadilli nói thêm các quốc gia nghèo cũng buộc phải trì hoãn tiếp nhận vaccine vì họ không có đủ cơ sở lưu trữ, như thiếu tủ lạnh bảo quản vaccine.

Bên cạnh những liều vaccine bị từ chối tiếp nhận, nhiều lô vaccine cũng bị lưu kho tại các nước nghèo mà chưa được sử dụng.

Theo tổ chức từ thiện CARE, dữ liệu của UNICEF về hoạt động cung cấp và sử dụng vaccine cho thấy 681 triệu liều vaccine ngừa Covid-19 đã được bàn giao nhưng chưa được sử dụng ở khoảng 90 nước nghèo trên toàn thế giới.

Trong số đó, hơn 30 nước nghèo, bao gồm cả những quốc gia đông dân như Cộng hòa Dân chủ Congo và Nigeria, mới sử dụng ít hơn 50% số lượng vaccine họ nhận được thông qua COVAX.

COVAX là chương trình toàn cầu hỗ trợ phân phối vaccine đến các nước nghèo do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đồng dẫn đầu. Cho đến nay, COVAX đã chuyển giao 989 triệu vaccine Covid-19 cho 144 quốc gia, theo dữ liệu từ Liên minh Vaccine Gavi.

COVAX là nhà cung cấp vaccine chính cho hàng chục quốc gia nghèo hơn, nhưng không phải là nhà cung cấp duy nhất. Một số quốc gia tự mua vaccine hoặc sử dụng các chương trình mua sắm vaccine khác trong khu vực.

Một quan chức cấp cao của WHO cho biết vào tháng trước rằng việc các quốc gia giàu có tài trợ vaccine có thời hạn sử dụng tương đối ngắn là một "vấn đề lớn" đối với COVAX.

Reuters đưa tin ước tính có tới một triệu liều vaccine đã hết hạn sử dụng ở Nigeria vào tháng 11/2021 mà không được sử dụng.

Nguồn cung cấp cho các quốc gia nghèo hơn từ lâu đã bị hạn chế vì thiếu vaccine. Tới tháng 1, 67% dân số ở các quốc gia giàu hơn đã được tiêm chủng đầy đủ, trong khi chỉ 8% ở các quốc gia nghèo hơn được tiêm liều đầu tiên, số liệu của WHO chỉ ra.

Nhưng trong quý vừa qua, các lô vaccine được chuyển giao đã tăng theo cấp số nhân nhờ các khoản đóng góp từ các nước giàu.

Nguồn cung tăng nhanh cũng khiến nhiều nước tiếp nhận không kịp chuẩn bị.