Người dân ở Melbourne có một niềm tự hào rất lớn về danh hiệu “Thành phố Đáng sống Nhất Thế giới” mà quê nhà của họ đã đạt được.

 

Song, các chuyên gia về việc lập kế hoạch và bất động sản cảnh báo rằng, danh hiệu này hiện đang bị đe dọa. Giá nhà đắt đỏ, các vùng ngoại ô mới được mở rộng không có cơ sở hạ tầng thuận tiện, ùn tắc giao thông xảy ra trên đường phố, và các chuyến xe lửa đông nghẹt người đang làm ảnh hưởng đến cuộc sống đáng mơ ước một thời ở Melbourne.

Tổ chức nghiên cứu kinh tế thuộc tạp chí Economist (EIU) đã xếp hạng Melbourne là thành phố đáng sống nhất thế giới trong sáu năm liên tiếp, nhưng nếu các xu hướng nhà đất vẫn tiếp diễn như hiện tại, Melbourne có thể sẽ chỉ trở thành một thành phố đắt đỏ giống như Sydney.

 

Theo số liệu thống kê của công ty CoreLogic, Sydney đã ghi nhận tốc độ tăng giá nhà ở mức 12.4% và Melbourne ghi nhận mức tăng giá nhà 15.9% trong năm vừa qua. Nếu tính theo cùng kỳ hàng năm, đây là lần đầu tiên giá nhà ở Melbourne tăng nhanh hơn giá nhà ở Sydney. Vậy điều gì đang xảy ra?

 

“Thành thực mà nói, chuyện này không có gì đáng ngạc nhiên, bởi lẽ ở Sydney có nhiều nhà đầu tư hơn ở Melbourne. Và các nhà đầu tư đang bị tính phí rất nhiều khi vay tiền để đầu tư, do chính sách hạ nhiệt thị trường nhà đất ở Sydney”, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu của công ty CoreLogic, ông Cameron Kusher cho biết.

 

Trong khi ông Kusher nghĩ rằng mọi người nên quan sát thị trường ở Melbourne trong thời gian dài hơn trước khi đưa ra bất cứ kết luận nào, ông cũng bổ sung rằng “Nếu thị trường ở Melbourne tiếp tục đà tăng giá nhà trong vài năm tới, mọi người vẫn có thể mua được nhà giá rẻ ở Melbourne, nhưng họ sẽ phải di chuyển đến những vùng hẻo lánh hơn. Vì vậy, họ sẽ gặp phải những vấn đề về cơ sở hạ tầng và giao thông công cộng ở các khu vực hẻo lánh đó”.

Báo cáo mới được công bố gần đây của Lực lượng đặc nhiệm Chính sách và Dân số Victoria, một tổ chức thuộc Liên đảng của tiểu bang, khẳng định rằng tốc độ tăng trưởng dân số kể trên sẽ thúc đẩy dân số ở Melbourne chạm mức 8 triệu người vào năm 2051, đe dọa “danh hiệu thành phố đáng sống” của Melbourne.

 

“Dân số ở Victoria đang tăng thêm 100,000 người mỗi năm. Song, chưa có một kế hoạch rõ ràng nào để đảm bảo rằng cơ sở hạ tầng và dịch vụ sẽ bắt kịp với mức tăng dân số khổng lồ như vậy”, các tác giả của báo cáo cho biết.

Nhà kinh tế độc lập Saul Eslake, cư ngụ ở Melbourne trong thời gian 31 năm trước khi chuyển đến Hobart, đã chia sẻ mối lo ngại của các nhà nghiên cứu quy hoạch thành phố, các Nghị sĩ thuộc phe đối lập bang Victoria và người dân địa phương.

 

“Melbourne đang có nguy cơ trở thành một thành phố không đáng sống giống như Sydney. Giá nhà tăng nhanh chóng là nguồn gốc thúc đẩy tình trạng bất bình đẳng và phân chia giai cấp xã hội. Trong khi giá nhà tăng là điều đáng mừng đối với những người đã có ít nhất một căn nhà, điều đó cũng thật khủng khiếp đối với những ai không có bất cứ căn nhà nào, và kết cục là tình trạng phân hóa đáng kể trong cộng đồng. Khi bạn ở trong trường hợp của những nhân viên cảnh sát và y tá, những người không thể mua nhà dù họ đã đóng góp rất nhiều cho cộng đồng, bạn sẽ gặp phải một vấn đề thực sự”, ông Eslake phân tích.

Bên cạnh đó, ông Eslake nói rằng, mức độ đáng sống của Melbourne đã “đạt đến đỉnh điểm” hồi năm 2004 – khi tốc độ tăng trưởng dân số vẫn còn chậm hơn so với số lựa chọn về nhà giá rẻ và giao thông công cộng thuận tiện.

 

“Nếu dân số tăng nhanh trong khi các nhà chức trách không lên kế hoạch, cuộc sống sẽ trở nên khó khăn hơn giống như sự khó khăn khi thu thập số liệu thống kê dân số. Người dân đang bị đẩy đến các vùng hẻo lánh để có thể mua được nhà giá rẻ. Họ phải đi làm trên hành trình dài hơn mỗi ngày vì họ cư trú ở vùng ven thành phố, và giao thông công cộng lúc nào cũng đông đúc”, ông Eslake nói.

Theo ông Eslake, cả chính phủ liên bang và chính quyền bang đều đóng vai trò quan trọng để làm giảm giá nhà đất và giải quyết cuộc khủng hoảng dân số ở Melbourne. Ông Eslake tin rằng, chính sách miễn giảm thuế stamp duty đối với người mua nhà lần đầu làm tăng tính cạnh tranh và vì vậy nó chỉ góp phần thúc đẩy giá nhà tăng thêm. Tuy nhiên, ông Eslake cũng kêu gọi chính quyền bang tăng nguồn cung nhà ở và cải thiện cơ sở hạ tầng.

 

“Chính sách giao thông nên đi đôi với chính sách nhà ở. Nếu giao thông thuận tiện hơn ở các vùng ven thành phố thì người dân sẽ muốn đến sinh sống tại các vùng đó”, ông Eslake khẳng định. Đối với vai trò của chính phủ liên bang, ông Eslake cho rằng phía chính phủ nên kìm chế thị trường đầu tư, một yếu tố đóng góp “rất đáng kể” đối với tình trạng không đủ khả năng mua nhà.

 

“Ví dụ như trong những năm 1991-92, trên thị trường cho vay, số lượng nhà đầu tư và người mua nhà lần đầu chỉ chiếm 18% ở mỗi nhóm khách hàng. Trong khi hiện nay, số lượng người mua nhà lần đầu chỉ chiếm dưới 10%, nhưng số lượng nhà đầu tư lại chiếm đến gần 50% trên thị trường cho vay. Do đó, Bộ trưởng Ngân khố liên bang Scott Morrison không thể nói với tôi rằng chính các nhà đầu tư đã đẩy người mua nhà lần đầu ra khỏi thị trường nhà đất”, ông Eslake dẫn chứng.

 

Ông Kusher cũng đồng ý rằng, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng là một vấn đề quan trọng, cùng với việc tạo ra các “trung tâm việc làm lớn” ở bên ngoài khu vực trung tâm thành phố Melbourne. “Áp lực về việc đi làm sẽ giảm bớt nếu có thêm các trung tâm việc làm bên ngoài khu vực trung tâm thành phố Melbourne, vì người dân có thể đi lại thuận tiện hơn”, ông Kusher nói.