Trả lời báo chí trước cuộc gặp Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis ở Athens hôm nay, Thủ tướng Đức Olaf Scholz nói rằng việc một quốc gia NATO đặt câu hỏi về chủ quyền của thành viên trong liên minh là "không thể chấp nhận được".

Thủ tướng Đức cũng chỉ trích "những lời đe dọa quân sự" mà Tổng thống Erdogan và quan chức cấp cao Thổ Nhĩ Kỳ liên tục đưa ra những tháng gần đây với Hy Lạp. Ông kêu gọi hai quốc gia giải quyết những khác biệt thông qua đối thoại và trên cơ sở luật pháp quốc tế.

Thủ tướng Đức Olaf Scholz (trái) và Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis tại Athens ngày 27/10. Ảnh: AFP.

Bình luận được đưa ra sau khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hồi đầu tháng 9 cáo buộc Hy Lạp "chiếm đóng" các đảo ở vùng biển Aegean giữa hai nước. Ankara từng nhiều lần cáo buộc Athens đưa vũ khí đến các quần đảo phi quân sự, nhưng đây là lần đầu tiên ông Erdogan tuyên bố Hy Lạp "chiếm đóng" các đảo.

Đáp lại, Hy Lạp cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành hàng trăm cuộc xuất kích quân sự bất hợp pháp phía trên các đảo.

Mối quan hệ giữa Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ, đều là thành viên NATO, căng thẳng suốt nhiều năm về biên giới hàng hải và quyền thăm dò năng lượng ở biển Aegean cũng như đông Địa Trung Hải.

Số phận các đảo phía đông biển Aegean được định đoạt sau Chiến tranh Balkan 1912-1913 bởi các thỏa thuận giữa 6 bên gồm Áo - Hung, Anh, Pháp, Nga, Italy và Đức. Các cường quốc châu Âu năm 1914 quyết định các đảo thuộc chủ quyền Hy Lạp, không phải Thổ Nhĩ Kỳ, dù những đảo này nằm rất gần đất liền Thổ Nhĩ Kỳ.

Chính quyền Erdogan lập luận các đảo trên biển Aegean được trao cho Hy Lạp theo hiệp ước năm 1923 và năm 1947 với điều kiện Athens không quân sự hóa khu vực. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlit Cavusoglu nhiều lần cảnh báo nước này sẽ xét lại chủ quyền của Hy Lạp đối với các đảo trên biển Aegean nếu nước láng giềng kiên quyết đưa vũ khí đến đây. Tổng thống Erdogan cảnh báo Athens trả giá đắt nếu đi quá xa trong tranh chấp lãnh thổ.

Mỹ tháng trước nói rằng không có hoài nghi nào về chủ quyền của Hy Lạp với các đảo, sau khi Thổ Nhĩ Kỳ đệ đơn phản đối Athens triển khai xe thiết giáp trên đảo Lesbos và Samos.

Các đảo phía đông biển Aegean được trao cho Hy Lạp theo các hiệp ước năm 1923 và 1947 với điều kiện phi quân sự hóa. Đồ họa: Wikipedia.