Biển báo trước cửa khu đất Nga đã thuê để xây trụ sở Đại sứ quán mới tại Canberra đã bị chính phủ Australia huỷ hợp đồng. Nguồn: ABC

Từ đầu tháng 6 đến nay, căng thẳng ngoại giao giữa Australia và Nga đang nóng lên sau khi chính phủ Australia thông báo chấm dứt hợp đồng thuê đất xây dựng trụ sở Đại sứ quán mới của Nga tại thủ đô Canberra, vì lý do trụ sở này nằm quá gần toà nhà Quốc hội Australia, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an ninh quốc gia.

Vụ kiện liên quan việc Australia chấm dứt hợp đồng cho Nga thuê khu đất cạnh Toà nhà Quốc hội để xây dựng trụ sở Đại sứ quán mới, bắt đầu diễn ra từ đầu năm 2022, đã gây gia tăng căng thẳng trong quan hệ ngoại giao hai nước trong suốt một thời gian dài; buộc Quốc hội Australia phải nhóm họp và thông qua một đạo luật cho phép huỷ bỏ hợp đồng trên vào ngày 31/5/2023.

Trên cơ sở quyết định của chính phủ, tòa án Liên bang Australia đã ra thông báo chấm dứt hợp đồng trên vì lý do tồn tại nguy cơ đe doạ tới an ninh quốc gia và bắt đầu tiến hành cưỡng chế giải toả khu đất từ đầu tháng 6/2023.

Phản ứng lại quyết định của Australia, người phát ngôn Điện Kremlin, Dmitry Peskov đã cáo buộc Australia đang thể hiện chủ nghĩa bài Nga cực đoan; vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và chính luật pháp Australia. Đại sứ quán Nga tại Australia đã khiếu nại mạnh mẽ về động thái này của chính phủ Australia và tiếp tục đệ đơn kiện lên Toà án liên bang Australia, đồng thời cử nhân viên trông coi khu đất, không cho phép chính quyền Australia tiến hành giải toả.

Sáng 23/6, Cảnh sát Australia đã không thể tiến hành cưỡng chế giải toả khu đất này do gặp phải sự ngăn cản của các nhân viên Đại sứ quán Nga do các nhân viên này có quyền miễn trừ ngoại giao.

Trả lời phỏng vấn báo chí, Thủ tướng Australia Anthony Albanese nhấn mạnh: “Chính phủ đã nhận được các khuyến cáo rõ ràng về các nguy cơ hiện hữu do địa điểm này nằm  quá gần Toà nhà Quốc hội. Do vậy, chúng tôi phải có hành động nhanh chóng để đảm bảo địa điểm này không trở thành một trụ sở ngoại giao chính thức của Nga".

Thủ tướng Anthony Albanese cũng khẳng định, chính phủ đã bắt đầu quá trình lấy lại quyền sở hữu lô đất và hoàn toàn hợp pháp. Đây là vấn đề an ninh quốc gia theo lập trường của Australia chứ không phải xung đột ngoại giao. Theo đó, chính phủ Australia đã đề xuất với phía Nga về việc chọn một địa điểm mới tại Canberra, cách xa toà nhà Quốc hội hơn.

Theo Bộ trưởng Nội vụ Australia Clare O’Neil, việc chấp dứt hợp đồng thuê đất với Nga là hoàn toàn cần thiết để bảo vệ lợi ích an ninh quốc gia của Australia và cũng không ảnh hưởng đến đại sứ quán hiện nay của Nga./.