"Khi chúng tôi không được tiếp cận đầy đủ với toàn bộ thông tin Trung Quốc đang có, mọi giả thuyết đều được nêu ra. Đó là lý do chúng tôi yêu cầu Trung Quốc hợp tác trong vấn đề này", Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesu phát biểu tại cuộc họp báo Geneva, Thụy Sĩ ngày 6/4.

Ông nhấn mạnh rằng nếu Trung Quốc cung cấp dữ liệu còn thiếu, "chúng tôi sẽ biết chuyện gì đã xảy ra hoặc nó bắt đầu như thế nào".

Hơn ba năm sau khi Covid-19 lần đầu xuất hiện, tranh luận vẫn nổ ra xung quanh nguồn gốc của đại dịch. Vấn đề này gây chia rẽ cộng đồng khoa học và các cơ quan chính phủ Mỹ, vốn đưa ra hai giả thuyết virus lây truyền từ động vật sang người hay bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm Vũ Hán, cáo buộc vốn bị Trung Quốc kịch liệt bác bỏ.

Cuối tháng trước, dữ liệu từ CDC Trung Quốc cho thấy một số mẫu dương tính với nCoV được thu thập tại chợ hải sản Hoa Nam chứa gene lửng chó, làm dấy lên nghi ngờ loài vật này là nguồn gốc Covid-19. Lửng chó có thể mang và truyền virus tương tự như SARS-CoV-2 gây Covid-19.

Các nhà nghiên cứu Trung Quốc cho rằng phát hiện này hỗ trợ giả thuyết virus có nguồn gốc từ động vật và lây sang người ở chợ, nhưng họ chưa thể chứng minh chắc chắc.

Maria Van Kerkhove, trưởng nhóm kỹ thuật của WHO về Covid-19, nói trong họp báo rằng thông tin mới cung cấp một số manh mối, nhưng không phải câu trả lời rõ ràng về nguồn gốc đại dịch. Bà nhấn mạnh những dữ liệu đó được thu thập vào tháng 1 và tháng 2/2020 và Trung Quốc lẽ ra phải chia sẻ chúng từ lâu.

"Khi không có thông tin và dữ liệu để đánh giá đúng, chúng tôi rất khó đưa ra câu trả lời cụ thể. Đến thời điểm hiện tại, chúng ta cũng chưa có câu trả lời chắc chắn đại dịch đã bắt đầu như thế nào", bà cho hay.

Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesu tại một cuộc họp ở Geneva, Thụy Sĩ tháng 12/2022. Ảnh: Reuters

Tuy nhiên, bà tin rằng các nhà khoa học Trung Quốc đã tiến hành nhiều nghiên cứu và thu thập nhiều dữ liệu hơn có thể liên quan cuộc tìm kiếm nguồn gốc đại dịch.

"Chúng tôi biết vẫn còn nhiều thông tin chưa được chia sẻ", bà nói. "Chúng tôi cần các nhà khoa học, chuyên gia y tế cộng đồng và chính phủ các nước cung cấp những thông tin đó. Đây không phải trò chơi".

Trong bài viết trên tạp chí Science hôm 6/4, Van Kerkhove tin rằng Trung Quốc có dữ liệu mà họ không chia sẻ, trong đó có hoạt động buôn bán động vật hoang dã và động vật nuôi tại chợ Vũ Hán, kết quả xét nghiệm trên người và động vật ở Vũ Hán cũng như trên khắp Trung Quốc, và hoạt động của các phòng thí nghiệm ở Vũ Hán nghiên cứu về virus corona. Bà yêu cầu Trung Quốc chia sẻ tất cả dữ liệu về virus SARS-CoV-2 "ngay lập tức".

Trong khi đó, ông Tedros nhấn mạnh tầm quan trọng sống còn của việc tìm ra câu trả lời về nguồn gốc đại dịch, chỉ ra rằng xác định nguồn gốc Covid-19 có thể giúp ngăn chặn các đại dịch trong tương lai.

Với gần 7 triệu ca tử vong do Covid-19, ông Tedros nói rằng việc tìm ra nguồn gốc đại dịch mang tính "cấp thiết về mặt đạo đức". "Chúng ta cần câu trả lời, thay vì những nghi ngờ", ông nhấn mạnh.

Trung Quốc nhiều lần nói rằng nước này minh bạch, trách nhiệm trong việc chia sẻ thông tin về đại dịch và đã cung cấp các dữ liệu cần thiết. Bắc Kinh hiện chưa phản hồi về phát biểu mới nhất của giới chức WHO.