Tổng thống Nga V. Putin

Nhận định sai lầm

Trang The Atlantic của Mỹ cho biết khi Anh trục xuất 23 nhà ngoại giao Nga để phản ứng về vụ đầu độc cựu điệp viên hai mang Sergei Skripal, Tổng thống Nga Vladimir Putin chỉ nhún vai.

Hơn 20 quốc gia, từ Albania đến Ukraine, và tiếp đến là Mỹ cũng tham gia chiến dịch trục xuất các nhà ngoại giao Nga. Ngày 27/3, NATO thông báo sẽ trục xuất 7 nhà ngoại giao Nga để đáp trả vụ đầu độc tại Anh.

Theo tờ báo Mỹ, vụ việc xảy ra bất ngờ, khiến Điện Kremlin có vẻ không mấy thoải mái. Tuy nhiên, với vụ Skripal này, có vẻ như Putin cuối cùng cũng có thể vượt qua.

The Atlantic cho rằng từ nhiều năm nay Tổng thống Nga Putin nhận định rằng phương Tây tuy mạnh song thiếu đoàn kết và ý chí, và điều đó cho phép một nước Nga “chắp vá” sẵn sàng bẻ cong và phá vỡ các quy tắc của trật tự quốc tế để khẳng định vị trí như một người chơi quan trọng trên trường quốc tế.

Tuy nhiên, sự thành công của nước cờ này phụ thuộc vào khả năng đánh giá của ông Putin về sức chịu đựng của phương Tây. Khi vượt qua những giới hạn đó, nhà lãnh đạo Nga, theo The Atlantic, có thể "gậy ông đập lưng ông".

Các vụ trục xuất chắc chắn sẽ giáng một đòn nghiêm trọng vào mạng lưới tình báo Nga. Moscow đã đầu tư rất nhiều nguồn lực và vốn chính trị vào các hoạt động bí mật ở nước ngoài.

Quân đội Nga được The Atlantic đánh giá là cũng "ba đầu sáu tay", với 3 cơ quan chính: Cục Tính báo nước ngoài (SVR), tình báo quân đội (GRU) và những người mới là lực lượng cảnh sát chính trị của Cơ quan An ninh Liên bang (FSB).

Tờ báo Mỹ cho rằng hơn 120 nhân viên ngoại giao Nga bị trục xuất, tất cả đều được cho là sĩ quan tình báo làm việc dưới vỏ bọc ngoại giao, chỉ đại diện cho một bộ phận của bộ máy tình báo Nga.

Tổng lãnh sự quán Nga tại Seattle, Mỹ

Ví dụ tại Cộng hòa Czech, cơ quan an ninh nước này cho biết có tới 50 người Nga đang làm việc tại Đại sứ quán ở Prague thực chất là điệp viên.

Tuy nhiên, đáng lưu ý là Đại sứ quán CH Czech tại Moscow nhỏ hơn nhiều và chỉ có thể tham gia chiến dịch trục xuất của phương Tây một cách hạn chế. Quốc gia Đông Âu này đã trục xuất 3 nhà ngoại giao Nga.

Theo The Atlantic, khi các điệp viên Nga còn lại phân chia các nguồn lực và khối lượng công việc của những đồng nghiệp bị trục xuất, làn sóng trục xuất chắc chắn sẽ phá vỡ mạng lưới thu thập thông tin tình báo cũng như "các biện pháp tích cực", hoặc các hoạt động khác.

Trong những vụ trước đây, Nga chỉ phải đối phó với một quốc gia. Chẳng hạn như khi các điệp viên Alexander Litvinenko bị đầu độc tại London năm 2006, Anh đã nhận được rất ít sự hỗ trợ thực sự từ các quốc gia đồng minh khi họ đáp trả lại Nga.

Lần này, bất chấp quan hệ thường xuyên căng thẳng giữa Mỹ với châu Âu và lịch trình đàm phán dày đặc về việc Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU), phương Tây đã đưa ra một thông điệp tập thể chưa từng có tiền lệ.

Ngay cả so với vụ MH17 và Crimea với các lệnh trừng phạt, đây là lần đầu tiên có phản ứng rộng khắp và ở quy mô quốc tế đối với một hoạt động bí mật.

Nga hoàn toàn bất ngờ?

Theo The Atlantic, điều quan trọng nhất, những vụ trục xuất này đang thách thức những tính toán ở Moscow rằng giới chức Nga có biện pháp đối phó với phương Tây.

Phản ứng ban đầu của Anh, mặc dù bị chính quyền Nga chỉ trích là một hành động "bài Nga", dường như không khiến những nhân vật trong Bộ Ngoại giao Nga bối rối.

Theo phân tích của tờ báo Mỹ, Moscow đã bị bất ngờ trước “điều không tưởng” khi các nước Âu-Mỹ tỏ ra đồng lòng trục xuất hơn 100 nhà ngoại giao Nga.

Theo đó, Điện Kremlin đã dựa vào ý chí của mình và những chia rẽ trong nội bộ phương Tây để chơi một ván bài dù không có những quân bài quan trọng trong tay. Nga đã chơi nước cờ này quá nhiều lần.

Giới chức Nga nói thẳng Mỹ quyết định đóng cửa Tổng lãnh sự quán Nga tại Seattle vì lo lắng cho căn cứ hải quân ở đây

Tuy nhiên, đánh giá của báo chí Mỹ dường như quá chủ quan bởi người Nga có nhiều quân bài quan trọng hơn họ nghĩ. Ngày 29/3, báo chí Nga cho biết Bộ Ngoại giao nước này chuẩn bị đóng cửa Tổng lãnh sự quán Mỹ tại thành phố Saint-Petersburg để đáp trả việc Mỹ đóng cửa Tổng lãnh sự quán Nga tại Seatle trước đó.

Theo Izvestia, đây chính là đề xuất mà Bộ Ngoại giao Nga sẽ trình Tổng thống Vladimir Putin phê chuẩn. Ngoài ra, Nga cũng sẽ trục xuất các nhà ngoại giao Mỹ đúng số lượng các nhà ngoại giao Nga bị Mỹ trục xuất trước đó.

Nguồn tin cho biết, Nga đóng cửa Tổng lãnh sự quán Mỹ tại thành phố Saint-Petersburg vì đại diện này có quy chế cao hơn so với Tổng lãnh sự quán tại Vladivostok hay Ekaterinburg.

Pháp dù tham gia làn sóng trục xuất các nhà ngoại giao Nga, song Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian ngày 29/3 thông báo rằng, Tổng thống nước này Emmanuel Macron vẫn sẽ tới Nga vào tháng 5 vì chuyến thăm này giữ vai trò quan trọng nhằm duy trì các cuộc đối thoại "thẳng thắn" với Moscow.

Chiếc chuyên cơ của Nga hạ cánh xuống sân bay quốc tế Dulles, bang Virginia của Mỹ để đưa 35 nhà ngoại giao bị Mỹ trục xuất về nước hồi cuối năm 2016. Sự kiện cho thấy biện pháp này không bất ngờ và Nga không hề bị động.Loading ad

Ông Macron dự kiến tham dự Diễn đàn kinh tế Thế giới Saint Petersbourg vào tháng 5 tới. Hẳn phải có một động lực đáng kể nào đó để nhà lãnh đạo Pháp không đi tới quyết định “tẩy chay” hoàn toàn nước Nga.

Ngày 28/3, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho biết nước này sẽ đánh giá mức độ thù địch của Mỹ và Anh nhằm vào Moscow trước khi có hành động trả đũa liên quan đến vụ trục xuất các nhà ngoại giao Nga.

Một Thứ trưởng Ngoại giao khác của Nga là Mikahil Bogdanov khẳng định việc các nước phương Tây trục xuất nhà ngoại giao Nga sẽ không ảnh hưởng tới quan hệ hợp tác giữa Moscow với những nước này trong vấn đề Syria.

Phát biểu này hé lộ phần nào cách thức Nga sẽ đáp trả nếu phương Tây tiếp tục làm gia tăng căng thẳng, trong đó có việc hợp tác trong giải quyết các điểm nóng quốc tế.