Việc đưa ra giải pháp nhằm cải thiện khả năng mua nhà của người dân, đặc biệt là những người có thu nhập thấp và trung bình, là một điều khó khăn đối với các chính trị gia ở Úc. Trong bối cảnh người dân Úc đang rất lo ngại về vấn đề khả năng mua nhà, chính quyền của tất cả các tiểu bang đều đã đưa ra các biện pháp để giải quyết vấn đề này trong sáu tháng gần đây. Song, câu hỏi được đặt ra là: Chính sách của bang nào thực sự có hiệu quả?

 

Để trả lời cho câu hỏi trên, báo cáo mới nhất được thực hiện bởi Viện Nghiên cứu Đô thị và Nhà ở Úc (AHURI) đã nghiên cứu cách giải quyết ở từng tiểu bang. Và một trong những kết luận của báo cáo này là một số tiểu bang đã làm tốt hơn các tiểu bang khác. Cụ thể, tại Victoria, chính quyền bang đã công bố một đề xuất trên diện rộng, nhằm liên tục can thiệp vào thị trường nhà ở tại tiểu bang này để hỗ trợ những nhóm người dân có thu nhập rất thấp, thấp và trung bình.

 

Trong khi đó, tại NSW - tiểu bang đang phải đương đầu với vấn đề khả năng mua nhà sụt giảm nhiều nhất ở Úc, chính quyền bang này đã công bố một loạt các biện pháp trong tháng Sáu năm nay. Nền tảng của các kế hoạch trên là việc miễn giảm thuế stamp duty đối với người mua nhà lần đầu, cũng như tăng thêm tiền trợ cấp đối với nhóm người mua này. Tuy nhiên, hầu hết các chuyên gia đều đồng ý rằng, các biện pháp đó có thể sẽ càng làm tăng áp lực về giá nhà, bởi lẽ người mua phải cạnh tranh với nhau bằng cách đưa ra những mức giá cao hơn để được làm chủ căn nhà mà họ yêu thích. Dù vậy, các chính trị gia dường như lại thích áp dụng các biện pháp đó, chỉ vì chúng phù hợp với mong muốn của phần đông cử tri.

 

Hơn nữa, kế hoạch của bang NSW còn tập trung tăng nguồn cung nhà ở thông qua việc thay đổi hệ thống quy hoạch và tăng cường xây dựng cơ sở hạ tầng. Chính quyền bang cũng đề ra mục tiêu tăng số lượng nhà ở được xây dựng hoàn chỉnh ở bang này lên đến 61,000 căn mỗi năm. Điều bất cập trong mục tiêu vừa nêu là chính quyền bang không đặt ra mức giá dự kiến của những căn nhà đã được xây hoàn chỉnh. Kết quả là khi những căn nhà đó được đưa vào thị trường nhà đất thì nguồn cung mới này cũng không phải là lựa chọn phù hợp đối với nhóm người có thu nhập thấp nhất ở tiểu bang.

 

Do đó, báo cáo của Viện Nghiên cứu Đô thị và Nhà ở Úc nêu rõ, việc tập trung tăng nguồn cung nhà ở và xem điều đó như một chiến lược để giải quyết vấn đề về khả năng mua nhà là một cách làm không đem lại hiệu quả. Báo cáo cũng cho thấy, phần lớn những căn nhà mới được xây dựng chỉ phù hợp với phân khúc người mua có thu nhập từ trung bình đến cao và không phù hợp đối với phân khúc người mua có thu nhập thấp. Đây dường như là trở ngại về mặt cơ cấu làm giảm hiệu quả của biện pháp tăng nguồn cung nhà ở.

 

Cũng theo báo cáo này, một số tiểu bang ở Úc đã đưa ra các giải pháp linh hoạt và mới mẻ hơn so với các tiểu bang khác đối với vấn đề về khả năng mua nhà. Thông qua việc xác định các điều kiện làm tối đa hóa cơ hội thành công của các giải pháp ở từng tiểu bang, báo cáo kết luận rằng hai chiến lược hiệu quả nhất cả nước là chiến lược của chính quyền Vùng Lãnh thổ Thủ đô (ACT) và chiến lược của chính quyền bang Tây Úc.

 

Vậy đâu là bí mật của những thành công này? Câu trả lời là cả hai chiến lược đều hướng đến việc xây thêm hàng ngàn căn nhà mới cho những hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, song chúng đều đi kèm với mục tiêu cụ thể. Mặt khác, cách quản lý cứng rắn và bền vững của chính quyền các bang này cũng là một yếu tố then chốt trong việc triển khai chiến lược nhà ở với giá hợp lý. Mặc dù chiến lược của cả hai bang này đều do chính quyền từng bang đưa ra, song cả hai chiến lược đều có sự thống nhất ý kiến của toàn hệ thống chính phủ (nghĩa là được ủng hộ bởi Bộ trưởng Ngân khố liên bang). Điều đó giúp cả hai chiến lược không bị cản trở bởi lý do thiếu nguồn lực hỗ trợ.

 

Một điều đáng nói khác là cả hai chiến lược trên đều có tính linh hoạt và được xây dựng dựa trên quá trình tham vấn mật thiết với lĩnh vực nhà ở tư nhân, chính quyền địa phương và các bên liên quan. Sự linh hoạt và cải tiến được đề cập ở đây bao gồm việc liên doanh phát triển những khu đất được quản lý bởi chính quyền cùng với các công trình xây dựng tư nhân.

 

Nhờ đó, chính quyền có quyền yêu cầu nhà thầu tư nhân cung cấp một số lượng nhà ở giá rẻ nhất định để đủ điều kiện được tham gia liên doanh này. Các chuyên gia cho rằng, nếu có thêm nguồn tài chính thông qua việc liên doanh thì chính quyền các bang này sẽ tận dụng nguồn tài chính bổ sung đó để đạt được thêm những kết quả khác.