Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 17/10 cho hay quân đội nước này đã đưa vào sử dụng Hệ thống Tên lửa Chiến thuật Lục quân (ATACMS) tầm xa được Mỹ chuyển giao theo thỏa thuận mà Kiev đã đạt được với Tổng thống Mỹ Joe Biden.

"ATACMS đã thể hiện được năng lực và độ chính xác. Xin gửi lời cảm ơn đặc biệt tới Mỹ", Tổng thống Zelensky cho biết, nhưng không nêu rõ mục tiêu bị hệ thống tên lửa tầm xa này tập kích. Đây là lần đầu tiên Ukraine xác nhận quân đội nước này đã sử dụng tên lửa ATACMS kể từ khi chiến sự với Nga bùng phát.

Video được Ukraine công bố cho thấy tổ hợp pháo phản lực HIMARS liên tiếp phóng ba tên lửa ATACMS từ một rặng cây trong đêm.

Phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Adrienne Watson sau đó xác nhận đã chuyển giao tên lửa ATACMS cho Ukraine.

"Chúng tôi tin rằng ATACMS sẽ tăng cường đáng kể khả năng chiến đấu của Ukraine mà không làm suy giảm năng lực sẵn sàng chiến đấu của quân đội Mỹ", Watson nói.

Tên lửa ATACMS có tầm bắn tối đa khoảng 300 km, nhưng Watson cho hay phiên bản được chuyển giao "gần đây" cho Ukraine có tầm bắn thấp hơn, khoảng 165 km. Một số quan chức Mỹ nói với CNN rằng Washington đã giữ kín thông tin về việc chuyển giao ATACMS cho Kiev nhằm gây bất ngờ cho Moskva.

Quân đội Ukraine hôm qua thông báo thực hiện các đợt tập kích thành công nhằm vào sân bay gần thành phố Lugansk ở miền đông và Berdyansk ở miền nam, gần biển Azov, phá hủy 9 trực thăng, một bệ phóng tên lửa phòng không, nhưng không nêu loại vũ khí được sử dụng.

Vị trí thành phố Berdyansk và các đô thị, khu dân cư tại tỉnh Zaporizhzhia. Đồ họa: RYV

Quan chức do Nga bổ nhiệm tại tỉnh Zaporizhzhia tuyên bố phòng không Nga đã đánh chặn tên lửa ATACMS nhằm vào Berdyansk, các quả đạn con trong tên lửa rơi xuống khu vực gần thành phố.

Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov nhận định quyết định chuyển tên lửa ATACMS cho Ukraine "là sai lầm chết người của Nhà Trắng". "Hậu quả của động thái này, vốn được giữ kín với công chúng, sẽ rất nghiêm trọng", đại sứ Antonov nói. "Mỹ tiếp tục thúc đẩy xung đột trực tiếp giữa NATO và Nga".

Ông Antonov tuyên bố "không một món quà nào của Mỹ ảnh hưởng tới cán cân sức mạnh" trong khu vực do Quân khu miền Bắc của Nga phụ trách. "Chúng tôi sẽ hoàn thành mọi nhiệm vụ của chiến dịch quân sự đặc biệt", ông nói.

Ukraine trong nhiều tháng đề nghị Mỹ cung cấp tên lửa ATACMS và cam kết không sử dụng vũ khí này để tập kích lãnh thổ Nga. Giới chức Ukraine tin rằng loại vũ khí này sẽ giúp họ thay đổi cục diện xung đột với Nga.

Theo các quan chức cấp cao Ukraine, tên lửa ATACMS sẽ cho phép quân đội nước này phá vỡ tuyến tiếp tế, tập kích căn cứ không quân và mạng lưới đường sắt tại các khu vực Nga đang kiểm soát mà trước đây họ không thể đánh trúng.

Lục quân Mỹ thử tên lửa ATACMS tại thao trường White Sands, bang New Mexico tháng 12/2021. Ảnh: US Army.

Với tầm bắn 165 km, tên lửa ATACMS có thể cho phép Ukraine tập kích mục tiêu xa gấp hai lần so với các loại rocket của pháo phản lực HIMARS và Tổ hợp Pháo phản lực Phóng loạt (MLRS) M270 mà họ đã được viện trợ.

ATACMS có nhiều biến thể, từ loại với đầu đạn nổ mạnh tới loại mang theo hàng trăm quả đạn con. Ngoài việc cho phép tập kích vị trí của lực lượng Nga ở khoảng cách xa hơn, khiến đối phương khó đáp trả, ATACMS có thể giúp Ukraine tấn công thêm nhiều mục tiêu ở bán đảo Crimea.