Vào tháng 3, Australia trở thành quốc gia đầu tiên cung cấp vaccine cho Papua New Guinea khi đảo quốc Thái Bình Dương này tăng vọt ca mắc COVID-19. Tính tới hiện tại, Canberra viện trợ cho Papua New Guinea gần 30.000 liều vaccine AstraZeneca.

Trong khi đó, Bắc Kinh đánh tiếng về việc cung cấp vaccine cho quốc đảo ở Thái Bình Dương từ tháng 2. Nhưng quốc gia này không phê chuẩn sử dụng khẩn cấp vaccine do Trung Quốc sản xuất cho tới tháng 5. 

Nhân viên y tế tại một điểm tiêm chủng ở Papua New Guinea. (Ảnh: Guardian)

Hôm 23/6, Papua New Guinea tuyên bố nhận 200.000 liều vaccine Sinopharm do Trung Quốc sản xuất. Chính phủ Papua New Guinea cho biết ban đầu số vaccine này sẽ được cung cấp cho công dân Trung Quốc tại nước này.

Trong bài xã luận mới đây, tờ Hoàn cầu Thời báo của Trung Quốc buộc Canberra "cài" các chuyên gia tư vấn của Australia ở Papua New Guinea để “phá hoại hợp tác vaccine của Trung Quốc với các quốc đảo Thái Bình Dương”.

Tờ này khẳng định Australia "ngấm ngầm" tìm cách trì hoãn việc Papua New Guinea phê chuẩn sử dụng khẩn cấp vaccine của Trung Quốc và "đe dọa các quan chức cấp cao của Papua New Guinea hoan nghênh vaccine của Trung Quốc". 

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân ủng hộ cáo buộc này của Hoàn cầu Thời báo, nói thêm rằng Bắc Kinh “bày tỏ quan ngại và kiên quyết phản đối” điều mà ông mô tả là “hành vi vô trách nhiệm” của Australia.

"Ai đó ở Australia đang sử dụng vaccine để thao túng, bắt nạt và ép buộc chính trị. Việc thờ ơ với cuộc sống và sức khỏe của người dân ở Papua New Guinea đi ngược lại với tinh thần nhân đạo cơ bản, làm gián đoạn tình hình chung của cuộc chiến chống đại dịch toàn cầu. Đây là hành động đạo đức giả và vô trách nhiệm", ông Vương nói trong cuộc họp báo hôm 5/7.

Bộ trưởng Phát triển Quốc tế và Thái Bình Dương Australia Zed Seselja gay gắt bác bỏ cáo buộc này trong chuyến thăm tới Papua New Guinea. 

“Khi nói đến việc triển khai vaccine, chúng tôi chỉ tập trung vào việc đảm bảo chúng tôi đang hỗ trợ nhiều nhất có thể. Nếu các gia khác muốn hỗ trợ, điều đó thật tuyệt vời. Chúng tôi giải quyết vấn đề này với thiện chí và chúng tôi sẽ tiếp tục làm những điều có lợi cho khu vực và cho Papua New Guinea", ông Seselja nói hôm 6/7. 

Về phần mình, Bộ trưởng Kế hoạch Papua New Guinea Rainbo Paita cảm ơn sự giúp đỡ của cả Trung Quốc và Australia giúp đối phó với đại dịch.

Các quan chức Australia từng nhiều lần bày tỏ quan ngại chính sách ngoại giao vaccine của Trung Quốc có thể đi kèm với các ràng buộc. 

Trong cuộc họp báo hôm 5/7, ông Vương bác bỏ cáo buộc này, khẳng định Trung Quốc đã làm hết sức mình “để giúp các nước đang phát triển cứu sống thêm nhiều sinh mạng vô tội”. 

"Chúng tôi không có mục đích địa chính trị hay ràng buộc chính trị nào đối với việc cung cấp vaccine của chúng tôi", ông Vương nói. 

Papua New Guinea, quốc gia 9 triệu dân hiện ghi nhận 17.000 ca mắc COVID-19 và 173 người chết. Các chuyên gia cho rằng số liệu thực tế cao hơn nhiều so với các con số thống kê này do thiếu hụt về xét nghiệm tại đảo quốc Thái Bình Dương.