"Chúng tôi cam kết hành động cùng nhau với tư cách đồng minh, không chỉ trong hoạt động hiệp đồng giữa quân đội hai nước, mà gồm cả khâu hoạch định chiến lược", đại biện lâm thời Mỹ tại Australia Michael Goldman nói trong một cuộc phỏng vấn của Đại học Quốc gia Australia hôm 1/4.

Goldman nhấn mạnh ưu tiên hàng đầu giữa hai nước là thảo luận phương án ứng phó chung trong kịch bản quân đội Trung Quốc dùng vũ lực tấn công đảo Đài Loan. Tuy nhiên, Mỹ và Australia đều chưa cam kết can thiệp quân sự nếu xảy ra xung đột hai bờ eo biển Đài Loan.

Tàu chiến Australia, Mỹ diễn tập trên Biển Đông năm 2020. Ảnh: US Navy.

Trung Quốc luôn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ chờ thống nhất, kể cả bằng vũ lực. Quan hệ hai bờ eo biển trở nên căng thẳng sau khi bà Thái Anh Văn, người từ chối công nhận chính sách "Một Trung Quốc", trở thành lãnh đạo hòn đảo năm 2016. Quân đội Trung Quốc nhiều lần điều máy bay áp sát đảo Đài Loan, đợt triển khai lớn nhất diễn ra hôm 26/3 với 20 máy bay các loại, đánh dấu leo thang căng thẳng đáng kể trong khu vực.

Đô đốc Philip Davidson, chỉ huy Bộ tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của hải quân Mỹ, hôm 9/3 cảnh báo Trung Quốc đang tăng tốc tham vọng thế chỗ Mỹ và có thể dùng vũ lực thu hồi đảo Đài Loan trong 6 năm tới.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin hôm 22/3 cũng nêu khả năng xảy ra xung đột giữa Trung Quốc đại lục và đảo Đài Loan trong cuộc hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Nobuo Kishi ở Tokyo. Hai bên nhất trí hợp tác chặt chẽ, nhưng không thảo luận cách phối hợp để phản ứng với tình huống khẩn cấp như vậy.