Với 25,36 triệu dân (số liệu 2019), Australia có hơn 70 thương hiệu xe hơi khác nhau, biến nơi đây thành thị trường xe hơi bị phân mảnh và cạnh tranh bậc nhất thế giới. Theo số liệu năm 2020, cứ 1.000 người Australia thì có 789 người sở hữu xe hơi (khoảng 19,8 triệu xe đang lưu hành).

Xe Trung Quốc tại Australia có tạo ra làn sóng thứ ba? Photo: motoring.com.au

Từ năm 2013, Chính phủ Australia đã chấm dứt các chính sách ưu đãi hào phóng mà các hãng xe hơi xem là cái phao cần thiết để hỗ trợ các nhà máy đang thua lỗ cũng như việc người tiêu dùng quay lưng với nền công nghiệp xe hơi nước nhà bằng việc không mua các xe sedan sản xuất tại Australia do giá thành sản xuất cao bởi lương công nhân cao. Sự sụp đổ của ngành công nghiệp này còn được đánh dấu với việc hãng xe Holden - hơn 70 năm hoạt động vốn được đánh giá là xe "quốc dân" đối với người Australia, đóng cửa vào tháng 10/2017 và chấm dứt hoạt động hoàn toàn vào năm 2021.

Nguyên nhân khác khiến ngành công nghiệp xe Australia bị khai tử có thể gồm thuế nhập khẩu xe hơi giảm mạnh do hiệp định thương mại tự do song phương với các nước sản xuất xe hơi như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan và Malaysia có hiệu lực trong những năm gần đây. Một nghiên cứu của Đại học Adelaide ước tính rằng sự chấm dứt hoạt động sản xuất xe hơi ở Australia sẽ khiến nước này mất 200.000 việc làm có thu nhập tốt.

Theo các chuyên gia nghiên cứu về thị trường xe hơi Trung Quốc thì ngành công nghiệp xe hơi của nước này đã trải qua sự bùng nổ chưa từng có trong 10 năm qua và đã tạo ra số lượng xe ngày càng tăng với tốc độ chóng mặt. Theo thống kê, nếu như năm 2003 chỉ 8/1.000 người sở hữu xe hơi thì hiện nay là 188/1.000 người (con số này ở Hồng Kông chỉ là 92/1.000).

Mặc dù phần lớn tiến trình này được hưởng lợi từ các chính sách thuận lợi của chính phủ nhằm giữ cho người mua xe hơi Trung Quốc mua sản phẩm trong nước thay vì nhập khẩu, điều đó đã không ngăn được các tập đoàn xe hơi lớn nhất của nước này đặt mục tiêu xuất khẩu đầy tham vọng hơn tới những thị trường nổi tiếng cạnh tranh và khó nhằn như ở Australia.

Tất cả các hãng sản xuất xe lớn nhất của Trung Quốc như Geely, BAIC, SAIC, Great Wall, Dongfeng đều có sản phẩm hiện diện tại thị trường Australia trong những năm gần đây và nhiều hãng trong số này đang đặt mục tiêu đánh chiếm thị phần trong các năm tiếp theo, nhằm mục tiêu tạo ra làn sóng thứ ba tại thị trường Australia như những gì mà các nhà sản xuất Nhật Bản và Hàn Quốc đã làm được suốt 40 năm qua.

Sự hiện diện ngày càng nhiều hơn của các hãng xe Trung Quốc mang lại cho người tiêu dùng Australia nhiều sự lựa chọn hơn khi quyết định mua xe bởi lẽ các nhà sản xuất Trung Quốc đưa ra những lợi thế khiến cho các nhà sản xuất đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ hay châu Âu cũng phải dè chừng khi quyết định mức giá bán sản phẩm của mình, nếu như không muốn bị người tiêu dùng quay lưng.

Với nhiều người Australia muốn mua xe bây giờ, câu hỏi được đem ra so sánh sẽ là tại sao lại bỏ tiền ra mua chiếc Ford Ranger giá $34.156 trong khi bạn có thể mua được chiếc xe tượng tự hiệu Steed của hãng Great Wall với giá $19.000. Tương tự như vậy, số tiền bỏ ra cho chiếc Mazda CX-3 sẽ là $30.500, trong khi chiếc MG XS tương tự chỉ là $19.000. MG là thương hiệu gốc Anh, nhưng được tập đoàn SAIC mua lại từ lâu.

Một số liệu thống kê sơ bộ cho thấy, trong 2020, doanh số xe bán ra tại thị trường Australia của các nhà sản xuất Trung Quốc đã tăng lên 40% so với 2019, trong khi các nhà sản xuất đến từ Đức lại giảm 30%. Số lượng 16.000 xe nhập khẩu vào Australia từ Trung Quốc chưa bằng 10% so với Nhật Bản (188.000 xe) hay chỉ bằng khoảng 20% so với Hàn Quốc (77.000 xe), nhưng xe Trung Quốc dường như hiện diện ngày càng nhiều hơn trên các tuyến đường của nước này bất chấp bối cảnh quan hệ song phương giữa hai nước đang có nhiều trở ngại.

Cũng cần phải lưu ý rằng tương lai của nền công nghiệp xe hơi thế giới là xe chạy điện và dường như Trung Quốc đã chuẩn bị rất tốt cho chiến lược đi trước, đón đầu này. Ví dụ chiếc xe điện hiệu MG eZS đang có giá $31.280 là chiếc xe điện rẻ nhất được giới thiệu tại thị trường Australia trong năm 2021, trong khi đối thủ cùng phân khúc của nó là Hyundai Ioniq là $34.330, Kona Electric lên đến gần $45.800. Doanh số tháng 1/2021 của MG thậm chí đứng thứ 11, suýt nữa lọt top 10.