Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và người đồng cấp Subrahmanyam Jaishankar phía Ấn Độ ngày 10/9 có cuộc họp bên lề các hội nghị của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (CSO) - năm nay được Nga đăng cai tổ chức tại Moscow.

Trong tuyên bố chung sau cuộc họp, hai nước nhất trí tình hình đối đầu hiện nay không phù hợp với lợi ích của cả hai bên.

"Các bộ trưởng đồng ý rằng quân đội biên giới của cả hai bên nên tiếp tục đối thoại, nhanh chóng thoái lui, duy trì khoảng cách phù hợp và giảm căng thẳng", tuyên bố chung nhấn mạnh.

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc và Ấn Độ nói hai nước sẽ có những biện pháp mới để "duy trì và củng cố hòa bình và yên ổn" ở khu vực. Tuyên bố chung không giải thích cụ thể những biện pháp này.

Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar (trái) và người đồng cấp Vương Nghị phía Trung Quốc. Ảnh: Vikram Misri.

Dẫn nguồn tin chính phủ, Reuters cho biết Bộ trưởng Jaishankar đã bày tỏ quan ngại sâu sắc với ông Vương về việc Trung Quốc gia tăng lực lượng gần Đường Kiểm soát Thực tế (LAC), ranh giới giữa Ấn Độ và Trung Quốc trong khu vực tranh chấp.

Nguồn tin khẳng định "phía Trung Quốc không đưa ra được cách giải thích đáng tin cậy về việc triển khai".

"Cách hành xử khiêu khích của lực lượng tiền tuyến Trung Quốc trong nhiều vụ xâm phạm dọc LAC cho thấy sự không tôn trọng các thỏa thuận và nguyên tắc song phương", Bộ trưởng Jaishankar nói mọi âm mưu đơn phương thay đổi nguyên trạng sẽ bị phản ứng.

Tình hình biên giới Ấn - Trung căng thẳng trong nhiều tháng qua. Lực lượng hai nước ngày 15/6 đụng độ đẫm máu tại thung lũng Galwan khiến 20 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng. Phía Trung Quốc đến nay không tiết lộ số thương vong.

Đầu tuần này, Bộ chỉ huy Chiến khu Miền Tây của Trung Quốc còn cáo buộc quân Ấn Độ xâm nhập và bắn chỉ thiên khiêu khích lực lượng tuần tra biên giới. Ấn Độ bác bỏ cáo buộc, tố cáo lực lượng Trung Quốc mới là bên nổ súng và "vi phạm trắng trợn" thỏa thuận không dùng súng ở vùng tranh chấp.

Theo BBC, tuyên bố chung của bộ trưởng hai nước là diễn biến gây nhiều bất ngờ. Trong vài ngày qua, giới chức các bên đã công kích gay gắt phía còn lại về căng thẳng biên giới. Một số chuyên gia còn lo ngại nguy cơ bùng phát xung đột vũ trang cục bộ, đặc biệt sau sự cố nổ súng.

Truyền thông Trung Quốc tuần này tiết lộ Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) cho lính dù tập trận ở Tây Tạng. Global Times đêm 10/9 còn đe dọa mọi đối thoại với Ấn Độ cần đi kèm "sẵn sàng chiến tranh". Hai nước đã tăng quân và triển khai máy bay chiến đấu áp sát biên giới.

Tuyên bố chung của bộ trưởng hai nước cho thấy đối thoại qua các kênh không chính thức đã tạm thời thành công. Tuy nhiên, Ấn Độ và Trung Quốc cũng từng đạt đồng thuận giảm căng thẳng trong quá khứ, rồi đối đầu biên giới vẫn tăng nhiệt nguy hiểm trở lại.