"Việc Mỹ thường xuyên điều tàu chiến, máy bay để giám sát ở phạm vi gần với Trung Quốc đã gây tổn hại nghiêm trọng an ninh quốc gia của chúng tôi", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nói tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh ngày 31/5.

Bình luận được bà Mao đưa ra khi đề cập việc Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương quân đội Mỹ (INDOPACOM) cáo buộc tiêm kích Trung Quốc có hành động "áp sát nguy hiểm" trinh sát cơ RC-135 Mỹ hoạt động trong không phận quốc tế ở Biển Đông ngày 26/5.

Trong video được Mỹ công bố, tiêm kích J-16 Trung Quốc bay cạnh chiếc RC-135, rồi bất ngờ cắt ngang trước mũi ở khoảng cách hơn 120 m, gây ra vùng nhiễu động không khí làm rung lắc máy bay Mỹ.

Tuy nhiên, bà Mao cho rằng các "hoạt động khiêu khích, nguy hiểm của Mỹ là nguyên nhân các vấn đề an ninh trên biển". Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc kêu gọi Mỹ "lập tức chấm dứt" hành động này và Bắc Kinh "sẽ tiếp tục thực hiện tất cả bước cần thiết để bảo vệ an ninh của mình".

Người phát ngôn đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ Liu Pengyu trước đó nói rằng Mỹ trong thời gian dài đã thường xuyên triển khai máy bay và tàu do thám áp sát Trung Quốc, gây nguy hiểm nghiêm trọng cho an ninh quốc gia của Bắc Kinh. "Trung Quốc kêu gọi Mỹ ngừng các hành động khiêu khích nguy hiểm như vậy và ngừng đổ lỗi cho Bắc Kinh", Liu cho biết.

Trong khi đó, quan chức quốc phòng cấp cao Mỹ cho biết đã có "sự gia tăng đáng báo động" về số lượng các vụ chạm mặt trên biển của máy bay, tàu Trung Quốc. Những hành động này có "khả năng tạo ra sự cố hoặc tính toán sai lầm", quan chức cảnh báo.

Tình huống tương tự xảy ra hồi tháng 12 năm ngoái giữa chiến đấu cơ Trung Quốc và máy bay RC-135 của Mỹ, buộc phi cơ Mỹ phải "thực hiện các thao tác cơ động để tránh va chạm".

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh ngày 29/5. Ảnh: Bộ Ngoại giao Trung Quốc

Sự việc xảy ra trong bối cảnh căng thẳng kéo dài trong quan hệ Mỹ - Trung. Lầu Năm Góc hôm 29/5 nói rằng nói Trung Quốc từ chối lời mời về cuộc gặp giữa Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và người đồng cấp Trung Quốc Lý Thượng Phúc tại diễn đàn an ninh Đối thoại Shangri-La ở Singapore cuối tuần này.

Phản hồi về thông tin trên, bà Mao Ninh nói Mỹ biết rõ lý do khiến hai nước bế tắc về mặt đối thoại. "Phía Mỹ nên nghiêm túc tôn trọng chủ quyền, an ninh và các mối quan tâm lợi ích của Trung Quốc, lập tức sửa chữa những hành vi sai trái của họ", bà Mao nói, đồng thời hối thúc Washington "thể hiện sự chân thành", tạo điều kiện và bầu không khí cần thiết cho đối thoại giữa quân đội hai bên.