Thuốc tránh thai là gì?

Thuốc tránh thai có tác dụng ngăn cản quá trình thụ thai giữa trứng và tinh trùng. Các viên thuốc chứa hormone để thay đổi cách cơ thể hoạt động và tránh mang thai. Hormone là các chất hóa học kiểm soát hoạt động của các cơ quan của cơ thể. Trong trường hợp này, các hormone trong thuốc tránh thai buồng trứng và tử cung

Thuốc tránh thai hoạt động thế nào?

Hầu hết các loại thuốc tránh thai là "thuốc kết hợp" có chứa hỗn hợp hormone estrogen và progesterone để ngăn ngừa rụng trứng (giải phóng trứng trong chu kỳ hàng tháng). Một người phụ nữ không thể mang thai nếu cô ấy không rụng trứng vì không có trứng để thụ tinh.

Thuốc tránh thai cũng hoạt động bằng cách làm dày chất nhầy xung quanh cổ tử cung, khiến tinh trùng khó đi vào tử cung và chạm tới bất kỳ trứng nào có thể đã được giải phóng. Các hormone trong Thuốc tránh thai đôi khi cũng có thể ảnh hưởng đến niêm mạc tử cung, khiến trứng khó bám vào thành tử cung.

Thuốc tránh có những loại nào và uống khi nào?

- Thuốc tránh thai hàng ngày: Thuốc được sử dụng hàng ngày có thể mang lại hiệu quả >90%. Tuy nhiên, nếu thuốc không được sử dụng hàng ngày thì hiệu quả việc tránh thai là không cao. Ngoài ra thuốc còn có tác dụng điều hòa kinh nguyệt và giảm thiểu mụn cho phụ nữ.

- Thuốc tránh thai khẩn cấp 36 giờ(h): Thuốc này chỉ có tác dụng sau quan hệ 36 giờ trở lại, uống sau khoảng thời gian này thì thuốc không có tác dụng.

- Thuốc tránh thai khẩn cấp 72 giờ(h):Thuốc này chỉ có tác dụng sau quan hệ 72 giờ trở lại, uống sau khoảng thời gian này thì thuốc không có tác dụng. Nếu thuốc sử dụng trong 24h sau quan hệ thì tác dụng có thể đạt tới 90%

- Thuốc tránh thai khẩn cấp 120 giờ(h): Đây là một trong những loại thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng cao gấp nhiều lần so với các loại thuốc khác. Với tác dụng thay đổi toàn bộ nội tiết tố của nữ giới chặn đứng quá trình rụng trứng. Loại thuốc này có tác dụng khá mạnh, đôi khi còn dẫn đến trường hợp phá thai sớm. Khi sử dụng thuốc này bạn nên tham vấn bác sĩ và cân nhắc kỹ trước khi dùng

Một số lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai

Uống thuốc tránh thai hàng ngày:

- Loại 21 viên: Uống từ ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt, uống mỗi ngày 1 viên đúng giờ và uống liên tục trong 21 ngày. Sau khi uống hết vỉ đầu tiên, dừng 7 ngày sau đó bắt đầu uống vỉ tiếp theo, cứ như vậy cho đến khi không còn nhu cầu tránh thai thì dừng lại.Nên kết hợp sử dụng bao cao su nếu quan hệ tình dục trong vòng 7 ngày đầu kể từ khi sử dụng thuốc

- Loại 28 viên: Uống thuốc tránh thai vào ngày thứ 5 của chu kỳ kinh nguyệt, uống liên tục theo thứ tự được ký hiệu trên vỉ thuốc, mỗi ngày uống 1 viên vào 1 thời điểm nhất định. Uống hết 21 viên trắng chuyển sang 7 viên Fe, cứ tiếp tục uống như vậy cho đến khi không còn nhu cầu ngừa thai.

Lưu ý:

Nếu bạn quên uống thuốc tránh thai 1 ngày, hãy uống bù lại 1 viên ngay khi nhớ ra. Nếu 2 ngày bạn quên không uống thuốc tránh thai, ngày thứ 3 hãy uống bù 2 viên. Nếu 3 ngày bạn quên không uống tránh thai, thì hãy ngừng uống cho đến khi hết tháng đó và bắt đầu lại khi có chu kỳ mới

Uống thuốc tránh thai khẩn cấp:

- Thời gian dùng thuốc càng sớm thì hiệu quả càng cao. Nếu sử dụng thuốc sau 24 giờ (với thuốc 24h),36 giờ (với thuốc 36h),72 giờ (với thuốc 72h) giờ thì tác dụng tránh thai sẽ giảm đi đáng kể, nhiều trường hợp tránh thai thất bại.

- Theo các chuyên gia y tế, không nên quá lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Không dùng quá 2 liều/tháng và quá 3 lần/năm để bảo vệ sức khỏe của bản thân, đặc biệt là khả năng sinh sản.

Ai KHÔNG sử dụng được thuốc tránh thai?

Không phải tất cả phụ nữ đều có thể - hoặc nên - sử dụng thuốc tránh thai. Trong một số trường hợp, các điều kiện y tế hoặc các điều kiện khác làm cho việc sử dụng thuốc tránh thai kém hiệu quả hơn hoặc có nhiều rủi ro hơn. 

Ví dụ, không nên dùng cho những phụ nữ bị cục máu đông, một số loại ung thư hoặc một số  chứng đau nửa đầu . Nó cũng có thể không được khuyến khích cho những cô gái bị chảy máu âm đạo không rõ nguyên nhân (chảy máu không trong thời kỳ của họ) hoặc những người nghĩ rằng họ có thể mang thai.

Tác dụng phụ thuốc tránh thai hàng ngày sau khi uống

Trong vòng 2–3 tháng đầu khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày, bạn có thể sẽ gặp các triệu chứng:

Ra máu âm đạo: khoảng 50% số phụ nữ uống thuốc tránh thai bị ra máu âm đạo ngoài kỳ kinh, hay gặp nhất trong vòng 3 tháng đầu sau khi dùng thuốc. Nên đi khám bác sĩ nếu bị ra máu từ 5 ngày trở lên trong khi đang dùng thuốc hoặc bị ra máu nhiều trong 3 ngày trở lên.

Buồn nôn: buồn nôn nhẹ có thể xảy ra khi bắt đầu dùng thuốc. Tuy nhiên, triệu chứng buồn nôn thường tự hết sau một thời gian ngắn.

Cương ngực: Tình trạng này thường sẽ cải thiện sau khi dùng thuốc được một vài tuần. Tuy nhiên, nếu thấy xuất hiện u cục hoặc đau kéo dài không hết thì cần đi khám bác sĩ.

Đau đầu: Nên đi khám nếu thấy xuất hiện những kiểu đau đầu lạ.

Tăng cân: Một số phụ nữ bị giữ nước nhiều hơn, nhất là ở vùng ngực và hông.

Thay đổi tâm trạng: một số phụ nữ bị trầm cảm hoặc có những thay đổi cảm xúc khác trong khi uống thuốc tránh thai.

Không thấy kinh nguyệt: có những khi mặc dù thuốc được uống đúng, song kinh nguyệt vẫn không xuất hiện.

Giảm ham muốn tình dục: do có chứa hoóc môn nên thuốc có thể ảnh hưởng đến ham muốn.

Khí hư: Một số phụ nữ có thể thấy những thay đổi về khí hư (tăng hoặc giảm).

Tác dụng phụ thuốc tránh thai khẩn cấp sau khi uống

- Buồn nôn, chảy máu âm đạo bất thường, đau dạ dày, đau đầu, chóng mặt.

- Kinh nguyệt thất thường hoặc rong kinh.

Chửa ngoài tử cung xảy ra nhiều hơn ở những phụ nữ dùng thuốc tránh thai. Nguy cơ này có thể tăng khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp dài ngày và thường ở những người thừa cân.

Thuốc tránh thai khẩn cấp làm tăng nguy cơ bị bệnh huyết khối tắc mạch so với người không dùng thuốc.