Thủ tướng đắc cử Samoa Fiame Naomi Mata'afa cùng các thẩm phán và những người ủng hộ bà sáng nay có mặt tại tòa nhà quốc hội để chuẩn bị thành lập chính phủ mới, song bị chặn cửa không được vào bên trong.

Cảnh sát ngăn bà vào trong tòa nhà, trong khi thư ký quốc hội tuyên bố chỉ có thể cho phép tổ chức phiên nhậm chức theo lệnh của nguyên thủ Tuimalealiifano Va'aletoa Sualauvi II.

Diễn biến này đẩy Samoa, quốc đảo ở Thái Bình Dương, rơi vào khủng hoảng hiến pháp khi cựu thủ tướng Tuilaepa Sailele Malielegaoi, người đã nắm quyền suốt 22 năm và bất ngờ thua cuộc bầu cử năm nay, không đồng ý chuyển giao quyền lực cho bà Mata'afa. Ông Tuilaepa là một trong những lãnh đạo tại vị lâu nhất thế giới.

Nguyên thủ Tuimalealiifano là một đồng minh của cựu thủ tướng Tuilaepa. Ông này tuần trước tuyên bố không đồng ý để quốc hội chứng nhận phiên nhậm chức của bà Fiame. Chủ tịch quốc hội Samoa hôm 23/5 khẳng định ủng hộ Tuimalealiifano.

Ngay sau khi cấm cửa Thủ tướng đắc cử, Tuilaepa còn tổ chức một cuộc họp báo tuyên bố chính phủ của ông vẫn nắm quyền, bất chấp kết quả bầu cử trước đó.

"Chỉ có một chính phủ ở Samoa, ngay cả khi chúng tôi chỉ là chính phủ giám sát. Chúng tôi vẫn giữ vai trò này và hoạt động bình thường", nhà báo Samoan Lagipoiva Cherelle Jackson dẫn lại lời của cựu thủ tướng Tuilaepa.

Bà Fiame Naomi Mata'afa tại sân bay Apia, Samoa, hồi tháng 9/2017. Ảnh: AAP.

Trước sự bất hợp tác của Tuilaepa, các nghị sĩ ủng hộ Thủ tướng đắc cử Mata'afa đã quyết định tổ chức một buổi lễ tuyên thệ nhậm chức trong lều dã chiến dựng bên ngoài quốc hội và thông báo trên mạng xã hội rằng bà là Thủ tướng mới của Samoa.

Bà Mata'afa trước đó cũng động viên người ủng hộ "hãy để pháp luật xử lý" và hẹn gặp lại mọi người bên trong tòa nhà quốc hội sau này.

Chiến thắng của bà Mata'afa, sinh năm 1957, được coi là một cột mốc quan trọng không chỉ đối với Samoa mà còn đối với cả Nam Thái Bình Dương, nơi có ít lãnh đạo nữ.

Thủ tướng đắc cử Samoa là một người ủng hộ nữ quyền và thường xuyên chỉ trích người tiền nhiệm. Bà đã cam kết dừng dự án phát triển cảng trị giá 100 triệu USD được Bắc Kinh hỗ trợ, cho rằng nó không phù hợp với một nước vốn mắc nợ Trung Quốc.