Người di cư bị trục xuất khỏi Mỹ tập trung tại khu vực biên giới Mỹ-Mexico, trước khi được đưa về một trại tạm ở Tijuana, Mexico ngày 22/7/2019. (Ảnh: AFP)

Ngày 24/7, một thẩm phán liên bang tại bang California đã ra phán quyết chặn quy định mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm ngăn chặn dòng người di cư muốn xin tị nạn tại Mỹ. Phán quyết có hiệu lực ngay lập tức.

Phán quyết của thẩm phán quận Bắc California Jon Tigar được đưa ra sau khi lắng nghe các ý kiến của các bên liên quan về chính sách mới gây tranh cãi của chính quyền. Theo thẩm phán Tigar, các quy định mới không phù hợp với luật tị nạn hiện hành.

Tuần trước, các tổ chức gồm Hiệp hội Quyền tự do Mỹ, Trung tâm Luật pháp chống nghèo đói phương Nam và Trung tâm Bảo vệ các quyền Hiến pháp - bảo vệ quyền lợi của người di cư, đã đệ đơn lên tòa án tại California phản đối các quy định mới của chính quyền Tổng thống Trump.

Trong đơn kiện, những tổ chức này cho rằng các biện pháp mới vi phạm luật nhập cư, vốn nêu rõ rằng những người xin tị nạn có thể không bị bắt dựa theo lộ trình tới Mỹ của những người này.

Trong khi đó, theo các quy định mới của Nhà Trắng, được công bố ngày 15/7 vừa qua, người di cư vượt biên từ Mexico vào biên giới phía Nam nước Mỹ sẽ không được xin tị nạn vào nước này.

Ngoài ra, những người di cư đi qua Mexico muốn xin tị nạn tại Mỹ phải có sự bảo trợ của một nước thứ ba. Biện pháp mới này chủ yếu nhằm vào người dân từ các nước Trung Mỹ như Honduras, Guatemala và El Salvador, đang tìm cách xin tị nạn tại Mỹ.

“Nước thứ 3 an toàn” là khái niệm chỉ một quốc gia trên đường trung chuyển của những dòng người di cư tới Mỹ, cấp quy chế tị nạn cho họ trong thời gian làm thủ tục nhập cảnh vào Mỹ một cách hợp pháp.

Điều này cũng đồng nghĩa với việc quốc gia đó phải đối mặt với khả năng sẽ phải chăm lo cho những người di cư này một cách lâu dài nếu họ bị chính quyền Mỹ từ chối nhập cảnh, hay nói cách khác là chia sẻ gánh nặng người di cư.

Thẩm phán Tigar đưa ra phán quyết trên sau khi thẩm phán tại thủ đô Washington Timothy Kelly trước đó cùng ngày từ chối ngăn chặn quy định trên của chính phủ Mỹ theo kiến nghị của các tổ chức ủng hộ di cư trong một vụ kiện riêng rẽ.

Tuy nhiên, với phán quyết của thẩm phán Tigar, chính sách mới của Tổng thống Trump sẽ không được thực thi cho đến khi rắc rối pháp lý này được giải quyết.

Theo thống kê, trong tháng 5 vừa qua, Lực lượng Tuần tra biên giới Mỹ đã bắt giữ hơn 144.000 người di cư vượt biên vào Mỹ, mức cao nhất trong vòng 13 năm qua. Số người di cư bị bắt giữ trong tháng sau đó đã giảm còn 104.000 người, song vẫn cao hơn 142% so với năm trước.

Mỹ đang phải đối mặt với làn sóng di cư từ một số quốc gia Trung Mỹ đói nghèo và đầy bạo lực.

Số người di cư đổ về nước này tìm cơ hội tị nạn vượt khả năng cung cấp nơi tạm trú của chính quyền địa phương và khiến quá trình xét duyệt tiếp nhận bị quá tải. Tổng thống Trump liên tục gọi đây là "cuộc xâm lược" và chủ trương thúc đẩy cuộc chiến chống nhập cư bất hợp pháp.