“Thái Thượng Lão Quân” – cụm từ trong trend của cư dân mạng – được nhiều người quan tâm về lai lịch nhân vật này trong Tây Du Ký. Hình ảnh về vị tiên ông khắc sâu trong trí nhớ nhiều thế hệ khán giả với cảnh một ông lão râu tóc bạc phơ, mặc bộ đồ bát quái, tay cầm phất trần.

Hình ảnh Thái Thượng Lão Quân là một vị tiên ông được nhiều khán giả nhớ tới qua hàng chục năm.

Thái Thượng Lão Quân lợi hại ra sao?

Trong Tây Du Ký 1986, Thái Thượng Lão Quân là nhân vật có vị trí chỉ sau Ngọc Hoàng trong hàng ngũ các thượng tiên hàng đầu thiên giới. Tuy chỉ là nhân vật phụ nhưng có vai trò quan trọng, từng phải đối đầu với Tôn Ngộ Không, nổi bật nhất là cảnh trong lò bát quái.

Trong nguyên tác có viết ở trên Thiên đình, Ngọc Hoàng cùng Vương Mẫu ra ngoài đón tiếp lúc Lão Quân đích thân đến thăm Linh Tiêu Điện. Điều đó đủ thấy vị trí của Thái Thượng Lão Quân trên Thiên đình rất lớn.

Thái Thượng Lão Quân là nhân vật có vị trí chỉ sau Ngọc Hoàng.

Thái Thượng Lão Quân ở trong Đẩu Suất Thiên Cung. Trong Tây Du Ký hồi thứ 5 có đoạn viết, Tôn Ngộ Không vào Bàn Đào Viên của Vương Mẫu nương nương, không chỉ tự tiện ăn đào tiên mà còn uống rượu say, tiến vào Đẩu Suất Thiên Cung nhân lúc Thái Thượng Lão Quân không có ở đó liền dốc hết 5 bình hồ lô đựng kim đan vào miệng. Đây là 5 chiếc bình đựng cửu chuyển kim đan mà Thái Thượng Lão Quân tốn rất nhiều công sức, thời gian mới luyện thành. Vì thế khi biết chuyện, ông đã rất tức giận.

Tề Thiên Đại Thánh ăn hết 5 bình hồ lô đựng kim đan.

Sau đó khi bắt được Tề Thiên Đại Thánh, Thái Thượng Lão Quân đã nhốt vào lò bát quái 49 ngày, muốn luyện hóa Tôn hành giả và số kim đan trong bụng thành kim đan mới. Nào ngờ, Tề Thiên Đại Thánh mình đồng da sắt chẳng hề hấn gì, sau khi ra khỏi lò bát quái còn đẩy Thái Thượng Lão Quân ngã.

Cảnh quay tại lò bát quái của Thái Thượng Lão Quân.

Cú ngã đó không có nghĩa ông thua kém phép thuật so với Tôn Ngộ Không. Thái Thượng Lão Quân dành cả cuộc đời để luyện chế đan dược và thần khí. Ngài đã chế tạo ra nhiều thần khí như vòng Kim Cang Trát, gậy như ý của Tôn Ngộ Không, cào đinh ba của Bát Giới, Tử kim hồ lô, quạt ba tiêu, dây thừng hoàng kim và nhiều vũ khí lợi hại khác.

Trong lần Tôn Ngộ Không bị đuổi khỏi Thiên Cung, Ngọc Hoàng từng phái Nhị Lang Thần đi đánh một trận “long trời lở đất” nhưng không phân thắng bại, cuối cùng Thái Thượng Lão Quân chỉ đứng trên trời ném nhẹ cái vòng Kim Cang Trát, đập trúng Tôn Ngộ Không mà khiến Tề Thiên Đại Thánh bị hôn mê, đành bị bắt trói.

Vòng Kim Cang Trát là pháp bảo của Thái Thượng Lão Quân.

Chiếc vòng lợi hại này từng được nhắc tới trong một tập phim khác. Khi Thanh Ngưu Tinh - con trâu của nhà Thái Thượng Lão Quân xuống hạ giới, đối đầu với Tôn Ngộ Không, nó đã ăn cắp chiếc vòng này là pháp bảo tùy thân của Thái Thượng Lão Quân. Có vòng trong tay đồng nghĩa với việc có được binh khí của đối thủ, bởi chỉ cần đưa vòng ra có thể hút được bất kỳ binh khí, pháp bảo nào.

Tử Kim Hồ Lô cũng là một bảo bối do Thái Thượng Lão Quân luyện thành.

Một bảo bối khác của Thái Thượng Lão Quân cũng rất lợi hại, chính là Tử Kim Hồ Lô được luyện từ quả hồ lô của một cây mây tiên trên núi Côn Luân từ thời khai thiên hỗn độn. Khi đứng trước hồ lô này, nếu bị gọi tên mà trả lời thì ngay lập tức sẽ bị hút vào bên trong, chưa đầy 2 canh giờ sau sẽ hóa thành tro bụi.

Vị Thái Thượng Lão Quân này chính là tổ sư gia của Đạo giáo. Ông chính là nguyên mẫu của Lão Tử. Ý nghĩa từ “Thái Thượng” nghĩa là tối cao, không gì có thể cao hơn. Tên của những vị thần tối cao trong Đạo giáo thường thêm chữ “Thái Thượng” vào trước để thể hiện sự tôn kính.

Thái Thượng Lão Quân chính là tổ sư gia của Đạo giáo.

Theo phản ánh của Hiệp hội Đạo giáo Trung Quốc thì Thái Thượng Lão Quân trong truyền thuyết là bậc thần tiên tối cao trong Đạo giáo, có trước cả trời đất, là nguyên khí thời hỗn mang ngưng kết mà thành, có quyền phép cao cường, ngay cả Ngọc Hoàng cũng kính nể.

Đời thường của nam nghệ sĩ đóng Thái Thượng Lão Quân

Nghệ sĩ gạo cội Trịnh Dung là người đảm nhận vai vị thần tiên này trong phim Tây Du Ký 1986. Theo Sohu, thời điểm quay, ông đã là một tên tuổi “đức cao vọng trọng” trong giới văn hóa nghệ thuật. Ông được tôn kính bởi tài năng, đức độ, thái độ làm nghề nghiêm túc, cách sống nghiêm chỉnh.

Trịnh Dung là nghệ sĩ thể hiện thành công vai Thái Thượng Lão Quân.

Vai diễn Thái Thượng Lão Quân cũng là vai trên phim truyền hình của ông được nhiều khán giả biết tới nhất, giúp ông nổi tiếng hơn trong suốt mấy chục năm. Dù chỉ là vai phụ, ông đã toát lên được thần thái của một vị tiên ông. Nhiều nơi còn sử dụng hình ảnh của ông để tạc tượng, treo tranh về Thái Thượng Lão Quân. Hình ảnh của ông trong phim đạt tới độ kinh điển, tái hiện nhân vật một cách hoàn hảo.

Hình ảnh của ông trong phim đạt tới độ kinh điển.

Ông sinh năm 1924, là một nghệ sĩ kịch có tầm ảnh hưởng lớn. Khi bắt tay vào ghi hình cùng đoàn phim Tây Du Ký, ông luôn là người có mặt đầu tiên để chuẩn bị dù khi đó ông đã là nghệ sĩ có tên tuổi. Điều đó đủ thấy về thái độ làm nghề của ông. Khi đoàn phim chuẩn bị trà cho ông, ông nói chỉ uống nước sôi, để giúp đoàn tiết kiệm chi phí.

Ngoài vai Thái Thượng Lão Quân, ông từng ghi dấu ấn trên màn ảnh qua các tác phẩm: Lưỡng Cung Hoàng Thái Hậu, Đường Minh Hoàng, Chu Ân Lai, Tam Quốc Diễn Nghĩa (bản 1994)… Trong những bức được chụp lại, khi tuổi đã cao, ông trông vẫn minh mẫn.

Một số vai diễn của nghệ sĩ Trịnh Dung.

Ông cũng là thành viên của Hiệp hội nhà viết kịch Trung Quốc, Giám đốc Liên đoàn Văn học và Nghệ thuật Bắc Kinh, thành viên Ủy ban Nghệ thuật của Nhà hát Nghệ thuật Nhân dân Bắc Kinh.

Hình ảnh nghệ sĩ trong tiệc sinh nhật mừng thọ 98 tuổi (trái).

Ngày 24/12/2022, nam nghệ sĩ qua đời tại Bắc Kinh. Ông hưởng thọ 98 tuổi. Nhà hát Nghệ thuật Nhân dân Bắc Kinh nơi ông gắn bó đã đăng cáo phó. “Tôn Ngộ Không” Lục Tiểu Linh Đồng cùng nhiều thế hệ nghệ sĩ, các khán giả đều bày tỏ tiếc thương trước sự ra đi của ông.