Trong tác phẩm kinh điển Tây Du Ký 1986, có 1 diễn viên ngay khi bước vào phòng, tổ hóa trang đã phải thốt lên: “Không cần hóa trang nữa vì quá giống nhân vật rồi”. Đó chính là diễn viên Tả Đại Phân trong vai Quan Thế Âm Bồ Tát.

Tôn Ngộ Không và Quan Thế Âm Bồ Tát trong Tây Du Ký 1986.

Trong các kiếp nạn trên đường đi lấy chân kinh, Tôn Ngộ Không gặp nhiều khó khăn khi đối đầu Hồng Hài Nhi. Trong lần đối đầu ở Khô Tùng Giản Hỏa Vân Động, Ngộ Không bị Hồng Hài Nhi dùng lửa thiêu đến mức suýt mất mạng, buộc phải cầu cứu Quan Âm Bồ Tát.

Phải đối mặt với Hồng Hài Nhi là 1 trong những kiếp nạn của Tôn Ngộ Không.

Phật Bà Quan Âm đã dùng pháp thuật thu phục Hồng Hài Nhi, biến cậu thành Thiện Tài Đồng Tử, 1 trong 2 người trợ thủ trung thành bên cạnh. Hồng Hài Nhi trở thành biểu tượng cho sự cảm hóa, giúp Quan Âm cầm giữ bình nước cam lồ, mang lại sự thanh tịnh.

Có thể thấy, sự từ bi hỷ xả của Quan Âm Bồ Tát đã thu phục được Hồng Hài Nhi. Dù trước đó Hồng Hài Nhi đã biến hóa, giả làm Quán Thế Âm để lừa và bắt Trư Bát Giới, nhưng sau này, Phật Bà cũng không trách tội mà thu nhận làm đệ tử.

Hình ảnh Phật Bà Quan Âm trong Tây Du Ký 1986 tượng trưng cho sự từ bi hỷ xả.

Hình ảnh Quan Âm Bồ Tát đã trở thành biểu tượng cho sự từ bi và quyền năng pháp lực phi thường. Gương mặt hiền từ, phúc hậu ấy giúp tạo nên hình tượng kinh điển cho vai diễn được nhớ suốt đời của nữ nghệ sĩ Tả Đại Phân.

Nữ nghệ sĩ Tả Đại Phân diễn xuất thành công, khó ai có thể vượt qua được bà trong hình tượng Quan Thế Âm Bồ Tát.

Hậu trường ly kỳ khi đóng vai Quan Thế Âm Bồ Tát

Dù có nhiều diễn viên đảm nhận các vai Quan Âm trong những tác phẩm khác nhưng vai diễn do nghệ sĩ Tả Đại Phân hóa thân trong Tây Du Ký 1986 vẫn được xem là mẫu mực nhất. Nhiều khán giả nhận định khó ai có thể vượt qua được tài năng lẫn dung mạo rất thần thái của nữ nghệ sĩ này.

Quan Âm Bồ Tát do nữ diễn viên hóa thân đã thể hiện được phong thái vừa uy nghiêm, tôn quý, vừa trang nhã, điềm đạm, khiến nhiều người dân còn lầm tưởng bà chính là hiện thân của Phật Bà Quan Thế Âm.

Bà sinh năm 1943 tại Hồ Nam, Trung Quốc, tham gia vào đoàn kịch của tỉnh từ năm mới 13 tuổi. Sau đó, bà được đoàn giao nhiều vai chính. Thời điểm đóng vai Quan Thế Âm Bồ Tát, bà đã là một tên tuổi lớn. Dù vậy, đây vẫn là vai diễn khiến bà được khán giả nhớ tới nhiều nhất, giúp tên tuổi bà phủ sóng toàn Châu Á.

Nghệ sĩ Tả Đại Phân chụp hình cùng nữ đạo diễn Dương Khiết và "Đường Tăng".

Lúc đầu, chủ nhiệm của phim Tây Du Ký 1986 là Lý Thành Nho muốn tìm 1 diễn viên có ngoại hình xinh đẹp, trẻ trung hơn. Tuy nhiên đạo diễn Dương Khiết đã kịch liệt phản đối vì bà kiên định với việc chọn diễn viên Tả Đại Phân.

“Khi Lý Thành Nho phàn nàn: Bao nhiêu diễn viên xinh đẹp như thế chị không chọn, lại đi chọn người đã nhiều tuổi, lên hình sẽ không đẹp đâu, Dương Khiết liền dứt khoát: Diễn viên là do tôi chọn hay cậu chọn", nữ đạo diễn từng kể lại.

Khi trả lời truyền thông, Dương Khiết nói bà thấy Tả Đại Phân có nhiều nét giống hình tượng Quan Âm Bồ Tát mà bà muốn tìm kiếm cho nhân vật này. Xuất phát từ 1 lần bà đến Hồ Nam, tình cờ xem Tả Đại Phân đóng vai Quan Âm Bồ Tát trên sân khấu kịch. Khi đó, bà đã lui vào hậu trường gặp gỡ và khen ngợi trực tiếp nữ diễn viên: "Sau này khi quay phim, nếu cần diễn viên đóng vai Quan Thế Âm, chắc chắn tôi sẽ mời cô tham gia diễn xuất".

Đúng như lời hẹn năm xưa, năm 1982, khi nhận quay Tây Du Ký, bà đã lập tức nghĩ tới Tả Đại Phân. Sau này đạo diễn khẳng định đây chính là quyết định sáng suốt nhất.

Thần thái của nữ diễn viên đã lột tả được chân thực theo đúng mong muốn của đạo diễn về nhân vật.

Tuy nhiên sự lựa chọn của đạo diễn cũng vấp phải phản đối không ít. Bởi lẽ khi đó Tả Đại Phân bị cho là lớn tuổi, không phù hợp với yêu cầu nhà sản xuất mong muốn. Nhưng Dương Khiết nói nhân vật Quan Âm Bồ Tát không cần trẻ trung mà cần sự phúc hậu, khí chất trầm tĩnh. Những điểm này đều có ở Tả Đại Phân.

Hình ảnh phúc hậu, khí chất trầm tĩnh trong nhân vật.

Lại nói về nữ diễn viên Tả Đại Phân, dù thời điểm năm 1982, bà đã là ngôi sao nhưng vẫn thấy khó khăn. "Khi được giao vai Quan Âm Bồ Tát, tôi không biết phải làm gì, đầu óc hoàn toàn trống rỗng. Sau đó, tôi đi chùa, quan sát các bức tượng Phật, học cách mỉm cười, cách nói sao cho ra 'chất' của nhân vật. Tôi cũng tìm đọc những sách liên quan về Phật giáo và Quan Âm Bồ Tát. Sau một thời gian nghiên cứu, tôi tìm ra cách diễn. Khi đóng phim Tây Du Ký, tôi không chỉ sử dụng những kỹ thuật diễn xuất mà học cách diễn bằng trái tim", nữ nghệ sĩ kể lại.

Các diễn viên đóng vai thần tiên trong phim.

Thời điểm đóng Tây Du Ký, dù đã nổi tiếng nhưng cát-xê của Tả Đại Phân được trả không nhiều. Tây Du Ký được quay trong 6 năm từ năm 1982 đến 1988 thì các cảnh quay về nhân vật Quan Âm Bồ Tát trải dài trong nhiều tập phim, được thực hiện trong nhiều năm, từ năm 1984.

Trong khi Lục Tiểu Linh Đồng đóng vai Tôn Ngộ Không được trả 70-80 NDT/tập (khoảng 250 nghìn - 283 nghìn đồng) thì Tả Đại Phân chỉ nhận được 57 NDT (khoảng hơn 200 nghìn đồng) dù tên tuổi của bà được nhiều người biết tới hơn. Dẫu vậy, bà rất vui vẻ, hết mình vì vai diễn.

"Khi đóng phim Tây Du Ký, các diễn viên đều rất tận tâm, không ai quan tâm tới cát-xê, chỉ nghĩ diễn xuất sao cho tốt nhất", Tả Đại Phân kể lại trong một lần chia sẻ với truyền thông vào năm 2018.

Dù được trả cát-xê không cao, nữ nghệ sĩ vẫn hết mình vì vai diễn.

Trong quá trình quay phim, nhiều câu chuyện hậu trường ly kỳ đã diễn ra mà khó giải thích hết. Khi tới ngày quay nếu trời đang mưa tầm tã, chỉ cần Tả Đại Phân xuất hiện, trời đang xấu thành đẹp. Các diễn viên khác phải quay lại nhiều lần nhưng bà chỉ cần một đúp quay. Những diễn viên đóng cùng phân đoạn cũng hoàn thành mọi việc rất trơn tru, tốt đẹp.

Khi đoàn phim quay ngoại cảnh ở những vùng quê, người dân hiếu kì tới xem, thấy hình ảnh Tả Đại Phân trong dáng hình Quan Âm Bồ Tát đều nghĩa bà là hiện thân của Phật Bà ở nhân gian. Có nhiều người quỳ gối vái lạy vì không tin bà là diễn viên.

Một lần khi Tả Đại Phân ghé thăm một ngôi chùa gần đó, bà vẫn mặc trang phục của nhân vật, khiến nhiều người giật mình sửng sốt, tưởng Quan Âm Bồ Tát hiển linh.

Nhiều người dân lầm tưởng nữ diễn viên là hiện thân của Phật Bà ở nhân gian.

Dù vai diễn thành công là thế nhưng nữ diễn viên ban đầu từ chối tham gia phần 2 của phim vì cho rằng bản thân nhiều tuổi, không còn phù hợp. Đạo diễn Dương Khiết đã phải thuyết phục, Tả Đại Phân mới đồng ý tham gia phần 2 vào năm 1999.

Dẫu vậy, sau này khi xem lại, nữ nghệ sĩ vẫn thấy tiếc nuối nhiều phân cảnh bà đánh giá diễn chưa đạt, mong muốn có cơ hội được diễn lại nhưng chẳng còn cách nào khác."Bộ phim đã đóng máy quá lâu rồi" - bà tiếc nuối.

Hôn nhân kín tiếng, ông xã là Viện trưởng

Theo truyền thông Trung Quốc đưa tin, cả một đời Tả Đại Phân gắn liền với sân khấu. Bà từng đảm nhận nhiều vai trò từ Phó Chủ tịch hiệp hội kịch Hồ Nam, Ủy viên Hội nghị Hiệp thương chính trị Hồ Nam, đến Phó Chủ tịch Hội thanh niên tỉnh Hồ Nam...

Sau vai Quan Thế Âm Bồ Tát, nữ nghệ sĩ không tham gia thêm phim nào khác. Bà chỉ gắn bó với sân khấu kịch cho tới lúc về hưu.

Sau vai Quan Thế Âm Bồ Tát, nữ nghệ sĩ không tham gia thêm phim nào khác.

Đời tư của nữ nghệ sĩ hiếm khi được chia sẻ trước truyền thông. Có tin đồn nói bà không kết hôn, sống độc thân đến tận bây giờ. Lại có thông tin và hình ảnh chụp lại gia đình 4 người của nữ nghệ sĩ, trong đó ông xã tên Tiêu Cao Thích, hơn bà 5 tuổi. Hai người nên duyên khi cùng công tác tại đoàn kịch Hồ Nam. Ông từng giữ chức Viện trưởng của Nhà hát Kinh kịch Hồ Nam, là hiệu trưởng của 2 trường nghệ thuật danh tiếng.

Những hình ảnh của nữ nghệ sĩ bên ông xã.

Trong những hình ảnh hiếm hoi được chia sẻ trên mạng xã hội, gia đình nghệ sĩ Tả Đại Phân hạnh phúc bên những người con. Thi thoảng, bà tham gia một số sự kiện nghệ thuật, hội ngộ với các diễn viên trong đoàn phim Tây Du Ký năm xưa. Bà muốn truyền dạy kinh nghiệm diễn xuất cho các thế hệ trẻ.

Hình ảnh hiếm hoi về gia đình nữ nghệ sĩ khi Tả Đại Phân vui vầy bên cháu.

Nữ nghệ sĩ vẫn giữ được tinh thần minh mẫn khi ở tuổi U80. Trong một clip được chia sẻ vào năm 2021 khi bà 78 tuổi, dung mạo bà khiến nhiều người trầm trồ bởi bà vẫn khỏe mạnh, đẹp lão, tóc đen dày, gương mặt phúc hậu.

Hình ảnh nữ nghệ sĩ ở tuổi 78.

Hiện tại, bà ăn chay trường, tìm hiểu kinh Phật, chăm sóc vườn tược, nhà cửa. Bà cũng lên chùa làm công quả, nghe chư tăng giảng về Phật pháp.

Bà vẫn giữ được nét đẹp phúc hậu khi ở tuổi U80.

"Đời người khó tránh khỏi những lúc phong ba bão táp. Tôi cũng có nhiều nỗi niềm riêng khó giãi bày. Tuy vậy, tôi nghĩ mình đã sống một cuộc đời trọn vẹn và may mắn được bình yên lúc tuổi già. Giờ đây, tôi chỉ mong có thể tiếp tục sống an lạc cho tới khi được Phật gọi đi", nữ nghệ sĩ tâm sự.