Thuốc lá điện tử có đúng là một phương tiện hiệu quả để cai thuốc hay không? Đâu là cách quản lý hiệu quả đối với thuốc lá điện tử? Các câu hỏi này đang gây tranh cãi lớn trong giới y tế cũng như các cơ quan luật pháp tại Pháp.

Tháng 11.2013, lần đầu tiên giới y tế tại Pháp ra lời kêu gọi ủng hộ thuốc lá điện tử và xem đây là phương pháp thật sự hiệu quả để tiến tới bỏ hẳn thuốc lá.

Trên tờ nhật báo Le Parisien số ra ngày 15.11.2013, bác sĩ Philippe Presles, chuyên khoa thuốc lá đăng lời kêu gọi: "Với tư cách là bác sĩ và nhà chuyên môn y tế, chúng tôi vẫn thường gặp nhiều bệnh nhân là nạn nhân trầm trọng của thuốc lá, và mặc dù chúng tôi nỗ lực cứu chữa, nhiều người trong số họ đã chết hoặc tàn tật suốt đời. Trung bình 1/2 người hút thuốc chết vì thuốc lá. Đó là một vấn đề y tế công cộng nghiêm trọng nhất trên thế giới. Chúng tôi thấy việc sử dụng thuốc lá điện tử ngày càng phổ biến và rõ ràng việc này đang giúp nhiều người ghiền thuốc lá từ bỏ khói thuốc. Nhưng hiện vẫn còn nhiều định kiến sai lầm cản trở trở việc phổ biến thuốc lá điện tử, trong khi tiềm năng của sản phẩm này về mặt y tế công cộng rất là to lớn".

Lời kêu gọi của bác sĩ Philippe Presles có chữ ký của hàng trăm bác sĩ khác thuộc chuyên khoa thuốc lá, ung thư, phổi, tim mạch... Đối với các bác sĩ này, do họ đã nhìn thấy không biết bao nhiêu bệnh nhân bỏ mạng vì thuốc lá, những nguy hiểm tiềm tàng của thuốc lá điện tử là quá nhỏ so với những nguy hiểm của thuốc lá thật, bởi vì "khói" thuốc lá điện tử không chứa khí CO2, không có chất nhựa thuốc lá và không có các hạt lớn...

Những bác sĩ ký tên vào kêu gọi các đồng nghiệp của họ tích cực tìm hiểu về thuốc lá điện tử mà theo họ nay đã trở thành một công cụ hiệu quả để chống các bệnh do thuốc lá gây ra. Bác sĩ Presles cho biết, trong số những người đến khám để tìm cách ngừng hút thuốc, có đến 1/3 trong số họ khẳng định chỉ cần thuốc lá điện tử là đủ để họ bỏ thuốc lá.

Tuy  nhiên, trước đó, tạp chí của Pháp "60 millions de consommateurs" khẳng định chắc chắn rằng thuốc lá điện tử có chứa những thành tố có thể gây ung thư. Còn Cơ quan Y tế Cao cấp (HAS) của Pháp, ngày 21.1, vừa đưa ra khuyến cáo rằng để cai thuốc lá, người hút thuốc nên dùng những phương pháp thay thế nicotine duới dạng băng dán, viên ngậm, kẹo cao su hay thuốc hít… hơn là dùng đến thuốc lá điện tử, thứ mà mà hiệu quả và những nguy cơ tiềm tàng chưa được nghiên cứu thấu đáo.

Theo nghiên cứu của HAS, các phương pháp thay thế nicotine đã giúp gia tăng tỷ lệ thành công sau 6 tháng và nếu kết hợp nhiều phương pháp thì hiệu quả còn cao hơn. Bên cạnh đó, HAS đề nghị phải tiến hành thêm nhiều nghiên cứu lâm sàng và quan sát để thẩm định tính hiệu quả của thuốc lá điện tử cũng như xác định xem loại thuốc lá này có độc hại hay không.

Ý kiến của cơ quan HAS được rất nhiều người chờ đợi trong bối cảnh mà thuốc lá điện tử đang ngày càng phổ biến tại Pháp. Khác với thuốc lá thường, vốn chỉ được bán trong các tiệm thuốc lá, tại Pháp, thuốc lá điện tử được bán ở các cửa hiệu riêng, thậm chí được bán ở những cửa hiệu tạp hóa hoặc những cửa hàng khác. Được xem như là một hàng tiêu dùng bình thường, thuốc lá điện tử không bị ràng buộc bởi những quy định về thuốc chữa bệnh hoặc sản phẩm thuốc lá. Theo kết quả một cuộc thăm dò gần đây, có đến gần 1/5 dân Pháp cho biết đã dùng thử thuốc lá điện tử.

Các cửa hàng bán thuốc lá điện tử đang mọc lên như nấm, hầu như nơi nào cũng đầy khách. Dân ghiền thuốc thì khoái chí là vì kể từ nay có thể phì phèo thuốc ở những nơi công cộng, ở văn phòng, thậm chí trên máy bay mà không sợ bị xử phạt, bị quở mắng. Nhưng điều đáng ngại là thuốc lá điện tử đang chiếm lĩnh cả sân trường.

Các hiệu trưởng trường trung học tại Pháp hiện rất lo ngại trước việc ngày càng có nhiều học sinh hút thuốc lá điện tử trước cửa trường, thậm chí trong sân trường. Các hiệu trưởng hiện bất lực không biết làm sao để ngăn chặn học sinh hút thuốc lá điện tử trong trường, bởi vì tuy luật hiện hành cấm thuốc lá (thường) đối với vị thành niên, nhưng còn về thuốc lá điện tử thì chưa có quy định gì rõ ràng. Người ta lo ngại là vì có ngày càng nhiều học sinh bắt đầu bằng một điếu thuốc lá điện tử, dần dần thành nghiện nicotine, rồi chuyển qua hút thuốc lá thường.

Có điều một số bậc phụ huynh lại ủng hộ việc con cái sử dụng thuốc lá điện tử. Đơn giản chỉ là vì bản thân họ cũng ghiền thuốc lá và vì không thể bắt con bỏ thuốc nên phải khuyên chúng chuyển qua hút thuốc lá điện tử. Đã có người đề nghị chính phủ phải ra luật cấm thuốc lá điện tử ở nơi công cộng để ngăn chặn mốt mới này trong học sinh. Trước mắt, nhiều hiệu trưởng dự trù sẽ ghi vào nội quy trường một quy định cấm thuốc lá điện tử trong trường, trong khi chờ Bộ Giáo dục Pháp ra một quy định chung trên toàn quốc.