Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 21/2 cho biết việc Nga quyết định đình chỉ hiệp ước kiểm soát hạt nhân New START với Mỹ là "vô trách nhiệm và vô cùng đáng tiếc".

"Chúng tôi sẽ theo dõi cẩn thận để xem Nga thực sự làm gì. Tất nhiên, chúng tôi sẽ đảm bảo rằng trong bất kỳ trường hợp nào, chúng tôi đều có biện pháp ứng phó thích hợp vì an ninh của chính nước Mỹ và các đồng minh", ông Blinken nói tại đại sứ quán Mỹ ở Athens, Hy Lạp.

Hiệp ước New START được ký kết tại Praha, Cộng hòa Czech năm 2010, có hiệu lực năm 2011 và được gia hạn thêm 5 năm vào năm 2021, ngay sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden nhậm chức.

Đây là hiệp ước kiểm soát vũ khí cuối cùng giữa Nga và Mỹ, cho phép mỗi nước triển khai không quá 1.550 đầu đạn hạt nhân, mức thấp nhất trong hàng chục năm qua. Hiệp ước cũng giới hạn số lượng tên lửa đạn đạo phóng từ mặt đất và tàu ngầm, cũng như oanh tạc cơ mang bom và tên lửa hành trình hạt nhân của mỗi nước.

Khi đọc Thông điệp Liên bang hôm nay, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố Moskva sẽ đình chỉ tham gia New START. "Phương Tây tìm cách gây thất bại chiến lược cho chúng tôi và len lỏi vào các cơ sở hạt nhân của chúng tôi. Hôm nay tôi buộc phải thông báo rằng Nga sẽ ngừng tham gia", ông cho hay.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói tại cuộc họp báo ở Athens, Hy Lạp ngày 21/2. Ảnh: Reuters.

Tổng thư ký NATO và nhà ngoại giao hàng đầu Liên minh châu Âu (EU) cảnh báo động thái của Nga có thể đánh dấu sự kết thúc của cấu trúc kiểm soát vũ khí thời hậu Chiến tranh Lạnh.

"Tôi lấy làm tiếc về quyết định hôm nay của Nga", Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói tại cuộc họp báo với người đứng đầu chính sách đối ngoại EU Josep Borrell và Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba ngày 21/2. "Trong những năm qua, Nga đã vi phạm và từ bỏ các thỏa thuận kiểm soát vũ khí quan trọng. Với quyết định về New START, toàn bộ cấu trúc kiểm soát vũ khí đã bị phá bỏ".

Ông Borrell cho rằng quyết định của Tổng thống Putin tiềm ẩn mối đe dọa. "Việc Nga đình chỉ hiệp ước New START là bằng chứng nữa cho thấy những gì Moskva đang làm chỉ là phá hủy hệ thống an ninh được xây dựng hậu Chiến tranh Lạnh", ông nói.

"Một thế giới có nhiều vũ khí hạt nhân hơn cùng ít biện pháp kiểm soát hơn sẽ trở nên nguy hiểm hơn", ông Stoltenberg cảnh báo.

Tổng thư ký NATO kêu gọi Nga xem xét lại quyết định này, bởi đây là "hiệp ước kiểm soát vũ khí lớn cuối cùng mà chúng ta có".

Nga chưa bình luận về những tuyên bố này.

Ngoại trưởng Mỹ cho biết Washington vẫn để ngỏ cánh cửa đàm phán với Moskva. "Chúng tôi luôn sẵn sàng thảo luận về kiểm soát vũ khí chiến lược với Nga bất kỳ lúc nào, bất kể điều gì khác đang xảy ra trên thế giới hay trong mối quan hệ của chúng tôi", ông nói.

Dưới thời tổng thống Donald Trump, Mỹ từng không muốn gia hạn New START vì cho rằng hiệp ước không liệt kê đầy đủ các loại vũ khí hạt nhân của Nga, đồng thời muốn đưa Trung Quốc vào khuôn khổ kiểm soát vũ khí rộng hơn. Tuy nhiên, Trung Quốc đã bác bỏ hoàn toàn ý tưởng tham gia một hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân với Nga và Mỹ.