Bệnh viện Da liễu Trung ương ngày 20-10 cho biết số bệnh nhân tới khám và nhập viện do tiếp xúc với kiến ba khoang gần đây tăng cao. Theo thống kê, trong 3 tháng gần đây, bệnh viện tiếp nhận gần 1.000 bệnh nhân bị viêm da kích ứng đến khám, trong đó có 50% do tiếp xúc với kiến ba khoang.

Đáng lưu ý, nhiều trường hợp đến viện bị tổn thương nghiêm trọng do những sai lầm trong xử trí vết thương sau khi tiếp xúc với kiến ba khoang.

Theo bác sĩ Nguyễn Thùy Linh, Phó trưởng Khoa Điều trị bệnh da phụ nữ và trẻ em, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho, biết hiện nay đang là mùa sinh sản của kiến ba khoang nên số ca bị tổn thương da do tiếp xúc với kiến ba khoang tăng cao. Kiến ba khoang có độc tố Pederin, độc tính mạnh gấp 12-15 lần nọc rắn hổ mang nhưng do lượng tiếp xúc nhỏ và chỉ ở ngoài da nên chủ yếu gây bỏng da, phồng rộp, dễ nhầm với zona thần kinh.

Phân biệt vết thương do kiến ba khoang với viêm da do bệnh zona

Không ít người đã mắc phải sự nhầm lẫn giữa viêm da do bệnh zona và vết thương do kiến ba khoang, dẫn đến việc điều trị không phù hợp gây ảnh hưởng xấu đến da.

 

Viêm da tiếp xúc do kiến khoang thường có tổn thương đi theo thành từng vệt

Triệu chứng những tổn thương do kiến ba khoang gây ra thường xuất hiện đột ngột và xuất hiện ở những vùng da hở như: Cổ, mặt, tay, chân... Khi bị tổn thương, người bệnh thường có cảm giác bỏng rát, sưng nhẹ, kèm theo nhiều mụn nhỏ thành vệt dài.

Sau 24 giờ khi bị kiến ba khoang đốt sẽ xuất hiện vết đỏ rát, xuất hiện thương tổn điển hình (da rát bỏng, phồng rộp thành vệt, hoặc đám, nổi mụn nước ở giữa, trẻ con có thể sốt nhẹ, nổi hạch...). Nếu ngứa gãi sẽ lan ra vùng da lành, vùng nếp gấp. Sau 3 ngày thương tổn sẽ đỡ rát bỏng, bong vảy. Sau 5-7 ngày vảy bong hết nhưng vết rát sẽ thâm rất lâu.

Viêm da do zona thường gặp ở những người trước đã bị thủy đậu, sau đó virus di chuyển đến sống tiềm ẩn tại các hạch cảm giác ở thần kinh vùng thắt lưng. Khi cơ thể suy nhược, mệt mỏi, hoặc sau những ngày làm việc căng thẳng, mắc các bệnh khác làm suy giảm miễn dịch như bệnh lao, AIDS... thì virus sẽ theo đường thần kinh tái hoạt gây bệnh.

Triệu chứng ban đầu của bệnh là sốt nhẹ khoảng 38 độ C, nhức đầu, mệt mỏi, đau xương sống, đau nhức dọc theo dây thần kinh vùng da chuẩn bị nổi thương tổn và chỉ xuất hiện ở một bên người (trừ trường hợp ở bệnh nhân AIDS).

Tiếp theo là nổi những mụn nước, thường liên kết lại với nhau (dính chùm), quan sát kỹ có thể thấy lõm giữa trên bề mặt của mụn nước.

Đau nhức chứ không ngứa, tuổi càng lớn mức độ đau nhức càng tăng. Vị trí hay gặp là liên sườn. Thường có viêm hạch liên quan.

 

Xử trí khi tiếp xúc với kiến ba khoang

Khi bị kiến ba khoang tấn công, ngay lập tức chúng ta cần loại bỏ côn trùng khỏi người nhưng không dùng tay trần để bắt, giết hay miết chúng để tránh độc tố trong người chúng dính lên da gây bỏng.

Rửa vùng tiếp xúc bằng nước sạch và xà phòng, sau đó dùng thuốc sát trùng nhẹ.

Nếu vùng tổn thương xuất hiện mủ, dùng dung dịch Xanh methylen bôi lên vết thương để sát khuẩn, tránh bị nhiễm trùng.

Khi vết thương đã khô, không còn chảy dịch, nên sử dụng các loại thuốc mỡ có tính kháng sinh, diệt khuẩn kèm corticoid loại nhẹ và vừa để bôi, giúp vết thương mau lành.

Khi thương tổn đã phỏng rộp, tùy vào mức độ tổn thương mà bác sĩ chỉ định thuốc phù hợp.

Phòng tránh kiến ba khoang

Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, đề phòng côn trùng bay vào nhà bằng cách hạn chế mở cửa, nên buông rèm cửa hoặc làm lưới ngăn côn trùng ở khu vực cửa, lỗ thông khí, nhất là nơi ở gần cây cối, cánh đồng... khi thắp đèn.

Để phòng tránh kiến ba khoang, trước khi sử dụng quần áo, khăn mặt, chăn màn, mọi người cần có thói quen kiểm tra kỹ, giũ sạch. Khi phát hiện kiến ba khoang, nên bình tĩnh, khéo léo lấy kiến ra khỏi người bằng giấy hoặc găng tay, tránh việc bắt giết, chà xát kiến ba khoang.

Nên ngủ trong màn, tránh đứng dưới bóng đèn sáng nơi công cộng, chú ý khi làm việc dưới ánh đèn vì kiến ba khoang rất hay xuất hiện ở nơi có đèn sáng. Nếu có thể thì bật đèn ban công, hành lang để thu hút kiến ba khoang ra ngoài nhà và diệt.

Có thể xử lý diệt kiến bằng phun deltamethrin, alphacyhalothrin và permethrin ở những vị trí mà kiến hay tập trung gần người.