Tổng thống Donald Trump ngày 27/1 ký loạt sắc lệnh liên quan quân đội Mỹ, trong đó có một văn kiện thiết lập quy trình để phát triển hệ thống phòng không được gọi là "Vòm Sắt của Mỹ", với nhiệm vụ bảo vệ toàn diện lãnh thổ nước này khỏi tên lửa hiện đại của đối phương.

"Trong 40 năm qua, mối đe dọa từ những vũ khí chiến lược thế hệ tiếp theo ngày càng dữ dội và phức tạp hơn, chứ không giảm bớt", sắc lệnh có đoạn.

Trong sắc lệnh, ông Trump đặt thời hạn 60 ngày để Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ trình kế hoạch triển khai "lá chắn phòng thủ tên lửa thế hệ mới", được thiết kế để chống lại tên lửa đạn đạo, siêu vượt âm và hành trình tiên tiến.

Tổng thống Donald Trump phát biểu tại Las Vegas, bang Nevada ngày 25/1. Ảnh: AP

Hiện chưa rõ "Vòm Sắt của Mỹ" sẽ được phát triển thế nào. Sắc lệnh không đề cập cụ thể lộ trình hay chi phí cho quá trình chế tạo và triển khai hệ thống.

Hệ thống lá chắn tầm ngắn Iron Dome (Vòm Sắt) do tập đoàn quốc phòng Rafael của Israel hợp tác với Raytheon của Mỹ chế tạo, được triển khai từ năm 2011 với vai trò là lớp cuối cùng trong lưới phòng không mặt đất đa tầng của Israel.

Một tổ hợp Vòm Sắt hoàn chỉnh gồm 3-4 bệ phóng, mỗi bệ được trang bị 20 tên lửa đánh chặn Tamir, cùng với đó là radar cảnh giới và dẫn bắn, hệ thống điều khiển và quản lý tác chiến. Phần lớn hoạt động của Vòm Sắt được tự động hóa để rút ngắn thời gian phản ứng và giảm yêu cầu về nhân lực vận hành.

Vòm Sắt được tối ưu để đánh chặn các loại đạn có tầm bắn ngắn, tốc độ bay thấp như đạn cối và rocket. Dù vậy, nó thường bị quá tải nếu phải đối mặt với những đòn tập kích bằng rocket quy mô lớn, đồng thời không phù hợp để đối phó tên lửa đạn đạo và hành trình tầm xa.

Quân đội Mỹ đã chi một tỷ USD mua hai hệ thống Vòm Sắt từ Israel và thử nghiệm tại đảo Guam năm 2021, do lo ngại nơi này có thể trở thành mục tiêu trong trường hợp xảy ra xung đột quy mô lớn.

Hệ thống Vòm Sắt khai hỏa tại miền tây Israel hồi tháng 8/2022. Ảnh: Reuters

Trong quá trình tranh cử, ông Trump từng nhiều lần cam kết phát triển hệ thống Vòm Sắt riêng cho Mỹ. Ông chủ Nhà Trắng tiếp tục khẳng định đây là ưu tiên hàng đầu của mình khi phát biểu tại bữa tiệc với các nghị sĩ Cộng hòa tại Miami ngày 27/1, trước khi ký sắc lệnh.

Giới chuyên gia quân sự cho rằng hệ thống "Vòm Sắt của Mỹ" không có nhiều ý nghĩa, bởi nước này có đồng minh ở cả phía bắc và nam, cũng như hai bờ đại dương, khó lòng bị tấn công bởi những loại vũ khí mà Vòm Sắt có khả năng đối phó.