Pimakhov, 35 tuổi, thực hiện nhiệm vụ không mấy dễ chịu là kiểm tra giấy tờ của những nam giới anh bắt gặp trên đường phố Kiev và đưa giấy gọi nhập ngũ. Đối với người lính từng hai lần bị thương khi chiến đấu với Nga ở tiền tuyến này, nếu được lựa chọn, anh sẽ tiếp tục ra mặt trận thay vì làm sĩ quan tuyển quân ở hậu phương.

"Ở tiền tuyến, mọi người coi nhau như đồng đội, anh em. Còn ở đây, chúng tôi bị đối xử tồi tệ. Ở chiến trường, tôi là người hùng, còn ở đây, tôi là quái vật", anh nói khi bắt đầu nhiệm vụ tuyển quân ở ngoại ô Kiev.

Yuriy Pikhota trả lời phỏng vấn trên đường phố Kiev ngày 7/6. Ảnh: AFP

Trở về hậu phương, Pimakhov trở thành người "giơ đầu chịu báng", hứng chịu đủ lời chỉ trích về cách thức quân đội gọi tân binh nhập ngũ. Ukraine đang hứng chịu tổn thất nặng nề về lực lượng và cần gấp rút tuyển thêm quân để đối phó đà tiến của Nga, nhưng đàn ông trong độ tuổi nhập ngũ ở hậu phương không muốn đi lính.

Họ vội vàng rời khỏi công viên, đường phố khi thoáng thấy bóng Pimakhov cùng đồng đội Yuriy Pikhota cầm theo bìa nhựa đựng hồ sơ. Một cảnh sát đi theo hộ tống hai sĩ quan tuyển quân.

Iryna, 34 tuổi, nhân viên một trung tâm thương mại gần đó, nhìn chằm chằm khi Pimakhov tới gần một người đàn ông mặc quần đùi đang ngồi uống cà phê trên ghế băng công viên cùng vợ. Hai sĩ quan tuyển quân kiểm tra giấy tờ, rồi yêu cầu anh ta tới trình diện văn phòng quân sự địa phương.

"Họ tới đây từ sáng, rồi bám trụ đến tận tối, tóm lấy những người đàn ông trên đường. Thật kinh khủng", cô nói, lắc đầu ngán ngẩm.

Sau đó, Pimakhov chặn một người đàn ông 30 tuổi đi dép tông. Người này cho hay giấy tờ tùy thân đã bị bỏ lại khi anh sơ tán khỏi vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát ở Kherson, phía nam đất nước.

Tranh cãi nổ ra trước khi những người qua đường giận dữ gây áp lực buộc cảnh sát thả người đàn ông. Một số ghi lại cảnh người dân đối đầu và mắng mỏ nhóm tuyển quân.

Một người phụ nữ cùng con lao vào đánh nhóm sĩ quan vì cho rằng họ không tìm kiếm quân nhân mất tích trên chiến trường. Một số người yêu cầu trả lời tại sao những người bị gọi đi nghĩa vụ trên phố không bao giờ quay về nhà.

"Họ hoàn toàn mất trí", người đàn ông 30 tuổi được thả nói, rồi nhanh chóng bỏ đi.

Phản ứng của người dân cho thấy nỗi mệt mỏi vì chiến tranh tích tụ đã lâu ở Ukraine, cũng như lo ngại làm cách nào để quân đội Ukraine giành lại lãnh thổ từ lực lượng Nga khi ngày càng ít người tình nguyện ra trận.

Quân nhân và cảnh sát Ukraine kiểm tra giấy tờ của đàn ông trong độ tuổi nhập ngũ trong công viên ở Kiev ngày 7/6. Ảnh: AFP

Mạng xã hội Ukraine gần đây tràn ngập hình ảnh đàn ông bị kéo đi trên đường phố và các sĩ quan tuyển quân bị người dân xỉ vả. Những video này cũng đã được phát trên sóng truyền hình quốc gia Nga.

"Tất cả những điều này khiến trái tim tôi đau đớn. Chúng tôi từng xếp hàng dài chờ nhập ngũ. Vậy mà giờ chúng tôi thấy người ta bỏ chạy. Tôi không hiểu nổi", Pimakhov nói.

Anh cho hay bị trúng đạn bắn tỉa Nga trong một trận chiến đường phố ở phía đông Ukraine năm ngoái và buộc phải nhảy từ cửa sổ tầng hai để trốn thoát nên gãy chân.

Pikhota, từng vội vàng từ Israel quay về Ukraine để nhập ngũ khi chiến sự bắt đầu. Anh cho phóng viên xem ảnh, video các trận chiến trong điện thoại, kể về đồng đội bị thương hoặc đã chết. Bản thân anh cũng bị thương trong một trận đánh trên chiến trường.

Hai người đều hy vọng sẽ quay lại tiền tuyến vào cuối tháng này, sau thời gian dưỡng thương. Pikhota thông cảm khi chứng kiến sự tức giận của người qua đường bởi "đôi khi rất khó kiểm soát cảm xúc và lý trí".

Đàn ông Ukraine trong độ tuổi nhập ngũ xếp hàng tại văn phòng tuyển quân ở Kiev ngày 7/6. Ảnh: AFP

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thừa nhận tinh thần của nhiều binh sĩ đang giảm sút khi phải liên tục chiến đấu mà không được rút về hậu phương nghỉ ngơi vì không có viện binh. Sau nhiều tuần tranh luận, ông tháng trước ký luật hạ độ tuổi nhập ngũ từ 27 xuống 25 và yêu cầu đàn ông phải đăng ký với các văn phòng tuyển quân.

Nỗi tức giận về nỗ lực tăng tuyển quân càng gia tăng khi những vụ hối lộ để tránh bị gọi nhập ngũ được phanh phui. Một số người tuyệt vọng, tìm cách trốn nghĩa vụ bằng cách vượt biên sang Romania hay Moldova. Có người đã chết trong hành trình chạy trốn.

Bất chấp công chúng phẫn nộ, lăng mạ hay phải làm việc bận rộn tối ngày, thái độ của Pimakhov vẫn không lay chuyển. "Tôi hiểu mình đang làm điều đúng đắn. Những người anh em đang ở tiền tuyến của tôi cần người thay thế để họ nghỉ ngơi. Họ cần về gặp gia đình", anh nói.