Chảy máu cam là gì?

Chảy máu cam là một hiện tượng phổ biến, tuy trông có vẻ đáng sợ nhưng hiếm khi tình trạng này gây ra vấn đề sức khoẻ nào nghiêm trọng. Mũi có nhiều mạch máu nằm sát bề mặt phía trong, vô cùng dễ vỡ nên có thể làm chảy máu cam. Tình trạng này thường gặp ở người lớn hoặc trẻ em trong độ tuổi từ 3 đến 10.

Có hai loại chảy máu cam:

- Chảy máu cam phía ngoài do các mạch máu ở mũi vỡ ra.

- Chảy máu cam phía trong xuất hiện ở phần sâu nhất của mũi, máu có thể chảy xuống cổ họng và gây ra các trường hợp nguy hiểm.

Chảy máu cam không yêu cầu điều trị y tế. (Ảnh minh họa)

Nguyên nhân chảy máu cam

Có nhiều nguyên nhân gây chảy máu cam. Chảy máu mũi đột ngột hoặc không thường xuyên hiếm khi gây ra vấn đề gì nghiêm trọng. Nếu bạn bị chảy máu cam thường xuyên, có thể bạn đã mắc một số bệnh nguy hiểm.

1. Do thiếu chất

Nguyên nhân chảy máu cam phổ biến nhất là do thiếu chất. Vậy chảy máu cam thiếu chất gì? 

1.1 Vitamin C

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chảy máu cam là do cơ thể thiếu vitamin C. Đây là một loại vitamin quan trọng, giúp ngăn chặn tình trạng chảy máu cam, bệnh Scurvy (bệnh ma cắn), chảy máu chân răng, ...

Bên cạnh đó, vitamin C còn có khả năng bảo vệ mạch máu khỏi những tác động mạnh, giảm thiểu tối đa nguy cơ bị tổn thương.

1.2. Vitamin K

Bên cạnh vitamin C, người hay bị chảy máu cam cũng cần cung cấp đủ vitamin K cần thiết. Vitamin K có vai trò ổn định quá trình đông máu. Người có nguy cơ thiếu hụt vitamin K lớn bao gồm: người mắc các bệnh về gan mật, bệnh celiac, người mắc chứng ợ nóng.

1.3. Kali

Chảy máu cam thiếu chất gì? Đôi khi người bệnh sẽ thiếu kali. Kali là chất khoáng vi lượng có vai trò điều chỉnh khí huyết lưu thông. Người thiếu kali máu, nhất là trẻ nhỏ sẽ có nguy cơ bị mất nước, các mô trong cơ thể cũng bị thiếu nước theo, mao mạch tại mũi bị khô rát, dẫn đến chảy máu cam.

1.4. Chất sắt

Thiếu sắt không những dẫn đến chảy máu cam còn tăng nguy cơ thiếu máu và nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng khác.

2. Do tác nhân bên ngoài

- Dị vật mắc kẹt trong mũi

- Ảnh hưởng bởi các chất kích thích hóa học

- Dị ứng

- Chấn thương mũi

- Hắt hơi nhiều lần

- Ngoáy mũi

- Không khí lạnh và khô

- Suy hô hấp cấp

- Sử dụng aspirin liều lớn

- Các vấn đề về xoang

3. Do bệnh lí

- Huyết áp cao

- Rối loạn chảy máu

- Rối loạn đông máu

- Ung thư

Hầu hết các trường hợp chảy máu cam đều không yêu cầu điều trị y tế đặc biệt. Tuy nhiên, nếu chảy máu cam kéo dài hơn 20 phút hoặc xuất thiện sau chấn thương, thì bạn nên đến cơ sở y tế gần nhất bởi đây là một dấu hiệu của chảy máu mũi phía trong. 

Chảy máu mũi phía trong có thể là dấu hiệu cho thấy mũi bị vỡ, chấn thương sọ não, ...

Chẩn đoán nguyên nhân chảy máu cam

Chảy máu cam có nhiều nguyên nhân và đa phần đều có thể khắc phục được. Để làm được điều đó, các bác sĩ sẽ phải tìm ra nguyên nhân bước đầu bằng cách:

- Kiểm tra nếu xuất hiện dị vật

- Tiền sử y tế

- Các loại thuốc hiện đang sử dụng

Hãy cho bác sĩ của bạn về bất kỳ triệu chứng nào khác mà bạn báo thù và bất kỳ chấn thương gần đây. Có một bài kiểm tra duy nhất để xác định nguyên nhân chảy máu cam. Tuy nhiên, bác sĩ có thể sử dụng các xét nghiệm chẩn đoán để tìm ra nguyên nhân. Những xét nghiệm này bao gồm:

- Công thức máu toàn bộ (CBC), đây là xét nghiệm máu để kiểm tra các rối loạn về máu

- Thời gian thromboplastin một phần (PTT), đây là xét nghiệm máu kiểm tra thời gian để máu đông lại trong bao lâu

- Nội soi mũi

- CT scan mũi

- X-quang mặt và mũi

- Cách điều trị chảy máu cam

Điều trị chảy máu cam sẽ khác nhau tùy thuộc vào loại và nguyên nhân gây chảy máu cam. Đọc để tìm hiểu về phương pháp điều trị cho chảy máu cam khác nhau.

Điều trị chảy máu cam

1. Bổ sung dưỡng chất

Vì chúng ta đã biết chảy máu cam thiếu chất gì, nên điều cần làm bây giờ là bổ sung những dường chất thiếu hụt đó.

- Vitamin C: Lượng vitamin C khuyến nghị mỗi ngày cho người lớn là từ 75-90mg. Vitamin C có thể dễ dàng tìm thấy trong rau củ quả như cam, quýt, chanh, dâu tây, việt quất, ổi, ớt chuông, ...

- Vitamin K: Các loại rau xanh như súp lơ, cải bó xôi, húng quế, cải xoăn, măng tây, bắp cải, ... đều chứa nhiều vitamin K.

- Kali: Thực phẩm chứa nhiều kali bao gồm trái cây như bơ, chuối, ...; rau xanh; củ quả như cà chua, cà rốt; sữa chua; cá, nghêu, ...

- Sắt: Thực phẩm giàu sắt bao gồm hải sản: tôm, cua, sò huyết, ...; thịt đỏ: thịt bò, dê, vịt, ...; các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt.

2. Loại bỏ dị vật

Nếu chảy máu cam do dị vật, loại bỏ là điều cần thiết, nhưng bạn cần gặp bác sĩ chứ không nên tự làm tại nhà. 

3. Điều trị tại nhà

Chảy máu mũi phía ngoài có thể điều trị tại nhà. Khi chảy máu cam, hãy ngồi dậy và siết chặt phần mềm của mũi, để lỗ mùi đóng hoàn toàn. Giữ nguyên tư thế đó trong 10 phút, hơi nghiêng về phía trước và thở bằng miệng.

Không được nằm xuống hay ngửa cổ ra sau, vì có thể khiến máu chảy xuống dạ dày gây kích ứng.